Page 3 - MIN SJA 23 MAART 2016

AMIGOE 7WOENSDAG

23 MAART 2016

Gemengde reacties vonnis boekenonderzoek UTS Meer overheidsentiteiten
leveren jaarcijfers
‘Balans zoeken tussen
ingrijpen bij wanbeleid WILLEMSTAD — De aan- gens het Cft komen hierdoor
en voorkomen politieke bemoeienis’ dacht vanuit het College eventuele risico’s voor de be-
financieel toezicht (Cft) groting niet tijdig in zicht.
WILLEMSTAD — Teleurstelling en tevredenheid bij aan de mogelijkheid dat er Leonora is van mening dat de mede-opstellers van de voor overheidsvennoot- Bovendien kunnen RvB’s die
parlementariërs over het feit dat er nu eindelijk dui- dan aangifte wordt gedaan door het vonnis er nu voor motie van december 2014 schappen werpt vruchten te laat zijn, worden beticht
delijkheid bestaat over de reikwijdte van de macht bij een geval van wanbeleid het volk nu geen duidelijk- waarin de Staten besloten af. Van tweederde van de van wanbeleid.
van de Algemene Rekenkamer Curaçao (ARC) om on- en dat het Openbaar Minis- heid bestaat over het beleid dat de ARC een onderzoek overheidsentiteiten is de Het Cft is bezig met een ri-
derzoeken bij overheids-nv’s uit te voeren. De rechter terie dan het bewuste bedrijf dat bij UTS wordt gevoerd. moest doen bij UTS. Cooper jaarrekening 2014 door sicoanalyse naar alle over-
verbood de ARC maandag om een onderzoek uit te in kan gaan om onderzoek te “We weten niet of de aan- stelt tevreden te zijn met het Cft ontvangen. Dit heidsentiteiten, beginnend
voeren bij telecombedrijf UTS, omdat de rekenkamer verrichten. “Dit zijn zaken deelhouder, de Raad van het vonnis. “Telkens wan- is een vooruitgang ver- met de overheidsvennoot-
niet bevoegd is om instanties die geen landsorganen die wij nu moeten onderzoe- Commissarissen, maar ook neer het onderwerp van geleken met vorig jaar schappen en recentelijk ook
zijn, te onderzoeken. ken. Over hoe in zulke geval- de directie hun werk naar UTS in de Staten komt zeg waarbij maar 40 procent met een aantal financieel re-
len te handelen en bijvoor- behoren uitvoeren. Ook zegt ik hetzelfde. Een nv heeft van de jaarrekeningen levante stichtingen. Het Cft
Volgens Statenvoorzitter ge situatie heeft geleid. “We beeld wie dan aangifte moet de rechter dat UTS niet van niks te zoeken in het parle- 2013 werd ontvangen. werkt daarbij samen met het
Marcolino ‘Mike’ Franco moeten een modus zien te doen. Daarover moeten wij het volk is. Dus niemand ment. Met dit vonnis in de Dat staat in het halfjaar- ministerie van Financiën. In-
(Pais) had hij de strekking vinden, waarbij de overheid het in de komende periode kan UTS in de weg staan hand weten wij nu precies reportage van het Cft. middels beginnen de verbe-
van het vonnis zien aanko- toch in staat zal zijn om in hebben.” als die het abonnement voor wat de reikwijdte van het Het afgelopen jaar is er veel terplannen van de RvB’s en
men. “Ik heb met de mensen te grijpen wanneer er sprake Hoger beroep vaste telefonie wil verdub- parlement is.” aandacht vanuit het Cft ge- de RvC’s effect te hebben bij
van de ARC gesproken toen is van wanbeleid. Maar het Zeer teleurgesteld is PS-Sta- belen.” Volgens Cooper heeft hij de weest voor een aantal over- de overheidsvennootschap-
zij bezig waren met de voor- moet een balans zijn, waar- tenlid Sherwin Leonora. Hij Aan de andere kant is er motie gesteund om zo dui- heidsvennootschappen ge- pen Curaçao Droogdokmaat-
bereidingen voor het onder- door politieke bemoeienis dringt er bij de verschillende volgens Leonora ook duide- delijk te krijgen tot hoe ver zien de mogelijke financiële schappij (CDM), Aqualectra
zoek. Wij hebben toen samen met een overheids-nv wordt actoren op aan om zo snel lijkheid gekomen over de de Staten kunnen gaan met risico’s die deze noodlijdende en Analytisch Diagnostische
de statuten van de Rekenka- voorkomen.” mogelijk in hoger beroep te reikwijdte van de ARC. “Wat betrekking tot het laten uit- vennootschappen kunnen Centrum (ADC). Gesteund
mer besproken. Ik consta- De Statenvoorzitter stelt gaan na de uitspraak van de de Staten hebben gedaan is voeren van een onderzoek vormen voor de begroting door de verantwoordelijke
teerde indertijd dat deze sta- aan de ene kant te kunnen rechter gisteren. “Onze juri- feitelijk een motie aange- bij een overheids-nv. “Maar van Curaçao. Er zijn verschil- ministers is ADC inmiddels
tuten waren opgesteld in de begrijpen dat er vanuit de dische adviseurs hebben het nomen om iets illegaals te er is een andere weg die be- lende bezoeken gebracht en weer gezond. Ook Aqualectra
periode dat de overheid dien- Staten teleurstelling over vonnis doorgenomen. Men is doen, namelijk onderzoek wandeld kan worden. Onze gesprekken gevoerd met de heeft positieve resultaten.
sten had en zelfs betrokken het vonnis bestaat. “Maar nu van mening dat de rechter verrichten bij UTS. Dit ver- regering heeft ook audits Raden van Bestuur (RvB) CDM is momenteel bezig
was bij de uitvoering van het hebben wij tenminste dui- geen rekening heeft gehou- eist dat wij goed naar onze laten uitvoeren bij UTS. Als en Raden van Commissaris- met een verbetertraject. Op
beleid. Toen kon de overheid delijkheid. Wij kunnen niet den met enkele artikelen. wetten gaan kijken om te deze regering daadwerke- sen (RvC) van verschillende dit moment heeft ADC geen
zelf direct ingrijpen bij een zomaar bij een overheids-nv Ook vinden zij dat er verder constateren wat er aange- lijk een onderzoek wil bij overheidsentiteiten. aanvullend toezicht vanuit
dienst.” binnenstappen. Dit vereist geprocedeerd moet worden past moet worden.” UTS, dan gaat ze naar de Het Cft blijft met het minis- het Cft meer nodig.
Maar Franco constateert nu dat wetten die overheids- om na te gaan of bij dit von- Reikwijdte Algemene Vergadering van terie van Financiën werken Alleen de financiële positie
dat sindsdien deze diensten nv’s regelen, worden aange- nis wel met alle factoren re- Statenlid Charles Cooper Aandeelhouders (AVA) en aan verdere stroomlijning van Cpost lijkt te verslechte-
op afstand werden gezet in past, waardoor er stappen kening is gehouden en wat (MAN) was tussen 2010 mi- de Raad van Commissaris- van het proces van aanleve- ren. Uit de jaarrekening 2014
het kader van corporate go- ondernomen kunnen worden dit precies betekent voor de nister van Verkeer, Vervoer sen (RvC). Dit is de weg die ring van cijfers aan zowel het blijkt dat Cpost wederom
vernance. De statuten van wanneer er sprake is van controlefunctie van de Sta- en Ruimtelijke Planning bewandeld dient te worden ministerie als het Cft. Indien een negatief resultaat heeft
de ARC werden echter niet wanbeleid.” ten.” (VVRP). Hij was één van als je een onderzoek bij UTS de jaarrekening nog niet is behaald en dat het eigen ver-
aangepast, wat tot de huidi- Franco denkt in dit verband wil.” opgemaakt, is dit in strijd mogen verder is verslechterd.
met de daarvoor gestelde Dit resultaat geeft volgens
termijn van maximaal vijf het Cft aan dat de genomen
maanden na afloop van het maatregelen om de exploita-
boekjaar (Code Corporate tie sluitend te krijgen niet de
Governance Curaçao). Vol- verwachte resultaten opleve-
ren.

Nationaal Ontwikkelingsplan In de toekomst:
komende jaren leidraad regering Geen kinderen met Down?

Foto: Ken Wong WILLEMSTAD — Tegen- korte armen en benen en
Foto’s: Ken Wongwoordig worden in de Ver-kleine oren.
enigde Staten 67 procent De aanwezigen bij de conferentie over het syndroom van NIPT-test
van kinderen, waarvan Down. Er zijn diverse manieren om
een prenataal onderzoek te onderzoeken of een onge-
De ministerraad geflankeerd door de sociale partners en het UNDP-team gaven gisteren uit- uitwijst dat ze het syn- ook geluk betekenen”, aldus boren kind een afwijking, in
leg over het Nationaal Ontwikkelingsplan. droom van Down hebben, de gynaecoloog. dit geval het syndroom van
geaborteerd. In Europa Het syndroom van Down is Down, heeft. Dat kan middels
WILLEMSTAD — Het Nationaal Ontwikkelingsplan, deze projecten zijn al in uit- ligt het percentage nog vaak niet erfelijk en is niet bijvoorbeeld een combinatie-
dat onder leiding van UNDP tot stand is gekomen, voering. Voor de economie veel hoger, namelijk op de ‘schuld’ van éé van de ou- test. Tegenwoordig wordt ook
zal de komende jaren de richtlijn zijn voor de acties zijn er drie sectoren geïden- 92. Op Curaçao is dat on- ders. Personen met Down de Niet-Invasieve Prenatale
van de regering. Dat zei premier Ben Whiteman (PS) tificeerd waar de focus op bekend, maar bij de prak- hebben een chromosoom, Test (NIPT-test) gedaan. Voigt
maandag tijdens de presentatie van het Nationaal wordt gelegd, namelijk logis- tijk van gynaecoloog-ver- namelijk chromosoom 21, te noemt de test een ‘hit’: deze is
Ontwikkelingsplan aan het publiek. Hij noemde het tiek en transport, het toe- loskundige Ralph Voigt veel. Een ‘normaal’ persoon 99,5 procent betrouwbaar. Om
plan niet perfect, ‘maar terwijl je bezig bent, kun je risme en de petrochemische is dat voor 99 procent heeft 46 chromosomen, een deze test te doen, wordt bloed
het aanpassen’. sector. Verder worden inno- het geval. Dat stelde hij persoon met Down heeft er afgenomen van een zwangere.
vatie en export gestimuleerd tijdens zijn presentatie dus 47. Het syndroom van De test zou in de toekomst de
“Het monitoren en de eva- bonden zijn aan de meer- en wordt het investeringskli- over prenataal screenen Down heeft drie oorzaken. De Gynaecoloog Voigt aan het vruchtwaterpunctie kunnen
luatie van het plan zijn net jarige begroting en moet maat verbeterd. voor het syndroom van meest voorkomende oorzaak woord. vervangen. Vrouwen met een
zo belangrijk als het plan de uitvoering gemonitord Het ministerie van Onder- Down bij Icuc. De avond (95 procent van de gevallen) naar een ander in. Translo- verhoogd risico op een kind
zelf”, aldus Whiteman. Het worden. Volgens minister wijs gaat verder met het pro- werd georganiseerd door is non-disjunction, waarbij cation komt in 4 procent van met Down kunnen deze test
Nationaal Ontwikkelings- Etienne van der Horst (Be- fessionaliseringstraject van vereniging Totolika in het chromosomen niet op de juis- de gevallen voor. Kinderen doen.
plan is het eerste duurzame stuur, Planning en Dienst- de voorschoolse educatie en kader van World Down te manier uit elkaar gaan bij met Down zijn herkenbaar Consult
plan dat gedragen wordt verlening, Pais) kan het plan het Technical Vocational and Syndrome Day. celdeling. Een andere oorzaak aan hun amandelvormige Voigt legde tijdens zijn pre-
door alle actoren: de over- moeilijk aan de kant worden Educational Training-sy- Bij deze percentages rijst de is mosaicism, waarbij cellen ogen, hun platte neus van- sentatie bijzondere nadruk
heid, het bedrijfsleven en de gezet als de successen naar steem wordt geïntroduceerd. vraag of er in de toekomst niet hetzelfde DNA bezitten. wege een gebrek aan een op consult. Patiënten moeten
sociale partners. In het plan de bevolking toe worden ge- Op het gebied van milieu geen kinderen met Down De laatste oorzaak is trans- neusbrug, een korte nek, de ruimte krijgen om een ge-
zijn vijf thema’s geïdentifi- communiceerd. Het UNDP- lopen al een paar projecten meer zullen zijn. In de zaal location. Dat is wel erfelijk balanceerde beslissing te ma-
ceerd die de komende jaren kantoor in Trinidad & To- zoals het vergroten van de waren ook ouders van kinde- en houdt het verplaatsen van ken of zij een test willen doen.
prioriteit genieten. Dat zijn: bago blijft Curaçao bijstaan capaciteit van duurzame ren met Down, en de kinderen DNA van een chromosoom Wanneer ouders leren dat hun
onderwijs, economie, milieu, in de implementatiefase. Dat energie door bijvoorbeeld het zelf, aanwezig. “Ik weet dat dit ongeboren kind het syndroom
nationale identiteit en goed verzekerde Richard Blewitt windmolenpark van Aqua- moeilijk voor jullie is, maar ik heeft of zou kunnen hebben,
bestuur. Voor de implemen- van het UNDP-kantoor. lectra uit te breiden. Ook wil hier gewoon open en eer- moeten zij ook de tijd krijgen
tatie van het plan worden er Curaçao is een van de eerste wordt het beleid voor duur- lijk over spreken”, aldus Voigt. om over de vervolgstappen
werkgroepen ingesteld, de landen in de regio met een zame energie afgerond zodat Hij stelt dat veel ouders, voor- te beslissen. “De artsen moe-
zogenoemde Tiger Teams die Nationaal Ontwikkelings- Curaçao aanspraak kan ma- al jonge ouders, gezonde en ten de ouders de gelegenheid
steun moeten bieden. De im- plan. Het is het eerste land ken op fondsen uit de Euro- slimme kinderen willen: dat is geven om hun beslissing te
plementatie is volgens alle met een plan dat verbonden pese Unie. hun verzekering voor ‘geluk’. nemen en moeten niet hun
actoren belangrijk. In het is aan de Sustainable Deve- Eric Smulders die namens Dokter, e yu ta bon si? (Dokter, eigen mening laten doorsche-
verleden zijn er diverse plan- lopment Goals die de Ver- de Vereniging Bedrijfsleven is het kind wel gezond?) Maar meren”, aldus de gynaecoloog.
nen opgesteld die vervolgens enigde Naties onlangs heb- Curaçao (VBC) maandag kinderen met Down kunnen
echter weer in de la verdwe- ben geratificeerd. Hierdoor aanwezig was, heeft er alle
nen. Om te voorkomen dat zijn de doelen meetbaar. De vertrouwen in dat als de sa- Elbert Sambo:
het dit keer weer gebeurt ministers van het kabinet menwerking op dezelfde ma-
heeft UNDP de elementen legden maandag elk uit wel- nier wordt voortgezet, het ‘Bevoorrecht om
die belangrijk zijn voor de ke projecten er vanuit het plan succesvol geïmplemen- vader van kind met Down te zijn’
uitvoering geïdentificeerd. plan binnen hun ministerie teerd zal worden.
Zo moet het onder meer ge- worden uitgevoerd. Veel van WILLEMSTAD — “Ik voel me bevoorrecht om de vader droom van Down. Zo moet het Trager
van een kind met het syndroom van Down te zijn”, zei kind naar een fysiotherapeut, Moeilijk was ook toen hun kind
Elbert Sambo maandagavond bij een conferentie van moet het vaker naar de kin- met Down naar het funderend
stichting Totolika bij Icuc in Otrobanda. Dit in het derarts en moet zijn hart in de onderwijs ging. “Je gaat dan de
kader van World Down Syndrome Day op 21 maart. gaten gehouden worden. Daar- tekortkomingen zien. Niet van
De trotse vader vertelde over zijn ervaring met een naast moeten de ogen van het je kind, maar van het systeem.
zoon met Downsyndroom. kind goed gecontroleerd wor- Het onderwijs is een chaos op
den. “Mijn zoon draagt tegen- Curaçao.” Hij stelt dat hoewel
Contouren rotonde Sta. Rosa zichtbaar “Toen mijn vrouw ons eerste zoon zag, lag deze aan een in- woordig een bril”, zegt Sambo, zijn zoon naar een goede school
kind kreeg, hoopte ik heel erg fuus en kreeg hij sondevoe- terwijl hij foto’s laat zien van is gegaan, hij toch niet de aan-
WILLEMSTAD — De con- Foto: Ken Wong op een dochter. Ze zeggen al- ding. De dokters moesten tes- zijn zoon als baby bij een fysio- dacht kreeg die hij nodig had.
touren van de rotonde bij tijd dat dochters meer van hun ten doen om zeker te weten of therapeut en arts. “Hij moest daarom naar een
Sta. Rosa zijn reeds zicht- vader gaan houden. Ik was zelf hij het syndroom had. “Eerst Tweede zoon speciale school. Maar het was
baar. De middenberm van niet bij de geboorte, want het hadden we nog een beetje hoop De vader vertelt dat hij en zijn helemaal niet nodig. Hij ont-
de rotonde heeft al volledig gebeurde via een keizersnee. dat hij toch geen Down had, hij vrouw niet wilden testen voor wikkelt zich goed, maar is al-
vorm gekregen en links op Toen de dokter naar buiten had in een handpalm de lijnen Down toen zij in verwachting leen wat trager”, aldus Sambo.
de foto zijn wegwerkers met kwam, zei hij dat het een zoon zoals een ‘normaal’ persoon was van hun tweede zoon. “Het Gedurende de toespraak liet
de stoepranden bezig. Ook was. Ik voelde gedurende een deze heeft en in de andere een zou ons niet uitmaken of ons de trotse vader foto’s zien van
deelt men de rijbaan in bij nanoseconde teleurstelling, onafgebroken, horizontale lijn, kind wel of geen Down had. We zijn twee zoons, die duidelijk
de ingang van de rotonde. maar dat was meteen weg. wat een kenmerk van Down is. zouden het kindje niet laten onafscheidelijk zijn. Hij wilde
Het ministerie van Verkeer, Het is mijn kind! De dokter zei Maar op een gegeven moment weghalen”, aldus Sambo. Hun hiermee laten zien dat het le-
Vervoer en Ruimtelijke dat ik met hem mee moest en maakte het ons niet meer uit. tweede zoon is uiteindelijk ven met een kind van Down
Planning zei in januari dat vroeg me toen: Bent u bekend We hebben hem geaccepteerd zonder het syndroom geboren. zijn normale gang kan gaan.
de constructie van de roton- met het syndroom van Down?”, als onze zoon, niet als een kind “Toen onze tweede zoon werd Bij de afsluiting had Sambo
de in mei dit jaar afgerond aldus Sambo. Hij was toen te met Down”, aldus de vader. geboren, moesten we goed na- nog een laatste mededeling:
zal zijn. weten gekomen dat zijn zoon Er zijn verschillende verant- denken hoe we onze aandacht “Laat de gemeenschap jouw
hoogstwaarschijnlijk Down woordelijkheden die erbij ko- onder de twee zouden verde- kind met Down meemaken,
had. men wanneer iemand ouder len”, vertelt de vader. zodat deze hem kan accepte-
De eerste keer dat Sambo zijn is van een kind met het syn- ren.”