Page 4 - hoh
P. 4

A14
              Diaranson 27 December 2023











             Skirbi pa Simon Waslander:

             Hisa Premie di Pensioen: Cumpra un Tas di Gucci cu un Credit Card


                                                                                                   AZV.                         Models”  y  ta  conseha  den
                                                                                                                                forma  fuerte  contra  esaki.
                                                                                                   Nos tur kier e poder di com-  No pa menciona e uso di un
                                                                                                   pras di esnan di menos recur-  modelo asina pa decisionnan
                                                                                                   so  wordo  drecha.  Pero  esaki  di un importancia asina gran-
                                                                                                   siguramente  no  ta  e  manera  di manera e salud di un fondo
                                                                                                   corecto.                     di pensioen y salubridad.

                                                                                                   Paso  awo  no  tin  ningun  ex-  Si enberdad e modelo aki ta
                                                                                                   cuus,  cu  por  ehempel,  nos  conseha  pa  hisa  e  premie,
                                                                                                   no  tabata  sa  cu  e  situacion  contra  tur  “common  sense”
                                                                                                   di Fondo di Pensioen y AZV  basico,  mi  ta  dispuesto  pa
                                                                                                   ta  asina  mal  para  despues  di  cambia mi opinion si e mod-
                                                                                                   2030. Mi ta haya cu ondanks  elo aki ser publica openlijk y
                                                                                                   tur  waarschuwing  y  com-   pa full pueblo por usa e mod-
                                                                                                   mon sense di rekenen na un  el y analisa esaki.
                                                                                                   nivel basico, con por ta cu un
                                                                                                   keuze asina a wordo tuma y  Den  mi  opinion  por  tin  e
                                                                                                   pa colmo goedgekeurd dor di  modelo mas bunita na mun-
                                                                                                   tanto “Checks & Balances”.   do,  pero  esaki  NO  ta  cam-
                                                                                                                                bia  realidadnan  sistematico
                                                                                                   Cu  ta  hungando  weganan  mane  e  vergrijzing  di  Aruba
                                                                                                   politico cu algo asina cardinal  su populacion y e kosten per
                                                                                                   pa sociedad y francamente e  patient cu ta hisando den un
                                                                                                   futuro di full Aruba ta den mi  manera expotencial.
                                                                                                   opinion un berguensa cu no
                                                                                                   por  wordo  describi  den  pal-  Unda  Caft  y  Centrale
                                                                                                   abra, no pa solamente e min-  Bank di Aruba a Keda?
            E columna di opinion aki  tadisticanan  di  bronnen  di  y mi ta cumpra e tas di Gucci,   ister concerni. Pero tambe pa  Politica a faya den un manera
            ta  un  apelacion  bastante  un nivel halto, por tuma un  gastando  e  meevaller  com-  full  e  Ministerraad,  cu  wil-  absoluto  y  total.  Esaki  paso-
            grave  dirigi  na  pueblo  decision cu ta bay contra tur  pletamente  y  bayendo  den   lens en wetens ta sta esaki toe.  bra ta wak e termino directo
            pero tambe na e overzich-    logica di un plaso mas largo.  DEBE. Pero ta mi amor mi ta   Tambe ta unda Parlamento a  di votador y nan preferenci-
            tsorganen di Aruba.                                       demostra pa mi mama.         keda?                        anan. Si e tak aki di goberna-
                                         Mi ta haye asina erg cu ami                                                            cion a fracasa, cual ta e caso,
            Ban cuminsa cu mester me-    mester  ta  esun  critico  y  ta  Dia  mi  regala  mi  mama  e   Black Box Model       ami ta puntra mi mes ta unda
            hora  e  poder  di  compras  di  forsa pa skirbi un columna di  tas, e no por ta mas contento   Den e conferencia di prensa  College  Financieel  Toezicht
            esnan di menos recurso. Pero  opinion.                    cumi. E no sa cu ta riba placa   Excellentie  Oduber  a  indica  (CAft),  of  Banco  Central  di
            pa  simplemente  hisa  premie                             fia e regalo aki a wordo duna.   cu  nan  tin  un  modelo  so-  Aruba a keda?
            di  pensioen  di  SVB  y  baha  Analogia:  Cumpra  Gucci  Un  aña  despues  un  hende   fistica cu ta midi 1.200 dife-
            esun  di  AZV.  Simplemente  cu Tarheta di Credito        ta  klop  na  porta.  Mi  mama   rente  parametro  pa  yega  na  Un  authoriteit  mester  grijp
            no  ta  e  manera  responsabel  Mi ta bai usa un analogia sim-  ta bay na porta y ta haya un   un  conclusion.  Esaki  ta  un  in  pa  e  bienestar  di  pueblo
            pa haci esaki.               plifica pa splica dicon e keuze  homber nechi bisti cu un car-  voorbeeld  di  un  “Black  Box  riba termino largo.
                                         di  hisa  uitkering  di  SVB  y  ta color blauw. E ta splica mi   Model”.
            Solucionnan duradero ta por  baha  premie  di  AZV  ta  un  mama cu e                                               Ami  como  “columnist”  a-
            ehempel  bin  cu  un  premie  fout grandi, cu den un plaso  ta  un  deurwaarder  y  cu  e  ta   Union  Europeo  den  publi-  politico  y  neutral  a  haci  mi
            via un night/room tax chiki-  mas largo lo afecta tur hende  bin  entrega  un  dwangbevel,   cacionnan  oficial  manera  e  parti dor di skirbi esaki pub-
            to na hotel y turista (mane a  cu ta lesando esaki. Riba plaso  pasobra su yiu no a solamente   rapport  “Explainable  Arti-  licamente.
            propone den mi articulo den  largo e keuze aki lo ta uno cu  no  paga  e  debe  di  credito,   ficial  Intelligence”  (https://  Ta keda na esnan autorisa pa
            Diario “Un idea pa AHATA  consecuencianan  desastroso.  pero tambe e interes cu a acu-  edps.europa.eu/system/      tuma e stapnan apropia pa e
            traha riba dje ta pa introduci  Pa ilustra esaki mi lo usa un  mula riba e debe aki.   files/2023-11/23-11-16_tech-  berguensa total cu ta e situa-
            Dividend Universal pa Pueb-  ehempel di si mi lo tabata di                             dispatch_xai_en.pdf)  ta  uit  cion aki.
            lo di Aruba”). Of haci tur cas  cumpra un tas di Gucci cu un  E mama ta confronta su yiu   su  mes  sumamente  critico
            di pensionadonan sustainable  tarheta di credito.         cu e informacion aki. E yiu ta   contra e fenomeno di “Black
            cu  panel  di  solar  gratis  y  cu                       simplemente  bisa  cu  mester
            stapnan di haci e gebouw efi-  Ban  cuminsa  cu  e  ehem-  cuminsa bende no solamente
            ciente den gasto di coriente.  pel:                       e tas di Gucci cu a regala aña
                                         Pa hopi tempo caba mi kier a  pasa, pero tambe cosnan den
            Pero  pa  simplemente  hisa  e  cumpra un tas caro di Gucci  e cas pa cubri e debe.
            premie  di  pensioen  di  SVB  di $500 pa mi mama cu mi ta
            y  baha  e  premie  di  AZV  y  stima hopi. Den un meeval-  Long story short:
            pa  colmo  haci  un  campaña  ler mi a haya onverwachts un  Nos  ta  tuma  un  meevaller
            masivo  den  media  di  esaki  bonus  di  $250,  esaki  ainda  financiero  y  ta  parti  regalo
            ta  den  mi  opinion  humilde  no ta suficiente pa cumpra e  politico  cu  riba  termino  un
            un  berguensa  total.  Ta  e  fu-  tas cu mi ta desea di duna mi  poco mas largo ta miseria so
            turo financiero di e pais y tur  mama.                    e  lo  causa  pa  pueblo.  Dus
            hende  cu  ta  biba  na  Aruba                            op den duur e premie cu lo
            ta  wordo  perhudica  den  un  Ki  mi  ta  haci  pa  soluciona  haya di SVB y AZV lo ser kita
            manera profundo. Mi ta asi-  esaki? Mi ta bay un banco y  y pa colmo lo mester bin cu
            na  baboca,  cu  ondanks  tur  ta pidi un tarheta di CREDI-  mas medidanan pa tapa e bu-
            waarschuwing,  analisis  y  es-  TO. Cu esaki mi ta bay playa  raco inmenso locual ta SVB y
   1   2   3   4   5