Page 21 - 12M23
P. 21

DIABIERNA 12 MEI 2023                                             DIARIO                                                        PAGINA 21
                   Ponencia di Minister Ursell Arends riba Aruba



                su plannan di Clima y Energia na Aruba pa 2050


                ORANJESTAD (AAN):                                                                                                lico domestico y  sector
                Aruba tin plannan am-                                                                                            priva.
                plio pa trata cu e necesi-                                                                                         Riba e pregunta unda
                dadnan di clima y ener-                                                                                          nos  ta mira posibilidad-
                gia y lo bo tende tur cos                                                                                        nan pa cooperacioon
                tocante  esaki nan den e                                                                                         adicional?   Pa coopera-
                proximo dianan durante                                                                                           cion adicional entre nos,
                e Conferencia di Clima y                                                                                         na e conferencia di Our
                Energia.                                                                                                         Ocean na Panama algun
                   Ministro Ursell Arends                                                                                        luna pasa, un di e punto-
                durante esaki a desea pa                                                                                         nan  principal tabata cu
                pone enfasis riba un fac-                                                                                        nos no por papia di clima
                tor critico cu ta esencial                                                                                       sin papia di salud di nos
                pa e exito di tur e plan-                                                                                        oceano.
                nan aki. Nos por captura                                                                                            Nos ta ocupa cu expan-
                esaki den un palabra:                                                                                            sion di nos parke ma-
                "conscientisacion".  E no                                                                                        rino cu  actualmente tin
                ta papia di "conscientisa-                                                                                       4 area pa cubri henter e
                cion" den e sentido tradi-  sa acepta nan limitacion- mester traha huntu, inici- a referi na fronteranan         isla. Pero mi no ta kere
                cional.                     nan, manera limitacion  ativanan conhunto  entre  "nacional". Mi ta sugeri           cu esaki ta suficiente  si
                   Nos como ciudadano       financiero    incluyendo sector publico  y sector  un ahustacion chikito na          nos kier logra e mandato
                di isla caribense, nos sa   debe nacional cu ta un  priva mester ta central  e lema famoso aki. Den              di 30x30, tampoco e ta
                cu e clima ta cambiando,    problema den mayoria  den nos plananan. Nos  cuadro di "conscienti-                  suficiente pa reforsa nos
                nos ta mir'e, nos ta sint'e,   di  economianan chikito.  no por simplemente  re- sacion", nos por bay di         resistencia y  capacidad-
                nos ta bib'e. Realmente,    Mayoria di nos tin espa- empaketa productonan  acuerdo pa nos elimina e              nan di naturalesa pa por
                nos no tin e necesidad pa   cio fiscal limita pa acepta  di debe, presenta nan na  palabra "nacional" for di     absorba impactonan di
                convence nos pueblo cu      inversionnan grandi cu ta  gobierno y yama esaki  e frase ey.  Pasobra cam-          cambio climatico. Mi ta
                cambio di clima ta aki.     necesario.                  un solucion.                bio climatico no conoce      kere fuertemente cu nos
                Pa  locual ta trata ener-      Di manera similar,    Como pensamento fi- ningun tipo di frontera,                mester,  como minimo,
                gia, nos pueblo tambe                                                                                            papia di un area marino
                sa cu energia fabrica pa                                                                                         proteha  di ABC,  Aruba
                hende ta costa hopi y no                                                                                         Bonaire y  Curaçao, ca-
                ta sostenibel. Nos pueblo                                                                                        minda nos por uza plani-
                sa cu tin un e necesidad                                                                                         ficacion espacial marino
                pa energia limpi.                                                                                                como un  herment pa
                   Mi ta papiando di un                                                                                          maneha  nos awanan re-
                diferente tipo di consci-                                                                                        sponsabelmente den un
                entisacion.   Mi ta pa-                                                                                          forma colaborativo.
                piando di “conscientisa-                                                                                           Si nos mira na e local-
                cion" riba e pregunta di                                                                                         isacion di St. Maarten,
                KEN por logra e cambio                                                                                           Saba y Statia, como Re-
                aki. Si e pueblo ta kere                                                                                         ino, kisas nos mester
                cu problemanan di clima                                                                                          cuminsa boga tambe pa
                mester worde soluciona                                                                                           un area marino proteha
                pa gobierno, anto nos                                                                                            cu ta cubri henter Car-
                plannan no lo ta exitoso.                                                                                        ibe. Esaki por duna nos
                  Si gobierno ta kere cu                                                                                         e oportunidad pa maneha
                nan so por maneha esa-                                                                                           e region di caribe na un
                ki, anto e ora progreso     sector priva mester laga  nal, mi ta cita Secretario  punto. Ni  nacional, ni        forma mas efectivo, mas
                lo ta slow y fracaso ta e   bay di e punto di bista  General Ban Ki-moon di  domestico.                          economico  y tambe ta
                resultado mas probabel.     tradicional  cu clima ta  Nacionnan Uni den 2015     Pa Aruba, e elemento            habri porta pa atrae fi-
                Pues,  mi ta kere cu  tur   un problema cu mester  kende a recorda nos cu:  clave den  iniciativanan             nanciamento pa e mane-
                nos  plannan pa  trata cu   worde soluciona pa go- "Cambio  climatico no  di clima y energia limpi,              ho responsabel pa cu nos
                problemanan di  clima y     bierno y worde paga pa  conoce frontera nacio- ta den nos capacidad pa               recursonan  natural ma-
                energia ta rekeri un bon    gobierno.                   nal".                       crea e conscientisacion,     rino y tambe pa mas ac-
                dosis di conscientisacion      Cada un di nos tin un     Palabranan berdad.  cu e lo exigi  coopera-             tividad economico
                propio.                     papel  pa hunga y nos  Pero e bon secretario  cion mutuo entre e pub-
                  Gobierno mester cumin-
   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26