Page 42 - MIN ON
P. 42

a4    local
                Diamars 1 augustus 2017

                  Educacion na Aruba mester cambia y progresa






























            Educacion  ta  un  tema  cu  aña bieu, y hasta e storianan                             opcion  ta                   dunando hopi mas resultado.
            hopi biaha ta wordo wanta  cu tin den bukinan no ta pas  Alimentacion na scol          pa cumpra un licencia. Esaki
            atras. Pa e motibo aki, Bon  cu mundo di awe endia. E ta  Sra. Laclé ta bisa cu e ta kere  ta ora ta cumpra e buki den   Idioma na scol
            Dia Aruba a tuma contac-     bisa  cu  cambiando  material-  den esaki, aparte di hopi otro  forma digital y asina maestro-  Ultimo tempo ta tende hopi
            to  cu  tur  partido  politico  nan y cambiando e ambiente  cosnan cu mester wordo inl-  nan ta print solamente locual   hende  debati  ariba  e  hecho
            y  a  papia  cu  varios  can-  na scol y haciele uno placen-  cui den un alumno su dia, ali-  ta necesario ya cu hopi biaha   di  e  idioma  a  scol.  Actual-
            didato  pa  sa  nan  opinion  tero lo haci un cambio grandi.  mentacion mester ta uno. Aki  no ta e buki completo ta wor-  mente lesnan ta wordo duna
            acerca  di  nos  sistema  di                              e ta bay na e sistema di alarga  do uza.                  na  Hulandes  y  hopi  ta  bisa
            enseñansa y na nan opin-     Situacion Financiero         e oranan cu un mucha ta na                                cu  cambiando  esaki  na  pa-
            ion cua ta e manera corec-   Ora ta bin na pago di e aña es-  scol y den e orario ey nan lo                         piamento  ta  e  miho  opcion.
            to. E prome candidatonan  colar, airco, buki etc., pa hopi  haya e cuminda den forma di  Orarionan di scol
            cu  nos  a  papia  cu  nan  ta  mayor esaki cada aña ta bira  catering y den futuro scolnan  Sra. Laclé ta bisa cu e ta kere   Sra. Laclé ta bisa cu hopi es-
            Michella Laclé di partido  dificil y mirando cu tin varios  lo mester ta ekipa cu nan mes  den  haci  orarionan  di  scol-  tudio  a  wordo  haci  na  hopi
            POR,  Sharlene  Starke  pais  na  mundo  tin  educa-      un restaurant.               nan  mas  largo  por  ehempel   pais y e recomendacion a bin
            di  partido  MEP  y  Rudy  cion  completamente  gra-                                   te cu 5.30 di atardi. E ta bisa   for di UNESCO y UNICEF
            Lampe di partido RED.        tis  of  mester  paga  algo  hopi  Sra. Starke ta bisa cu mirando  cu  mayornan  ta  traha  y  esa-  pa nos tin enseñansa den nos
                                         chikito,  nan  a  opina  acerca  cu cuminda y mas ainda cum-  ki  lo  haci  mas  facil.  Tambe   mesun  idioma.  E  ta  bisa  cu
            Opinion Personal             di esaki. Sra. Laclé ta bisa cu  inda saludabel ta un parti di  esaki ta un bon oportunidad   nan a keda hopi spanta di sa
            Sra.  Laclé  ta  bisa  cu  e  siste-  Aruba  tin  capacidad pa  baha  un mucha su educacion y de-  pa muchanan experencia tur   cu ainda nos na Aruba ta bou
            ma  cu  nos  tin  awor  den  su  e costonan significadamente.  saroyo den su opinion cum-  sorto  di  deporte  y  arte  cu   di  e  idioma  Hulandes.  E  ta
            opinion  ta  uno  ouderwets.  E ta bisa cu aki mester bay na  inda mester ta inclui na scol.  aworaki porta nan no ta haya   bisa cu e la wordo comproba
            E  ta  bisa  cu  nos  tin  di  in-  e normbedrag di e scolnan y  E ta bisa cu e sa cu nos como  pasobra cu mayornan no tin e   cu si bo haya enseñansa den
            corpora  mas  di  loke  ta  siglo  conta di nobo. Esaki ta unda  grandinan  ta  experencia  mal  tempo y facilidad pa hibanan   bo mesun idioma, bo lo siña
            21  den  enseñansa.  Cu  esaki  e suma ta sali acerca di kico  humor  na  ora  cu  nos  haya  y  paga  pa  e  actividadnan.  E   otro idiomanan mas facil, lihe
            e  kiermen  por  ehempel  pa  cada scol mester pa sigui fun-  hamber y esaki ta bay mescos  otro rason ta cu asina aki lo   y tambe compronde conteni-
            muchanan  enbes  di  siña  tur  ciona  manera  mantencion  cu muchanan na scol y no ta  tin  menos  mucha  ariba  caya   donan mas lihe. E ta bisa cu
            cos for di cabes, mester duna  por  ehempel.  E  ta  bisa  cu  laga nan enfoca den e estudio.  y  lo  pasa  mas  di  nan  tempo   no ta nos so ta bay studia na
            nan  e  opdracht  pa  nan  mes  esaki a wordo conta hopi aña  Mas ainda hopi mucha ta bin  enrikeciendo  nan  curiculo  y   Hulanda,  hopi  Latinonan  y
            busca  cierto  informacion  y  pasa,  dus  tur  e  prijs  nan  aki  scol mainta trempan cu cos-  sabiduria.  Sra.  Starke  ta  bisa   Asiaticonan  por  ehempel  ta
            evalua  si  e  informacion  ta  a cambia. E ta bisa cu p’esey  nan  manera  refresco  mainta  cu  den  punto  di  bista  di  un   bay y prome cu yega ayanan
            corecto  of  no  y  si  por  con-  hopi scol ta haya nan mes ta  trempan,  y  esaki  por  wordo  docente, pa haci orarionan di   nan  estudio  basico  tabata  na
            fia  e  informacion  aki.  Esaki  pidi  mayornan  extra  placa  cambia  si  nan  ta  haya  algo  scol mas largo no lo cay bon.   e idioma natal. Sra. Starke ta
            ta locual ta ‘problem solving  pa e mantencion of pa airco  otro for di scol.          Esaki mirando cu na lo mes-  bisa cu tur mucha mester por
            skills’.                     por  ehempel,  siendo  cu  tur                            ter  ta  mas  oranan  na  scol  y   domina  y  haya  e  oportuni-
                                         e gastonan aki ta suppose di  Costonan halto di bukinan   ya caba nan trabou no ta uno   dad pa desaroya nan mes den
            Pa sr. Lampe e resultadonan  cay bou di e normbedrag cu  Aworaki cu un otro aña esco-  facil. Pero si e ta bisa cu tin   nan idioma pa por siña otro
            di  scolnan  mes  por  mira  cu  gobierno  ta  duna  e  scolnan.  lar ta bay cuminsa, por mira  un estudio haci, cu un cere-  idiomanan miho. E no ta lu-
            hopi cos mester wordo cam-   Sr. Lampe ta bisa cu e ta kere  tur  caminda  alumnonan  ta  bro di un alumno ta funciona   bida  cu  awe  papiamento  no
            bia. Aki e ta papia di cuanto  den  educacion  gratis.  E  ta  bende  un  cantidad  di  buki  miho den oranan di mas laat   ta  e  idioma  principal  di  tur
            mucha ta dicidi di Sali for di  bisa cu esaki ta un derecho di  cu  nan  a  cumpra  pa  scol.  E  den  dia.  E  ta  kere  cu  scol-  mucha, por ehempel den su
            scol y cuanto mucha ta cab’e.  tur  mucha  reconoci  pa  UN  prijsnan  aki  sigur  ta  halto  y  nan mester cuminsa un poco   experiencia  mas  cu  3  kwart
            E la menciona cu segun sta-  y ta un tratado cu hopi pais a  no  por  a  keda  sin  puntra  di  mas laat y caba un poco mas   di  mayornan  cu  a  bin  na  su
            tisticanan 3% di e alumnonan  firma.  E  tratado  cu  ta  inclui  esaki. Sra. Starke ta bisa cu e  laat.  E  ta  bisa  cu  e  ta  ripara   prome  oudersavond  cu  e  la
            ta yega un nivel academico y  derecho di mucha ta bisa cu  ta kere den e digitalisacion di  cu mainta trempan ni maske   atende,  tabata  di  habla  Spa-
            esaki ta indica cu tin un prob-  nan tin derecho tambe ariba  bukinan.  Ariba  di  esaki  e  ta  muchanan  drumi  suficiente,   ño. E ta duna ehempel si di
            lema.  Sra.  Starke  ta  bisa  cu  di enseñansa gratuito.   bisa cu prome mester haci un  tog  ta  dificil  pa  nan  enfoca   Mon Plasir college cu for di
            como cu e mes ta un maes-    Sra. Starke tambe a bay ariba  onderzoek bon prome cu im-  mainta trempan. Tambe esaki   chikito  Hulandes  ta  wordo
            tra e ta sinti  cu nos sistema  e  tema  di  e  normbedrag  di  plementa esaki. E aparatonan  por  duna  mayornan  un  tiki   implementa fuertemente den
            ta uno stagna y anticua. Esaki  e  scolnan  y  cu  aworaki  e  digital  manera  un  Tablet  ta  mas tempo pa prepara nan yi-  klas y na final nan ta e scol cu
            ta trece cu ne cu no tin sufi-  normbedrag  no  ta  cuadra.  E  bin  cu  gastonan  di  manten-  unan y nan mes pa e resto di   miho resultado; mayoria di e
            ciente  eramienta  pa  prepara  tambe ta di opinion cu esaki  cion y nan ta daña y kibra y  dia. Sr. Lampe ta bisa aki cu   muchanan ta bay Colegio. Di
            muchanan cu e ‘skills’ di awe  mester wordo conta di nobo.  nan ta costa hopi. Aki mester  e ta pensa cu maestronan di   otro banda tin muchanan cu
            endia.  Por  ehempel  e  tin  13  E ta bisa cu eno ta laga afo cu  wak na banda di e mayornan  scol  mester  wordo  respeta  y   ta wordo wanta atras pa mo-
            aña para dilanti un klas y for  costonan  di  bida  a  bira  mas  tambe si ta cumbini nan. Sra.  no pone nan traha mas y nan   tibo cu nan no ta desaroya e
            di tempo cu e la cuminsa eno  halto  y  esey  ta  haci  cu  scol-  Laclé ta bisa cu bayendo digi-  carga ya caba ta suficiente. E   idioma  Hulandes  pero  cu  a
            a  mira  mucho  cambio;  por  nan ta pidi mas placa ya cu di  tal lo baha e costonan drasti-  ta bisa cu e orarionan mester   bay internacional school y ta
            ehempel  mesun  bukinan  cu  nan no ta yega, pero esaki no  camente. Si kies pa esaki e ora  ta hopi mas productivo, com-  hopi mas avansa ya cu nan ta
            nunca a cambia, mesun met-   ta algo cu mester cay ariba e  ey  no  mester  cumpra  hopi  parando  e  cu  Finland  unda   traha cu e sistema di Montes-
            odonan  di  rekenen  cu  ta  12  mayornan.                buki mas. E ta bisa cu un bon  cu  orarionan  ta  cortico  pero   sori, cu lesnan na Ingles.
   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47