Page 8 - bon-dia-aruba-20250211
P. 8

A8   REINO
                  Diamars 11 Februari 2025
               Corsou: Departamento di Emergencia CMC ta mira menos bishita pero

                                                     necesidad pa cuido ta aumenta

            (CuraçaoChronicle)  -  E                                                               mientras  cu  casi  20%  a  ser  di 2.4 dia pa 3.
            cantidad di bishita na sala                                                            manda  pa  un  dokter  di  cas.
            di emergencia di Curaçao                                                               Adicionalmente,  6%  a  keda  E  hospital  tambe  a  ehecuta
            Medical  Center  (CMC)  a                                                              manda  internamente  den-    mas operacion e aña aki. Un
            disminui  den  2024  com-                                                              tro di e hospital, y alrededor  total di 6,364 operacion a ser
            para cu e aña anterior. Se-                                                            di 12% a ser manda via otro  haci  den  2024,  compara  cu
            gun e hospital su cifranan                                                             fuentenan.                   5,620 den 2023.
            mas recien, 19,529 pashent
            a  busca  cuido  medico  di                                                            Mientras cu bishita di emer-  E tempo di espera ta keda un
            emergencia  durante  de-                                                               gencia  a  disminui,  e  hospi-  problema  grandi  na  e  hos-
            cember,  un  disminucion                                                               talisacionnan a aumenta. Den  pital.  Informacion  tocante  e
            di 21,370 den 2023.                                                                    2023,  19,814  pashent  a  keda  temponan  di  espera  a  ricibi
                                                                                                   hospitalisa y e cantidad aki a  e punto mas abao di satisfac-
            Apesar  di  e  disminucion,  e                                                         aumenta na 20,951 den 2024.  cion, cu solamente 50% di e
            presion riba servicio di emer-                                                         E  largura  averahe  di  estadia  pashentnan  dunando  esaki
            gencia ta keda halto. Mas di                                                           na hospital tambe a aumenta  un puntuacion positivo.
                                         57%  di  e  pashentnan  a  keda  retira despues di tratamento,
                     E influencia creciente di ‘shadow education’ riba e rindimento di


                                                                      studiantenan

            (CuraçaoChronicle)  -  E                                                               dad,”  e  rapport  ta  declara.
            rol  di  educacion  comple-                                                            Sinembargo,  tambe  ta  ad-  Ademas  di  logronan  aca-
            mentario  fuera  di  klas                                                              verti  cu  dependencia  riba  e  demico,  e  rapport  ta  en-
            tradicional  ta  cada  biaha                                                           entidadnan  externo  ta  ex-  fatisa  cu  resultadonan  den
            mas significante den forma                                                             pone  buraco  den  e  sistema  educacion   mester   tambe
            e  rindimento  di  studian-                                                            di  educacion  formal  cu  inclui  e  studiantenan  su
            tenan den Corsou su siste-                                                             mester  di  atencion  urgente.  competencia  social,  cual  ta
            ma di educacion primario.                                                                                           inclui   desaroyo   emocio-
                                                                                                   E crecemento di ‘shadow ed-  nal,  habilidadnan  interper-
            Segun  e  rapport  reciente-                                                           ucation’ ta conecta na faltan-  sonal y e habilidad di adapta
            mente publica “The State of                                                            an dentro di e sistema di scol  na  diferente  situacionnan.
            Education  2024”  pa  medio                                                            formal. E rapport ta haya un
            di  Education  Inspectorate,                                                           falta di tempo pa instruccion  Pa  evalua  e  factornan  aki,  e
            mas institucion fuera di scol-                                                         adecua  ,  enfoke  insuficiente  Inspectorado  di  Educacion
            nan  ta  tumando  responsabi-  nan  a  provee  ta  danki  na  e  rol esencial den crea e studi-  riba  desaroyo  cognitivo  y  ta  depende  riba  sistemanan
            lidadnan  di  educacion,  un   esfuersonan  di  mayornan,  antenan  su  exito  academico.  atencion limita na areanan di  di  monitoreo  y  rapport-
            moda  ampliamente  reconoci   boluntarionan  y  organisa-                              desaroyo.  Ademas,  deficien-  nan  educacional.  Resulta-
            den  literatura  academico   cionnan  externo,  incluy-   “E  resultadonan  ta  grande-  cianan den servicionan di sos-  donan  positivo  ta  indica  ora
            como  ‘shadow  education.’   endo  negoshinan,  clubnan  mente  depende  riba  e  opor-  ten pa studiante basa na scol y  cu  e  mayoria  di  studiante
                                         di  deporte,  programanan  tunidadnan  disponibel  pa     nivelnan  varia  di  efectividad  completa nan educacion pri-
            E  rapport  ta  enfatisa  cu  un   despues  di  scol  y  centronan  mayornan  y  studiantenan,   di  docente  ta  contribui  na  e  mario cu 12 aña di edad, cu
            porcion considerabel di cali-  di  bijles.  E  influencianan  ademas  di  cuestiona  e  posi-  dependencia  creciente  riba  solamente un fraccion chiki-
            dad  di  educacion  cu  scol-  externo  aki  ta  hungando  un  cion di scol dentro di socie-  educacion  complementario.  to  experienciando  atraso.
              Parlamentario Hulandes ta critica minister su maneho di supervision di

                                                   Corsou su sector di wega di placa


            (AP)  -  Miembro  di  Par-   Van Nispen a enfatisa e nece-                                                          enfatisa  e  colaboraicon  an-
            lamento  Hulandes  Peter  sidad pa fortalece regulacion                                                             dando entre varios ministerio
            van  Haasen  di  PVV  a  ex-  pa  por  combati  probleman-                                                          den  modernisacion  di  regu-
            presa  su  mal  contento  cu  an  manera  crimen  organisa                                                          lacionnan  di  wega  di  placa
            Minister  David  van  Weel  y  labamento  di  placa,  cual                                                          na Corsou. El a splica tambe
            su  maneho  di  un  mocion  ta  prevalente  den  e  sector.                                                         cu Corsou tin autonomia pa
            tocante e sector di wega di  Sinembargo na luga di atende                                                           determina  con  pa  responde
            placa na Corsou.             e mocion, e minister di Hus-                                                           na  e  conseho  cu  Hulanda  a
                                         ticia y Seguridad, a keda redi-  pecialmente   considerando  aproba den e mesun forma cu  provee.
            Van  Haasen  a  expresa  con-  rigi  na  oficina  di  Szabo  pa  cu Van Weel ya caba a plania  a delinea esaki den Corsou su
            fusion  tocante  dicon  a  pasa  motibo  cu  e  ley  di  wega  di  un bishita di trabao pa Cor-  Ministerio di Finanzas prome  Atende  e  preocupacionnan
            e  mocion  na  Zsolt  Szabó,  e  placa nobo ta cay bao cuadro  sou. Van Weel anteriormente  cu a introduci e mocion.  tocante  labamento  di  placa,
            Secretario di Estado pa Rela-  di  e  Reino.  Regulacionnan  a  priminti,  den  debate  di                          Szabo a declara cu dialogo cu
            cionnan di Reino, na luga di  relaciona cu Corsou su sector  september,  cu  e  lo  dialoga  Van  Haasen  a  trece  dilan-  Van Weel y oficialnan di Cor-
            ser atendi directamente pa e  di wega di placa ta cay den-  tocante  e  topiconan  aki  cu  ti  preocupacion  tocante  e  sou  ta  andando,  di  acuerdo
            Minister  van  Weel  su  mes,  tro di e Reino su pakete legal,  Corsou su minister di Finan-  manera  cu  a  atende  esaki  y  cu  Strasbourg  Convention
            particularmente  mirando  cu  cual  ta  haci  e  Ministerio  di  zas Javier Silvania durante su  a pidi Secretario di Estado si  tocante  labamento  di  placa,
            el a bishita Corsou den janu-  Salud responsabel pa e evalu-  bishita.                 e  tin  intencion  di  manda  e  deteccion di crimen y confis-
            ari.                         acion y ahustenan.                                        mocion  back  na  Husticia  y  cacion di bienes.
                                                                      Menos  di  dos  luna  despues  Seguridad.  Tambe  el  a  pun-
            E  mocion,  cual  a  ser  intro-  Den  respuesta,  Van  Haasen,  cu a entrega e mocion, Cor-  tra  si  Relacionnan  den  Re-  E secretario a enfatisa tambe
            duci  pa  Parlamentario  di  SP  durante un debate di comis-  sou  su  ley  di  wega  di  placa  ino awo lo ta responsabel pa  e importancia di dialogo con-
            Michiel van Nispen den co-   ion, dia 15 di januari, a cues-  a  keda  aproba.  Sinembargo,  implementa e mocionnan cu  tinuo tocante e topiconan aki
            mienso di november, ta haci  tiona  dicon  e  topico  aki  a  no  tabatin  mas  cambio  den  ta pertenece bao otro depar-  pa atende e preocupacionnan
            yamado  pa  supervision  mas  keda pasa na Relacionnan di  regulacionnan  manera  Van  tamento di gobierno.         di crimen organisa y garantisa
            estricto di e sector di wega di  Reino na luga di ser trata pa  Nispen a pidi, incorpora den                        cooperacion  efectivo  entre
            placa na Corsou.             Van  Weel  directamente,  es-  e  legislacion.  E  ley  a  keda  Szabo,  den  su  respuesta,  a  Hulanda y Corsou.
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13