Page 44 - MIN JUS
P. 44

A4    LOCAL
                     Diamars 27 Juni 2017
            Proyecto Idioma den Enseñansa den futuro no lo t’ey

                          Aruba mester di un instituto di idioma pa haci investigacion

                                                                   riba Papiamento


            ORANJESTAD  –  Odry                                       e  tipo  di  trabou  academico                            di  Papiamentu  di  Corsou.
            Tromp-Wouters kende  ta                                   aki.  Sra.    Tromp-Wouters  ta   Proposicion entrega     P’esey  sra.  Tromp-Wouters
            coordinado  di  e  proyecto                               boga  pa  bin  cu  un  instituto  E linguista ta haya cu Papia-  ta  haya  cu pa nos salvaguar-
            Idioma den Enseñansa cu                                   dedica  na  e  tipo  di  estudio  mento ta pa full Aruba y no  dia nos Papiamento di Aruba,
            ta  resorta  den  Departa-                                y  investigacion  linguistico;  pa  enseñansa  so.  Ya  caba  tin  mester bin cu mas investiga-
            mento di Enseñansa a de-                                  ya cu actualmente Aruba no  un  proposicion  entrega  na  cion pa tur nos pueblo ya cu e
            clara na Bon Dia Aruba cu                                 tin  uno  specificamente.  Te  gobierno pa bin cu un insti-  ta un cos concerni na henter
            ta sumamente importante                                   aworaki nan tabata haciendo  tuto  dedica  na  estudio  y  in-  Aruba. “Na unda otro ta bay
            pa  institui  un  instancia                               e tipo di trabou aki denter di
            asina  cu  por  realisa  estu-                            departamento  di  Enseñansa
            dio riba tereno linguistico,                              door  cu  a  wordo  dicidi  di
            ya cu nos tin Papiamento                                  bin cu un proyecto piloto pa
            di Aruba cu ta un idioma                                  introduci  Papiamento  den
            cu falta hopi investigacion                               enseñansa. e linguista ta haya
            ainda.                                                    cu dificilmente nos por pone
                                                                      Papiamento  den  enseñansa
            Locual  nan  tin  actualmente                             sino tin un ortografia, gram-
            na  Departamento  di  Ense-                               atica, etc.. poni den un buki.
            ñansa ta un linguista cu tabata                           Ademas  nos  mester  di  dic-
            na servicio di gobierno. Tam-                             cionario y material na Papia-
            be nan tin varios docente na                              mento. “Tur e condicionnan
            diferente  nivel  entre  nan  na                          mester t’ey pa bo por ofrece
            nivel di Master. Pero loke e ta                           Papiamento den Enseñansa”.
            haya cu ta falta ta un  instituto
            di idioma.  Nan di e proyecto                             Un bon noticia ta cu durante
            Idioma  den  Enseñansa  den                               un charla tuma diahuebs ul-  vestigacion  di  nos  lenga.  E  investiga Papiamento di Aru-
            futuro  no  lo  t’ey  mas  como                           timo  na  seccion  Arubiana  conseho  aki  a  keda  entrega  ba cu ta na Aruba”, el a bisa.
            parti  di  departamento  di                               Caribiana  di  Biblioteca  Na-  na Minister di Enseñansa pa
            Enseñansa.  E  departamento                               cional di Aruba a keda intro-  lanta  un  instituto  nobo  pa  Considerando cu Papiamen-
            aki  a  conoce  un  reorganisa-  no  tin  instituto,  nos  ta  keda   duci e buki di ‘Proposicion y  sigui  investiga  nos  idioma.  to  ta  nos  idioma  nacional
            cion caminda e trabounan lin-  mesun leu. “Un ta bay hunto   Interheccion di Papiamento’.  E peticion aki mester wordo  segun  sra.  Tromp-Wouters,
            guistico den Papiamento, no   cu  otro”,  el  a  laga  sa.  Otro   Sra. Tromp-Wouters a gradici  trata  den  seno  di  Conseho  ta  keda  hopi  importante  pa
            ta bay tuma luga den e depar-  factor  tin  di haber  cu  fondo   tur esunnan cu a forma parti  di Minister pa wak si un de-  sigui  traha  riba  dje  y  bin  cu
            tamento di Enseñansa mas. E   pa  desaroya  proyecto  di  in-  di e comision cu a traha riba  cision  lo  wordo  tuma  riba  norma, ya cu tin biaha bo tin
            pregunta ta kico ta bay sosode   vestigacion  di  idioma.  E  ta   esaki; nan ta: Pedro Velasquez,  esey.  Te  ainda  niun  decision  diferente variante y den ense-
            despues? Ki instancia lo tuma   expresa cu nan ta contento di   Etley  Lasten,  Juan  Maduro,  a cay; pero nan ta spera cu e  ñansa mester di cierto regla-
            over e trabou importante aki?   por a haya fondo FDA (Fondo   Magriet  Pourrier,  Filomena  peticion aki lo wordo honra.   nan pa distingui entre bon y
                                         Desaroyo Aruba) pa bin cu e   Schwengle  y  Ramon  Todd                                mal Papiamento. P’esey mes-
                 Mas investigacion       tipo di publicacion, manera e    Dandaré.  Esun  encarga  cu  e  A  pesar  cu  tin  linguista  den  ter sigui investiga pa yega na
            Sra. Tromp-Wouters a bisa cu   buki  di Proposicion y Inter-  redaccion di e buki aki tabata  otro  pais  cu  ta  investiga  Pa-  cierto  decisionnan.  “No  tur
            nos mester di mas linguista y   heccion di Papiamento.    Maureen Luidens. E buki aki  piamento como lenga crioyo,  ora  esey  ta  hopi  cla.  P’esey
            “sanger nobo”; pero e dilema   Pero mirando cu FDA ta ce-  ta  un  contribucion  grandi  pero hopi biaha nan tenden-  mester sigui investiga...”, el a
            ta cu si nos tin linguista pero   rando,    e  posibilidad  di  ob-  pa  nos  lenga  Papiamento.  cia  ta  di  bay  den  direccion  laga sa .
                                         tene fondo no ta accesibel pa
                FTA a perde representacion sindical di trahadonan na The Mill Resort

            ORANJESTAD  –  Ayera  cu  20)  pa  niun  sindicato;  y  di  The  Mill  Resort  y  asina
            pa  medio  di  un  referen-  menos a vota pa FTA.  “Esey  negosha  un  contracto  colec-
            dum  sindicato  FTA  no  a  a  nifica  cu  FTA  no  a  haya  tivo  (CAO).    Nos  a  puntra
            haya e mayoria di voto pa  mayoria  pa  entre  otro  rep-  sr. Pontilius si e hecho cu un
            sigui  representa  e  traha-  resenta e trahadonan oficial-  grupo di 12 trahado cu dere-
            donan di The Mill Resort.  mente mediante un contracto  cho di voto a bay cu vakantie
                                         colectivo”, e mediador a bisa.  por a hunga un rol den e re-
            Na final di e referendum aki,                             sultado? El a bisa cu e ley di
            Mediador  di  Gobierno,  An-                              referendum mes ta determi-
            selmo  Pontilius  a  declara  na                          na cu pa un organisacion sin-
            Bon Dia Aruba cu e compa-                                 dical representa e trahadonan
            nia  cu  ta  maneha  The  Mill                            “e mester ta 50% plus uno di   erendum aki riba un fecha y  ocupacion  riba  e  resultado
            Resort  ta  esun  cu  a  pidi  e                          esunnan  cu  tin  derecho  di   un localidad determina. Pues  aki.  Sinembargo  mediador
            referendum.  Un  total  di  52                            vota;  independientemente  si   nan a palabra e fecha, ya cu e  di gobierno a bisa cu cualkier
            trahado  por  a  vota  pero  di                           nan ta cu vakantie of no. Un   intencion  inicial  tabata  pa  e  malcontento di FTA nan tin
            e  total  ey,  por  lo  menos  12                         di e rason cu e gerencia di e   referendum tuma luga diabi-  cu vocifera esaki cerca e du-
            trahadonan  ta  cu  vakantie.                             resort a splica cu hopi trahado   erna ultimo, pero a acorda pa  nado di trabou, ya cu den un
            Mientras pa yega na e mayo-                               a  bay  cu  vakantie  ta  pasobra   pospone pa ayera. E mediador  proceso legal manera e refer-
            ria,  FTA  tabatin  mester  di                            e  pensamento  tabata  cu  nan   ta splica cu na momento cu ta  endum aki, ta e resultado fi-
            e mita plus uno di e total di                             lo cera e hotel aki completa-  a reuni cu e partidonan, sem-  nal ta esun cu ta conta.
            52 trahado. Kiermen pa FTA                                mente na luna di juli pa reno-  per  e  ta  propone  pa  e  refer-  Tabata existi un ambiente di
            por a haya e mayoria pa sigui                             bacion.                      endum tuma luga na oficina  preocupacion  cerca  e  traha-
            representa  e  trahadonan  le-       Factornan            Ademas  aunke  a  wordo  ex-  di Mediador  di Gobierno pa  donan, ya cu e hotel mencio-
            galmente,  e  mester  haya  26  No ta conoci ki factor (nan)  presa  e  preocupacion  cu  un   ta mas neutral cu ta posibel.  na tabata plania di cera. Pero
            of mas di e 52 trahadonan cu  por a hunga un rol den e ref-  grupo  di  trahado  a  bay  cu   Pero ambos partido a acorda  nan  no  ta  cera  mas  sino  cu
            tabatin  derecho  di  vota.  Un  erendum  aki.  E  ta  contrario  vakantie, e partidonan - kier-  pa  esaki  tuma  luga  na  The  nan a cuminsa cu un trabou
            total di 36 trahado a haci uzo  na  e  resultado  di  2  aña  pasa  men  tanto  e  dunado  di  tra-  Mill Resort mes.    di  renobacion,  mientras  cu
            di nan derecho di voto di cual  cu FTA a gana e referendum  bou como e sindicato  a bay                             e hotel ta sigui cu su opera-
            un grupo grandi a vota (mas  pa  representa  e  trahadonan  di  acuerdo  pa  bin  cu  e  ref-  E sindicato a expresa un pre-  cionnan.
   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49