Page 7 - AHATA
P. 7
2 LOCAL AWEMainta Diabierna, 13 Juni 2025
E mannan invisibel tras di drama politico di Aruba
NA prome bista, e crisis institucional di Aruba ta parce un otro ta kere cu e ta wordo ataca, mientras ambos ta wordo
storia familiar di rivalidad politico: un partido ta cay, otro ta uza pa gradualmente debilita fe publico den gobierno, desvia
lanta, y institucionnan publico sutilmente ta inclina na fabor atencion for di asuntonan principal, y tarda reforma real.
di e clase gobernante nobo. Pero kico si esaki no ta djis trata Den e wega largo di influencia, e strategia aki no tin mester
di politica local? Kico si ambos partido ta wordo manipula di scoge un ganado permanente. E djis tin mester di sigura
— no pa otro — sino pa un forsa externo cu ta traha tras di cu ningun hende no ta goberna largo of suficientemente cla
cortina? pa desafia e control fundamental.
E teoria por zona dramatico, pero e ta merece atencion mas Mientras tanto, nos institucionnan — diseña pa ta neutral
cerca. — ta bira herment. Investigacionnan ta parce legitimo.
Decisionnan ta wordo scondi den “procedura.” Y critica ta
Durante e ultimo añanan, Aruba a mira señalnan creciente wordo encontra cu e liña familiar: “Nos djis ta haciendo nos
di “bias” institucional — investigacionnan selectivo, deci- trabou.”
sionnan tranca, y accionnan di actornan di servicio cu ta
parce di ta faborece un partido riba otro, hasta hopi tempo Pero ora e trabou ey ta parce di semper ta inclina na fabor
despues cu eleccionnan a pasa. E frase “Nos djis ta haciendo di e mesun interesnan, nos mester puntra: Ken su trabou ta
nos trabou” a bira un frase pa funcionarionan defende nan berdaderamente wordo haci?
mes ora wordo confronta, sinembargo confiansa publico ta
sigui eroda. Un democracia fragil y un yamada pa conscientisacion
civico
Pero kisas nos ta wak den e direccion robes. E resultado ta un democracia cada biaha mas fragil caminda
ciudadanonan ta stop di kere den cualkier banda, alimentando
Un forsa externo y su strategia silencioso apatia, desconfiansa, y finalmente, division social. Y si confi-
Kisas e friccion interno no ta e storia principal, sino un ansa mester bay, recuper’e ta casi imposibel.
sintoma? Si un interes stranhero poderoso — economico,
geopolitico, of corporativo — kier a destabilisa Aruba silen- Loke Aruba tin mester awor no ta djis un cambio den lider-
ciosamente, ki miho metodo cu transforma su institucionnan azgo of partido. E tin mester di un conscientisacion civico —
den arma y pone su partidonan politico contra otro? un impulso pa cuestiona loke ta pasando tras di cortina, no
djis riba e superficie. Nos tin mester di guardianan cu no tin
Door di manipula mensahe, alimenta indignacion selectivo, miedo di papia, institucionnan empodera pa resisti presion
y influencia nombramento clave of fluho di financiamento, externo, y un cultura politico cu ta duna prioridad na sober-
un forsa asina por efectivamente mantene e isla pega den ania riba lealtad.
conflicto sin fin, permitiendo nan influencia den maneho sin
nunca aparece den e buki di voto. Pasobra si nos no puntra ken ta beneficia di nos division,
nos por nunca mira cu nos tur tabata wordo hunga for di e
E ilusion ta poderoso: un partido ta kere cu e ta den control, principio.