Page 37 - AAA 5 OCT 2015
P. 37
4 ZATERDAG & AMIGOE
3 OKTOBER 2015
Flashback Kas di Kultura viert
Internationale Dag van de Muziek
3 oktober 1959 WILLEMSTAD — In haar streven om muzikale helden Foto: Edsel Sambo
van lokale bodem te eren heeft Fundashon Kas di Kul-
Op de voorpagina publiceert de krant de rubriek ‘Spreek tura donderdag een evenement op haar patio gehou-
ik met de Amigoe?’, met nieuwtjes en weetjes die door le- den voor muzikanten, muziekliefhebbers en degenen
zers worden doorgebeld. die van dansen houden.
Als eerste een berichtje over de Curaçaose zanger Hubert
Beckers die prima vorderingen maakt met zijn studie.
Een 10 voor Italiaans, een 8,5 voor zang en declamatie,
een 9 voor algemene muziekleer. De student repeteert op
dat moment voor de rol van Mathurin in de opera ‘Rose et
Colas’, die in het Utrechtse Tivoli zal worden opgevoerd.
Er wordt een feest in Flip aangekondigd. Mevrouw Seve-
rina Pinedo wordt 103 jaar oud. Hoewel haar oogspieren
verslappen, wat haar zicht belemmert, is haar algehele
gezondheidstoestand goed te noemen, aldus de Amigoe.
De familie, drie kinderen, tien kleinkinderen en dertien
achterkleinkinderen, gaat de bloemetjes buiten zetten.
Nog een muzieknieuwtje. Julian Coco geeft aan het Con-
servatorium in Utrecht gitaarles. Maar dat niet alleen: hij
speelt daarnaast ook nog mee in het Utrechts Stedelijk
Orkest.
Pastoor Ellis is sinds kort telefonisch bereikbaar, zo ein-
digt de rubriek, dankzij het vlugge werk van de Telefoon-
dienst. Zijn nummer wordt vermeld en ook zijn adres
wordt er maar bij gezet.
Dit evenement vond ook op te hebben. De band Forsa muzikanten van vroeger Kwidama, een vroeger lid ger in de spotlight stonden.
de Internationale dag van Dos en deejay Danger heb- werden geïnterviewd. Dat In het boek vertellen deze
Muziek plaats met het doel ben opgetreden. was een onderdeel van het van Three Voices. muzikanten hun verhaal.
anderen te ontmoeten, ken- Volgens Crisen Schorea programma.” Een van de De publicatiedatum is nog
nismaken met enkele muzi- van Kas di Kultura had het geïnterviewden was de heer Binnenkort publiceert onbekend.
kanten, ideeën uitwisselen, evenement een goede op-
dansen en een gezellige tijd komst. “Enkele ‘onbekende’ Kas di Kultura een boek
over muzikanten die vroe-
INGEZONDEN
In Memoriam Frank Martinus Arion
Het was in zijn ‘Leidse jaren’ dat ik met en zijn inzet aan verschillende werkzaam-
Frank Martinus kennismaakte. Toen waren heden. Het Instituto Lingwístiko Antiano
alleen zijn twee dichtbundels, Stemmen uit was rond 1983 met zoveel projecten tegelijk
Afrika en Ta amor so por (Alleen de liefde bezig: Officialisering van het Papiaments
vermag), uit. Het was in 1965 toen hij als en het Engels, Wettelijke regulering van de
een vergevorderde student Nederlands in de spelling van het Papiaments, Standaardi-
Houtstraat in Leiden woonde. Ik had hem sering, Instrumentalisatie (produceren van
daarvóór meerdere keren meegemaakt, want grammatica- en woordenboeken). Frank
hij droeg veel voor op Antilliaanse feesten en Martinus was degene die al deze werkzaam-
bij cultureel-literaire evenementen. Nog eer- heden coördineerde.
der had ik hem eens op de televisie gezien: In 1983 werd op Curaçao met medewerking
in gesprek met Victor van Vriesland en in van het ILA een congres van de Caribbean
gezelschap van Hella Haasse en Harry Mu- Development and Cooperation Committee
lisch. (CDCC) gehouden, waarbij workshops ge-
Ik weet niet meer precies waarover het bij geven werden met betrekking tot nieuwe
onze kennismaking ging. Wel weet ik dat ik onderwijs-methodes op het gebied van talen.
hem een door mij in het Papiaments geschre- Een aantal taaldeskundigen uit de Caribi-
ven gedicht liet lezen, dat ging over een op sche regio heeft hun expertise op dit terrein
de Antillen groeiende kromgewaaide boom. ten toon kunnen spreiden. Frank heeft zich
Met een zekere stelligheid zei hij dat de eer- sinds dat jaar onvermoeibaar ingezet voor
ste twee strofen sterk genoeg waren. Van een Caribbean Language Institute. Later, in
hem mocht het gedicht tot deze strofen be- 1994, kwam Curaçao dan ook bij de Unesco
perkt blijven. En zo, zoals Frank het gekeurd in the picture in verband met het genoemde
had, kwam het in 1968 uit in het tijdschrift Caribbean Language Institute, waarvoor als
Watapana. standplaats het eiland Curaçao werd geko-
Er is toen een zekere band ontstaan. Terwijl zen. Dit was voornamelijk te danken aan
ik met het tijdschrift Watapana bezig was, de door Frank op dat gebied ontplooide ac-
richtte ook hij zijn tijdschrift – Ruku – op. Ik tiviteiten.
had grote bewondering voor zijn poëzie en In 1984 werd de Komishon Standardisashon
vroeg hem of hij misschien ook iets voor Wa- Papiamentu geïnstalleerd. Frank was daar-
tapana had. Ik kreeg een aantal gedichten, van de voorzitter. In de loop van de jaren
maar hij liet niet na het volgende apart te tachtig werden een paar duizend woorden
vermelden: “Ik kan met een hele reeks ge- gestandaardiseerd. In 1994 waren het in to-
dichten in jouw tijdschrift mijn verschijning taal omstreeks 6000 woorden.
doen, maar ik verkies dit te doen met een ge- Frank was ook de mede-oprichter van de Skol
dicht dat ik steeds aardig en vooral plezierig Humanista na Papiamentu, waar de school-
heb gevonden” (brief dd. 16/07/1968). gaande kinderen in hun eigen taal, het Papi-
Het waren dus bijzondere gedichten die ik aments, les krijgen. Hij heeft zodoende met
toen van Frank kreeg. Hij gaf aan het zestal zijn ‘Kolegio Erasmo’ de moderne ideeën van
gedichten de hoofdtitel ‘Dochter van God’ en Dr. A.C. (Nelly) Prins-Winkel (proefschrift
ik nam ze op in het nummer van juli 1971 Kabes Duru?, 1973) in de praktijk gebracht.
van Watapana. Een groter aantal verscheen Het in 1984 door het ILA gelanceerde Elogio
met dezelfde titel in zijn Verzamelde Gedich- di Papiamentu (kleine bloemlezing met ge-
ten, Heimwee en de Ruïne (2013). Bij de pu- dichten geïnspireerd door de eigen taal) en
blicatie in 1971 droeg ik een van mijn eerste het in 1989 door het ILA gepubliceerde Ho-
gedichten in het Nederlands aan hem op, menahe na Raúl Römer waren zijn initiatief.
getiteld ‘Naar de universele kleur…’. Daarin Vooral met het project Literatuur-onderwijs
schreef ik o.a.: ‘… mijn kleur in een sneeuw- op Curaçao hebben wij samen, Frank en ik,
bal opgerold/ ontvluchtte ik aan het ijzige het nodige verzet. Het kwam hierop neer dat
gepraat over rassen’. Het werd geplaatst in wij voorstanders waren van een literatuur-
hetzelfde nummer en wel vóór ‘Dochter van onderwijs (Middelbare scholen) waarbij
God’. meer aandacht besteed wordt aan de litera-
tuur van de eigen regio: de Caribische lite-
Frank formuleerde in dezelfde tijd zijn ratuur. In verband met zijn onderzoek naar
standpunt met betrekking tot Watapana. Hij de oorsprong van het Papiaments maakte hij
schreef: ‘…mi revista por judabu pa ensan- onder andere reizen naar Cabo Verde. Naar
cha (amplia, red.) dibo i dibo tambe por juda aanleiding van zijn bevindingen tijdens deze
dimi, completando otro. Es desir, mi ta spera bezoeken hield hij lezingen, waarbij hij de
ku den futuro lo tin hopi kooperashon entre overeenkomst tussen het Cabo-verdiaans en
nos dos’ (brief dd. 24/07/1969). Die samen- het Papiaments aantoonde. Bij al die acti-
werking waarover hij schreef, kreeg later – viteiten zag Frank ook nog kans om door te
veel later – een tastbare vorm. gaan met het schrijven van zijn romans (on-
In 1981 kreeg ik van hem een telefoontje. Ik der andere De laatste vrijheid, 1995) en zijn
woonde toen in Den Haag. Hij sprak me over proefschrift The Kiss of a Slave (1996).
een linguïstisch instituut op Curaçao waar- Hij was een zeer dynamische, begaafde en
van hij de leiding had. Of ik soms bereid was intellectuele reus. Een echte yu-di-tera. Hij
om op Curaçao met hem te gaan samenwer- heeft veel betekend voor het cultureel erf-
ken. Het duurde even voordat ik een beslis- goed van Curaçao. Frank, amigu i kolega di
sing kon nemen, maar ik ging uiteindelijk semper, dat je in vrede moge rusten!
(na ongeveer twee jaar) naar het eiland van
de inmiddels beroemd geworden auteur van HENRY HABIBE
Dubbelspel.
De samenwerking (eerst beperkt tot onze Nederland
tijdschriften) kreeg pas veel later een tastba-
re vorm. Ik zag Frank nu op een heel andere
wijze aan het werk. Hij wijdde zijn aandacht
Mistakes De Amigoe behoudt zich het recht
voor ingezonden brieven te wei-
ALL MEN make mistakes, but married men find out about geren, te corrigeren of anderzins
them sooner. redactioneel te bewerken en in te
korten. Brieven, die maximaal 600
JANCHI BEAUJON woorden mogen bevatten, moeten
USA zijn voorzien van naam en woon-
plaats. Het adres en telefoonnum-
mer worden niet gepubliceerd,
maar zijn nodig ter verificatie.
Gelieve brieven te sturen naar
redactie@amigoe.com.
