Page 15 - AM201029
P. 15

Diahuebs, 29 October 2020                                    AWEMainta                                                                      15


         Aruba como base di comercio pa regio





                                                                                                               Scirbi pa: Quito Nicolaas



                                                        tuma decision riba e terenonan di fi-            Nos  no  mester  pensa  den  direccion

                                                        nanza, aviacion, seguridad social, eco-          di independencia mes, debi cu esaki
                                                        nomico, labor y husticia, pero e mane-           no ta realistico. Ademas e doctrina di
                                                        ho di Union Europeo lo a stipula esaki           Obama ta trece cu ne cu lo no permiti

                                                        via liñanan di guia (richtlijnen) y nor-         mas micro-estadonan den Caribe of cu

                                                        manan  Europeo  cu  ta  conta  pa  tur  e        Hulanda sin  mas por  bandona Reino
                                                        paisnan Europeo.                                 y laga e otro paisnan pa nan cuenta.
                                                        Ta parce cu e mesun modelo aki lo a              Es mas cu mester trata na explora e

                                                        aplica pa e islanan Caribense, camin-            Statuut como un espacio teritorial cu

                                                        da poco-poco lo a introudci mescos cu            su leynan, posibilidadnan economico y
                                                        p’e islanan di BES - e identidad nobo di         un maneho di Reino.
                                                        Hulandes Caribense. Tuma bon nota di

                                                        e caso di Inglatera cu un dado momen-            Un orientacion di tal manera cu e or-

                                                        to kier a deporta tur e Caribensenan,            ganonan, departamento y  gruponan di
       RECIENTEMENTE nos por a tuma                     debi cu nan no ta tin un nacionalidad            trabou  institui por funciona optimal-

       nota cu e negocacionnan cu Hulanda               Britanico. Sinembargo awor a logra cu            mente na beneficio di Aruba. Gobierno
       ta bayendo den un ambiente positivio             den art. 4 di e Ley di Reino lo ancra cu         di Reino despues di 1986 nunca a in-

       y cu esaki ta den su fase final. Despues         lo no mishi cu e autonomia di Aruba.             dica kico lo bira e funcion di Aruba den
       di a kita y pone cierto terminologianan          Mester  apunta  cu  e  situacion  finan-         comercio regional y con por duna esaki

       ta aparenta cu tin un documento riba             ciero  cu  Aruba  a  haya  su  mes  aden,        forma.  Hulanda  tabata  sera  acuer-
       mesa cla pa firma. Sinembargo semper             ta algo cu  desde hopi  tempo caba a             donan bi-lateral cu diferente pais den

       bay ta bon pa mantene cierto reserva,            keda señala y tabata aplica e ‘politica          regio di Sur America sin cu a destina
       debi cu na ultimo momento ainda por              di schuifmento’ p’e siguiente Gobierno           un rol na Aruba, mientras cu esaki por

       bin un cambio den e posicion di e ne-            cu sinta.  Defacto durante e reunion di          asumi un cierto papel den e comercio
       gociadornan of cu ta dicidi di cambia e          IPKO  mester  discuti  e  problemanan            di Hulanda cu e pasinan Latino.

       contexto den cual mester lesa y inter-           di e ingresonan di impuesto cu no ta             Trahando na inovacion,  aparte di
       preta cierto palabracion of acuerdonan           yega pa cubri tur e gastonan. Mientras           renoba e structuranan,  digitalisa e

       ancra den un cantidad di articulonan             cu privatisacion di enseñanza y salub-           procesonan y reformula e obhetivonan,
       di ley.                                          ridad no ta un alternativa, debi cu e            lo mester stimula un adaptacion  di

                                                        gastonan lo bira inpagabel.  E consul-           e ‘mindset’ cu nos ta operando cu ne.
       Principalmente ta bay p’e formula-               tanan den cuadro di e reunionnan di              Kier men lo mester ‘reframe’ nos for-

       cionnan unda cu tin un obligacion pa             IPKO no mester keda limita na un in-             ma di pensa di nos economia den e am-
       ley (dwingend recht). Den caso di duda           tercambio di informacion y puntonan              bito regional.

       den e interpretacion ta bon pa laga an-          di bista, sino esaki mester anticipa e
       cra e definicion di un terminilogia den          problemanan y  resulta  den  un  posi-           Y aki ta unda cu nos profesionalnan,

       e splicacion/aclaracion di e ley of den          cion  di e partidonan pa cu  Gobierno            kendenan a studia na Europa of Esta-
       un nota marginal. Basicamente e locu-            Hulandes.  Den  esey  IPKO  su  status           dos Unidos, ta representa un combina-

       al cu Hulanda kier a haci cu e Organo            mester bira uno di un Parlamento di              cion enorme di conocemento y experen-
       di Reformacion, ta mescos cu na 1992             Reino den dialogo cu e Gobierno di               cia pa ofrece un bon calidad di servicio.

       a sosode cu e Tratado di Maastricht. E           Reino. P’asina despues e consultanan             Awor  a  bira  tempo  pa  sinta  negocia
       tempo ey Hulanda mester a traspasa               riba tereno socio-economico-financiero           seriamente cu Hulanda pa duna con-

       un  parti di nan  responsabilidad na-            tuma lugar riba un nivel ministerial y           tenido na e rol di Aruba,como pais den
       cional riba diferente tereno pa Union            yega na decisionnan den Reino.                   Reino, den e region di America Latina.

       Europeo. Contrario n’e caso di Aruba,            Indudablemente cu e relacion den Re-             E  infrastructura  pa  transporte  –  e.o.
       esaki  ta  nifica  cu  Hulanda  mester           ino lo conoce cierto cambio, debi cu e           containerhaven y aeropuerto – y e in-

       a entrega un parti  di su derecho pa             herida lo tuma tempo p’e cura.                   stituto di TNO tey caba.
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20