Page 4 - ttc jan 7,2016

4 DONDERDAG AMIGOE
7 JANUARI 2016

Aruba, toen en nu...

De komst van de Lago

door Evert Bongers

De jaren na het staken van
zowel de goud- als de fosfaat-
winning, die samenvielen
met het begin van de Eer-
ste Wereldoorlog, was Aruba
teruggevallen op landbouw
en visserij en was armoede
en regelmatig terugkerende
hongersnood aan de orde van
de dag.
In de jaren ’20 kwam daar
drastisch verandering in
toen Curaçao en Aruba in
aanraking kwamen met de
olie-industrie. Op Curaçao
werd een oliebedrijf gebouwd
en er werden op Aruba daar-
voor stenen en zand gehaald.
In augustus1924 liep daar-
voor zelfs voor het eerst een
motorschip de Paardenbaai
binnen.

Ook in augustus van dat Fosfaat. van de familie aan de gas- de Lago Oil and Transport Fosfaat locomotief. het prille begin heel be- als de Lago dat nodig had.
zelfde jaar kwam een gezel- Oil Company opgekocht en ten ter beschikking gesteld. Company bij Oranjestad te langrijk: ‘Dudu’ Eman trad Daaruit is in 1925 de John
schap van drie heren naar daaruit was de Lago Oil and De heren bleven veertien liggen. In die tijd bestond de Fosfaattrein. als ‘agent’ en ‘coördinator’ G. Eman Bank ontstaan, de
Aruba die eerst op Curaçao Transport Company Ltd. dagen en in die tijd werden haven nog niet zoals het nu tot de opening van de haven op, Cornelis (‘Casey’) Eman latere Aruba Bank. In het
waren geweest. Het gezel- ontstaan. Gastheer John G. besprekingen gevoerd met is: er was een pier bij Tara- in de Sint Nicolaasbaai in zorgde ervoor dat de staf van buitenhuis van de Emans in
schap, onder leiding van Eman bracht de heren per gezaghebber Quast, onder tata, voorbij het vissersdorp 1927, waarna het ‘moeder- de Lago kantoorruimte kon Sint Nicolaas richtte de Lago
Captain Robert Rodger, was auto naar Sint Nicolaas, een meer over de mogelijkheid Rancho, waar schepen kon- schip’ weer werd opgeheven. krijgen in het twee-verdie- haar tweede kantoor in. Dat
voor de British Equatorial niet zo eenvoudige tocht aan- om de in Sint Nicolaasbaai den aanleggen. Daar lag dus Aan de voltooiing van de pingenhuis van zijn moeder was voor een prikje van de
Oil Company op zoek naar gezien de route over een be- een vaargeul te maken die de Invergarry en die boot Sint-Nicolaashaven en de in de Nassaustraat. De fir- familie gekocht. Het zou be-
een geschikte plaats voor labberde cunucuweg door de door het rif moest worden diende als opslagplaats van bouw van de olietanks werd ma van John Gerard Eman kend worden als ‘the White
een haven waar ruwe olie Franse Pas naar de andere aangelegd. Na een verblijf olie die vanuit Venezuela sinds 1925 hard gewerkt. Op zorgde voor het proviand van House’
uit Maracaibo zou kunnen kant van het eiland leidde. van twee weken vertrokken werd aangevoerd door zoge- 17 november 1927 werd het de maatschappijschepen en Wordt vervolgd.
worden overgeladen. Deze Van p’ariba di brug was bij Rodger c.s. weer maar een noemde meertankschepen complex officieel geopend. zorgde voor plaatselijk geld
olie werd in Venezuela ge- gebrek aan brug nog geen maand later waren zij weer (lake tankers) die zo ondiep In december van dat jaar
wonnen door de Lago Petro- sprake! terug. Het besluit was geval- waren dat ze in het Meer van bracht de Gouverneur van
leum Company. Op Curaçao Eenmaal in Sint Nicolaas len dat bij Sint Nicolaas een Maracaibo konden varen. de kolonie Curaçao, Brant-
ontdekten zij dat de daartoe aangekomen werd het in overslagplaats voor ruwe Grotere oceaantankschepen jes, een officieel bezoek aan
geschikte locaties al door an- 1880 door Hendrik Godfried olie en een nederzetting ge- kwamen dan bij de Inver- Sint Nicolaas waar hij ‘de
dere maatschappijen bezet Eman gebouwde buitenhuis bouwd zouden worden. Van garry weer olie bunkeren om geconstrueerde werken in
waren. Het is aan Richard een raffinaderij was toen naar andere bestemmingen ogenschouw nam’.
Beaujon, een loods die op echter nog geen sprake. verder te transporteren. Bij de vestiging van de Lago
Curaçao werkte, te danken Voordat de bouw van de op- Deze situatie is zo gebleven op Aruba waren de contacten
dat hij de heren attendeerde slagtanks klaar was, moest met de Eman-familie vanaf
op een geschikte plek op het de overslag van ruwe olie op
naburige eiland Aruba, waar een andere manier geschie-
aan de Sint-Nicolaasbaai een den. Daarvoor kwam het
prima plek voor een haven stoomschip Invergarry van
bestond die sinds het einde
van de fosfaatwinning niet
meer gebruikt werd.
Op Aruba werden de bezoe-
kers verwelkomd door John
G. (‘Dudu’) Eman die was ge-
tipt door Beaujon. Zij namen
hun intrek in het enige hotel
dat Aruba rijk was in die tijd,
het Pension Aruba in Oranje-
stad. De heren kwamen zich
oriënteren voor de vestiging
van een overlaadplaats voor
ruwe olie, afkomstig van het
Meer van Maracaibo. De
Lago Petroleum Company
had de British Equatorial

Eén van de gebeurtenissen waar Aruba in 2016 – met
gemengde gevoelens – naar uitkijkt, is de mogelijke her-
opening van de voormalige Lago raffinaderij. Aanleiding
dus om ons te verdiepen in de geschiedenis van Aruba’s
voornaamste economische peiler van de afgelopen eeuw.