Page 10 - ANTILL DGB
P. 10

10                                                                                    Antilliaans Dagblad Dinsdag 11 juli 2017
  Curaçao



                                                    IN MEMORIAM

    Door Aart G. Broek      vrouw. De publicatie over Diek-
           ondagochtend 9 juli  mann gaat in op haar intensie-  Miep Diekmann,
           overleed Maria Hen-  ve betrokkenheid bij de Antil-
           drika Jozina Diek-  len, haar coachen van schrij-
           mann, ruim 92 jaar  vers, adviseren van uitgevers,
    Zoud. Tot kort geleden  promoten van de studie naar                                          dagen van Olim’ en ‘Een doek-
    woonde zij nog zelfstandig in  kinder- en jeugdliteratuur,                                   je voor het bloeden’.
    haar Scheveningse apparte-  vernieuwingen inzake opvoe-
    ment, dat uitkeek op de zee.  ding in het algemeen en onder-                                 Ingrijpend
    Als Miep Diekmann is zij van  wijs in het bijzonder, schrijven                               Juist op Curaçao en onder
    bijzondere betekenis geweest  van boek- en filmbesprekingen,                                 invloed van verschillende facto-
    in het brede veld van de jeugd-  journalistieke werkzaamheden,                               ren verscherpte haar opvoeding
    en kinderliteratuur, zowel in  en begeleiden van auteurs                                     zich.  Haar vader dwong haar
    Nederland als op Aruba, Bonai-  vanachter het IJzeren Gordijn                                keuzes te leren maken. In de
    re en Curaçao.          in Nederland.                                                        praktijk betekende dit ‘de wer-
      Op 1 oktober 1998 opende  Niet alleen ‘inhoudelijk’ wist                                   kelijkheid onder ogen durven
    Miep Diekmann de tentoon-  Diekmann aandacht te trekken,                                     zien’: niets verhullende politie-
    stelling, die het Letterkundig  maar evenzeer door de wijze                                  rapporten konden daarbij hel-
    Museum in Den Haag aan  waarop: luidruchtig - al is dit                                      pen. Het een en ander was
    haar leven en werk wijdde.  niet op voorhand letterlijk te                                   confronterend en had ook
    Diekmann, geboren in 1925,  nemen. Het rapport dat de                                        fysieke consequenties.
    nam daarbij ook de royaal geïl-  toekenning van de Staatsprijs                                 Niet minder ingrijpend zou-
    lustreerde uitgave ‘Ogen in je  voor Kinder- en Jeugdliteratuur  Signeersessie van Miep Diekmann in de toenmalige boekhandel  den de oorlogsjaren worden.
    achterhoofd’ in ontvangst. De  aan Diekmann toelicht, wijst  Salas, Willemstad, 1958, met links op de foto Ron Gomes Casseres  Haar ouders scheidden en
    samenstellers van de tentoon-  onder meer hierop: ,,Zij  voor wie Diekmann haar boeken ‘Padu is gek’ en ‘De boten van  Miep zou ten dele bij haar
    stelling verzorgden ook deze  schreeuwt waar anderen goedig  Brakkeput’ van een opdracht voorziet.   vader opgroeien. Die werd
    publicatie en doken in het  protesteren, zij laat niet af te      FOTO PRIVÉCOLLECTIE R. GOMES CASSERES  echter opgepakt, als krijgsge-
    belang van deze opmerkelijke  waarschuwen. Waarschuwen                                       vangene in Polen geïnterneerd,
                            tegen de geestelijke armoede,  gaan en je een weinig verhef-  protestacties, anticonceptie,  en na enige tijd weer vrijgela-
                            nivellering, commercialisering,  fende ‘stelling’ toewijzen. Ze  zelfdoding. Niet minder ken-  ten. Later werd hij verdacht van
                            bevoogding, verouderde ethiek,  dwong zichzelf en anderen  merkend is echter het evenzo  collaboratie, veroordeeld en
                            verstarring en vooral onver-  bewust keuzes te maken. Ze  bekwaam aanbieden van   uiteindelijk - vlak voor zijn
                            schilligheid.”         hielp anderen keuzes te ma-  houvast en nieuwe referentie-  dood in 1954 - enigermate
                                                   ken. Met haar jeugd- en kinder-  punten. Steevast waren er   gerehabiliteerd. In de verwar-
                                                   boeken leerde Diekmann jon-  concrete handreikingen voor  rende samenloop van omstan-
                            Keuze
                            Diekmann verlangde gehoord  geren om keuzes te maken. Ze  kinderen, jongeren, schrijvers,  digheden bracht ook Miep in
                            te worden en gebruikte daar  leerde jongeren de mogelijkhe-  uitgevers, opvoeders, leer-  1945 ruim vier maanden in een
                            uiteenlopende middelen   den en beperkingen van de  krachten, (politieke) beleidsma-  detentiekamp door. Mede door
                            voor: confronterende jeugdlite-  eigen leef- en belevingswereld  kers.  haar vaders lijdensweg duurde
                            ratuur, inventieve kinderboe-  te herkennen. Ze gaf aan hen          haar ‘oorlog’ tien jaar langer
                            ken, een bezwerende serie  een stem, of zoals zij dat ooit  Curaçao  dan WOII. Het schrijven voor
                            kleuterdeeltjes én ‘lekker lees-  een Bonairiaanse jongen hoor-  Diekmanns maatschappelijke  jongeren werkte in zekere zin
                            voer’, inspirerende professiona-  de zeggen: ,,Als ze niet over je  betrokkenheid komt, dat  ‘bevrijdend’: tegen de druk in
                            liteit en integere gereserveerd-  schrijven is het net of je niet  spreekt, niet alleen voort uit  je gedachten en gevoelens
                            heid, vlammende betogen,  bestaat.”           haar specifieke karaktereigen-  leren uiten. Ze debuteerde in
                            charmante vrouwelijkheid  Het een en ander betekende  schappen, maar werd evenzeer  1947.
                            alsook een dreun met de vuist  voor haar onder meer het lite-  gevoed door haar omgeving,  De ervaringen met gevan-
                            op tafel.              rair vakkundig aansnijden van  onder meer door haar opvoe-  genschap stuurden Mieps
    Omslag van ‘Een doekje voor  Diekmann trachtte invulling  onderwerpen die ongepast  ding. Deze kent twee bijzonder  inspanningen om de beperkte
    het bloeden’ van Miep   te geven aan haar adagium:  leken voor jongeren, zoals   indringende ervaringen van  vrijheid achter het IJzeren
    Diekmann, 1970, met sculptuur  wanneer jij zelf geen stelling  het dagelijks leven in niet-  lange duur, waarbij haar vader  Gordijn te trotseren zonder
    van de Curaçaose kunstenaar  neemt in deze wereld, zal de  westerse samenlevingen, sla-  Johannes M. Diekmann een  mensen in levensgevaar te
    Nepomuceno.             wereld met jou aan de haal  venhandel, hippiekinderen,  doorslaggevende rol speelde.   brengen. Vanuit het Westen
                                                                            Diekmann was lid van het  werden auteurs en uitgevers in
                                                                          Nederlandse Korps Militaire  de socialistische Oostbloklan-
                                                                          Politietroepen (KMP). Zijn  den geholpen met tal van verta-
                                                                          werk bracht hem tussen 1935-  lingen, boekpublicaties én met
                                                                          1938 als commandant van de  financiële middelen. Vanwege
                                                                          eilandelijke KMP-brigade op  de schrijversbelangenorganisa-
                                                                          Curaçao. Hij verbleef daar met  tie PEN International speelde
                                                                          zijn vrouw en kinderen, waar-  Miep in de jaren zeventig en
                                                                          onder Miep. Dit verblijf op het  tachtig een clandestiene rol.
                                                                          eiland liet niet alleen zeer tast-
                                                                          bare sporen achter in Diek-
                                                                          manns werk: meer dan een
                                                                          dozijn jeugdboeken zijn gesitu-
                                                                          eerd op een Caribisch eiland.
                                                                            Ze kwam er na de Tweede
                                                                          Wereldoorlog nog vele malen
                                                                          en coachte opkomende jeugd-
                                                                          auteurs van Aruba en Curaçao,
                                                                          begeleidde de opbouw van de
                                                                          eilandelijke uitgeverij Charuba,
                                                                          en becommentarieerde op
                                                                          eigenzinnige wijze de geweld-
                                                                          dadige ‘revolte van mei ‘69’ op
                                                                          Curaçao. Kortom, wat begon
                                                                          met een kennismaking aan de
                                                                          rand van haar pubertijd, resul-
                                                                          teerde in boeken als ‘De boten  Portret van Miep Diekmann
                                                                          van Brakkeput’, ‘Padu is gek’,  geschilderd door Nic Blans,
     Portret van Miep Diekmann getekend door Pien Hazenberg, onthuld door collega-schrijver Dolf  ‘En de groeten van Elio’, ‘Ma-  olieverf op doek, 1955.
     Verroen, 8 juni 2014.                                  FOTO AART G. BROEK   rijn bij de lorredraaiers’, ‘De  PRIVÉCOLLECTIE MIEP DIEKMANN
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15