Page 13 - AM250127
P. 13
Dialuna, 27 Januari 2025 AWEMainta LOCAL 13
Ken ta doño di e beachnan di Aruba?
Un yamada pa husticia den espacio publico
E beachnan impecabel di Aruba ta nos orguyo, un simbolo di localnan y turistanan. E ta manda un mensahe cla, aunke no
libertad, beyeza, y un estilo di bida pa localnan y turistanan intencional: e comodidad di bishitantenan tin prioridad riba
por igual. Sinembargo, un tendencia preocupante ta e derechonan di e propio hendenan di e isla.
lantando duda atrobe riba henter e isla: hotelnan ocupando Si turistanan por tin nan zonanan exclusivo completo cu
beachnan publico cu parasol y palapa, potencialmente facilidadnan, pakico localnan no por tin mescos? Palapa y
convirtiendo e espacio comparti aki den zonanan semi-priva parasolnan no ta articulonan di luho—nan ta esencial pa
pa huespednan cu ta paga. Esaki ta trece e pregunta dilanti: disfruta di e beach bou di e solo fuerte di Aruba. Sinembargo,
pa ken e beachnan di Aruba realmente ta? localnan hopi biaha ta haya nan mes pusha pa e margennan,
compitiendo pa luganan limita cu sombra mientras cu
Hotelnan Ta Exagerando? hotelnan ta ocupa propiedadnan principal.
E bista di parasol y palapanan cu marca di hotel riba Imagina un sistema unda beachnan dedica pa localnan ta
beachnan publico a pone hopi hende puntra nan mes: e ekipa cu palapa y otro facilidadnan, disponibel riba un base
establecimentonan aki tin e permisonan gubernamental di "first come, first serve" sin costo. Un paso asina no sola-
adecuado pa ocupa tereno publico di e manera aki? Ta dificil mente lo reafirma e compromiso di gobierno na igualdad
pa kere cu cualkier negoshi lo riesga indignacion publico sin pero tambe lo sigura cu localnan ta sinti nan mes balora y
aprobacion. Pero si permisonan a wordo emiti, esaki ta lanta respeta den nan propio cas. Despues di tur cos, Arubianonan
un problema mas grandi—pakico gobierno ta otorga loke no mester sinti nan mes como ciudadanonan di segunda
ta parce di ta acceso exclusivo na espacio cu ta supuesta- clase riba nan propio isla.
mente di tur hende?
Leynan di Aruba semper a mantene cu beachnan ta propiedad Un Cuestion di Prioridadnan
publico, destina pa tur hende disfruta. Permiti entidadnan Gobierno mester atende e problema aki cu transparencia y
priva monopolisa seccionnan di e espacio aki no solamente urgencia. Si permisonan ta wordo otorga, pakico beachnan
ta mina e principio aki pero tambe ta crea un division entre publico ta wordo entrega na interesnan priva? Unda e respon-
sabilidad ta? Y si hotelnan ta actua sin autori-
sacion adecuado, accion rapido mester wordo
tuma pa restaura confiansa publico. Localnan
merece contesta, y mas importante ainda, nan
merece accion.
Esaki no ta djis tocante acceso na beach—e ta
tocante ekidad, respet, y e preservacion di e
identidad di Aruba. Localnan y turistanan por
igual mester por coexisti riba e beachnan di e
isla sin cu un grupo ta domina e otro.
Exigiendo Responsabilidad
Arubianonan mester para firme den exigi husticia.
Gobierno mester priorisa e creacion di espacio
localnan designa cu facilidadnan y implementa
regulacionnan cu ta sigura cu beachnan publico
ta keda accesibel pa tur hende. Despues di tur
cos, e santo aki ta pertenece na e pueblo—no
na e miho postor.
E tempo pa complacencia a pasa. Beachnan di
Aruba no ta djis atraccionnan turistico; nan ta
espacio sagrado cu ta encarna e alma di e isla.
Si nos permiti nan wordo comercialisa, nos ta
core riesgo di perde mas cu djis e santo bou di
nos pianan—nos ta core riesgo di perde un parti
di ken nos ta.