Page 31 - ad 22july2017

Antilliaans Dagblad Zaterdag 22 juli 2017 31
Bonaire

‘Al bijna te laat voor

Landhuis Karpata’

Door Gijs van den Heuvel
Kralendijk - Op de Queen’s Highway, ondanks de naam een smalle en kronkelige
kustweg, is veel te zien. Aan de ene kant is er het uitzicht over de blauwe zee en aan
de andere kant schakelen de rotsformaties zich aaneen in spectaculaire vormen.
Komend vanuit Kralendijk rij mooie plaatje voor de toerist schreven in het Ruimtelijk Ont-
je na een paar kilometer door wordt verstoord door het land- wikkelingsplan Bonaire (ROB). De ingang van Landhuis Karpata is overwoekerd.
een soort poort met het bord huis, dat niet bepaald aantrekke- Daarbij moest rekening gehou- FOTO’S ANTILLIAANS DAGBLAD
‘Karpata’. Dat is het begin van lijk is voor toeristen. Het ver- den worden met de cultuur-
een grote oude plantage. Aan het keert al vele jaren in verval en historische waarde van Karpata. dat het landhuis niet over een uitvoering van het restauratie-
eind van de weg, vlak voor de af- moet met spoed worden ge- Na de presentatie werd er niets aantal jaren weer vervalt. Het plan. ,,We willen voor eind van
slag naar Rincon, staat rechts restaureerd. meer vernomen. Niet vreemd, stagneert bij de overheid. Er is het jaar een compleet plan heb-
het Landhuis Karpata. Het Openbaar Lichaam Bo- vindt de stichting Monumenten- geen consensus en monumen- ben”, zegt Paulussen. Gedepu-
Deze omschrijving zou zo uit naire (OLB), eigenaar van het zorg. ,,Het terrein werd in twee tenzorg heeft geen prioriteit.” teerde Nina den Heyer heeft het
een toeristenfolder kunnen ko- landhuis, besloot in 2014 dat er percelen verdeeld met in het Een helemaal uitgewerkt plan is eerste voorstel gekregen en wil
men. Alleen kent bijna niemand iets moest gebeuren. Er werd in midden het landhuis. Geïnteres- er nog niet. Dat wil Monumen- met Monumentenzorg praten.
de Queen’s Highway, iedereen februari van dat jaar een aanbe- seerden moesten na inschrij- tenzorg binnen 4 maanden Rietveld: ,,Ze reageerde binnen
kent de weg als de Toeristenweg. steding uitgeschreven voor ving, tegen een fors bedrag, uit- klaar hebben. Na de restauratie drie kwartier op onze laatste
Want vrijwel elke toerist neemt restauratie met de mogelijkheid knokken wie het middengedeel- wordt een exploitant gezocht mail, dat ze het gaat oppakken.
die weg minstens een keer tij- om er voor een toeristisch pro- te met het landhuis mocht gaan voor een toeristisch project, dat We verwachten nu spijkers met
dens het verblijf op Bonaire. ject onder voorwaarden te bou- exploiteren. Het was een volle is de beste kans op een rendabe- koppen te kunnen slaan.” Over
Niet in de laatste plaats wegens wen. Het Antilliaans Dagblad zaal met twintig mensen, dus de le toekomst, denkt het bestuur. de exploitatie van het landhuis
de vele duikplaatsen langs de schreef destijds uitgebreid over interesse was er wel. Het was al- Als het lukt om Landhuis Karpa- lijkt het bestuur zich weinig zor-
weg. Ook tegenover Landhuis de plannen zoals die uit de doe- leen een veel te moeilijk en on- ta nog dit jaar op de monumen- gen te maken. ,,Er lopen men-
Karpata kunnen duikers de zee ken werden gedaan in een pre- duidelijk verhaal. Na de presen- tenlijst te krijgen dan wil Monu- sen rond met ideeën”, aldus Pi-
in. Er is een flinke parkeerplaats, sentatie van adviesbureau He- tatie wist niemand wat ze ermee mentenzorg het landhuis snel ar. ,,Maar eerst restaureren. We
waardoor zich er vaak grote ge- ren 2. Er werd gedacht aan de aan moesten”, zegt secretaris overnemen en beginnen met de zijn al bijna te laat.”
zelschappen verzamelen. Het bouw van ecolodges zoals om- Pieter Paulussen.
In de loop der jaren waren er
meer geïnteresseerde partijen
die iets met Karpata wilden
doen. Voorzitter Hans Rietveld:
,,Zo veel mensen liepen tegen
een muur aan. De overheid wil-
de het gebouw niet kwijt en wil-
de alles zelf doen.” Monumen-
tenzorg wil Karpata nu voor een
symbolisch bedrag overnemen
van OLB.
Begin 2017 heeft de stichting
een plan van aanpak ingediend.
Maar voor het daarmee aan de
slag kan gaan moet het pand Geen aantrekkelijke aanblik voor de toeristen.
Verf bladdert af en daken staan op instorten. eerst op de monumentenlijst ko-
men. Zonder die status kan
geen aanspraak gemaakt wor- Karpata uniek landhuis
den op gelden uit de beschikbare
fondsen, zoals het Nationaal
Restauratiefonds. ,,In een brief Bonaire kent veel minder een voor toeristen opvallend
heeft Bureau Erfgoed onlangs landhuizen dan Curaçao, punt, waardoor vrijwel iedere
aangegeven te verwachten dat ongeveer een tiental. De bezoeker er voorbijkomt. Het
Karpata voor het eind van het meeste zijn buitenhuizen. is een bijzonder landhuis,
jaar geregistreerd zal zijn als be- De naam Karpata verwijst qua bouwstijl het enige in
schermd monument. Dan kun- naar een plant die op de zijn soort op Bonaire. Karpa-
nen we aan de slag”, aldus pen- plantage groeit en die ge- ta bestaat uit een groot
ningmeester Evert Piar. Er is bruikt wordt voor laxeermid- middenblok met aan iedere
haast geboden: ,,Het verval gaat del. Het landhuis, ook wel kant een paviljoen en enkele
heel snel. Wij willen het totaal- Kas Grandi genoemd, werd bijgebouwen rond de patio.
plan (uit 2014, red.) zo uitvoeren in 1980 gerestaureerd en Er staat naast de ingang ook
Binnen hebben vandalen en zwervers huisgehouden. geopend door koningin Be- een kalkoven. Het landhuis
Advertentie atrix. Het was toen een ecolo- werd rond 1870 gebouwd op
gisch en marienbiologisch de gelijknamige plantage, die
onderzoekscentrum van aanvankelijk Borneo heette,
natuurstichting Stinapa, dat waar vooral geiten werden
ruim twintig jaar geleden gehouden en aloë en braziel-
werd gesloten. hout werd gekweekt voor de
Landhuis Karpata staat op export.

Advertentie

Op de gebouwen zijn nog de teksten leesbaar uit de tijd dat het
landhuis een onderzoekscentrum van Stinapa was.