Page 13 - AM250127
P. 13

Dialuna, 27 Januari 2025                                       AWEMainta                                                  LOCAL            13




                                              Ken ta doño di e beachnan di Aruba?
       Un yamada pa husticia den espacio publico






       E beachnan impecabel di Aruba ta nos orguyo, un simbolo di                 localnan y turistanan. E ta manda un mensahe cla, aunke no
       libertad, beyeza, y un estilo di bida pa localnan y turistanan             intencional: e comodidad di bishitantenan tin prioridad riba
       por igual. Sinembargo, un  tendencia  preocupante  ta                      e derechonan di e propio hendenan di e isla.

       lantando duda atrobe riba henter e isla: hotelnan ocupando                 Si turistanan  por tin  nan  zonanan  exclusivo  completo  cu
       beachnan publico cu parasol  y palapa, potencialmente                      facilidadnan, pakico localnan no por tin mescos? Palapa y
       convirtiendo e espacio comparti aki den zonanan semi-priva                 parasolnan no ta articulonan di luho—nan  ta esencial  pa
       pa huespednan cu ta paga. Esaki ta trece e pregunta dilanti:               disfruta di e beach bou di e solo fuerte di Aruba. Sinembargo,

       pa ken e beachnan di Aruba realmente ta?                                   localnan hopi biaha ta haya nan mes pusha pa e margennan,
                                                                                  compitiendo  pa luganan  limita cu  sombra mientras  cu
       Hotelnan Ta Exagerando?                                                    hotelnan ta ocupa propiedadnan principal.
       E bista  di  parasol y palapanan  cu marca di  hotel riba                  Imagina un sistema unda beachnan dedica pa localnan ta

       beachnan publico a pone hopi hende puntra nan mes: e                       ekipa cu palapa y otro facilidadnan, disponibel riba un base
       establecimentonan  aki tin  e  permisonan  gubernamental                   di "first come, first serve" sin costo. Un paso asina no sola-
       adecuado pa ocupa tereno publico di e manera aki? Ta dificil               mente  lo  reafirma  e  compromiso  di  gobierno  na  igualdad
       pa kere cu cualkier negoshi lo riesga indignacion publico sin              pero tambe lo sigura cu localnan ta sinti nan mes balora y

       aprobacion. Pero si permisonan a wordo emiti, esaki ta lanta               respeta den nan propio cas. Despues di tur cos, Arubianonan
       un problema mas grandi—pakico gobierno ta otorga loke                      no mester sinti nan mes como ciudadanonan di segunda
       ta parce di ta acceso exclusivo na espacio cu ta supuesta-                 clase riba nan propio isla.
       mente di tur hende?

       Leynan di Aruba semper a mantene cu beachnan ta propiedad                  Un Cuestion di Prioridadnan
       publico, destina pa tur hende disfruta. Permiti entidadnan                 Gobierno mester atende e problema aki cu transparencia y
       priva monopolisa seccionnan di e espacio aki no solamente                  urgencia. Si permisonan ta wordo otorga, pakico beachnan
       ta mina e principio aki pero tambe ta crea un division entre               publico ta wordo entrega na interesnan priva? Unda e respon-

                                                                                               sabilidad ta? Y si hotelnan ta actua sin autori-
                                                                                               sacion adecuado, accion rapido mester wordo
                                                                                               tuma  pa  restaura  confiansa  publico.  Localnan
                                                                                               merece contesta, y mas importante ainda, nan

                                                                                               merece accion.
                                                                                               Esaki no ta djis tocante acceso na beach—e ta
                                                                                               tocante ekidad,  respet, y e preservacion di e
                                                                                               identidad di Aruba. Localnan  y  turistanan por

                                                                                               igual mester por coexisti riba e beachnan di e
                                                                                               isla sin cu un grupo ta domina e otro.


                                                                                               Exigiendo Responsabilidad

                                                                                               Arubianonan mester para firme den exigi husticia.
                                                                                               Gobierno mester priorisa e creacion di espacio
                                                                                               localnan designa cu facilidadnan y implementa
                                                                                               regulacionnan cu ta sigura cu beachnan publico

                                                                                               ta keda accesibel pa tur hende. Despues di tur
                                                                                               cos, e santo aki ta pertenece na e pueblo—no
                                                                                               na e miho postor.
                                                                                               E tempo pa complacencia a pasa. Beachnan di

                                                                                               Aruba no ta djis atraccionnan turistico; nan ta
                                                                                               espacio sagrado cu ta encarna e alma di e isla.
                                                                                               Si nos  permiti  nan  wordo comercialisa,  nos  ta
                                                                                               core riesgo di perde mas cu djis e santo bou di

                                                                                               nos pianan—nos ta core riesgo di perde un parti
                                                                                               di ken nos ta.
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18