Page 37 - flip minvos

AMIGOE
Onder de loep
Ondeugdelijk bestuur, doelbewust beleid
Armand Hessels neemt in
deze opiniestukken onder
meer de politiek onder de
loep. Niet alleen kritisch
maar ook met, waar mo-
gelijk, oplossingen.
De twee belangrijkste finan-
ciële controleorganen van
het Land Aruba, de Centrale
Accountantsdienst (CAD) en
de Algemene Rekenkamer
(ARA), wijzen in praktisch al
hun rapporten op de financi-
ele chaos binnen overheids-
departementen. Zij geven
daarbij ook steeds aan welke
stappen moeten worden on-
dernomen om de situatie te
verbeteren. Toch hebben alle
partijen die Aruba hebben
geregeerd, de aanbevelingen
tot verbetering systematisch
genegeerd. De reden is sim-
pel: met transparantie en
controle wordt de mogelijk-
heid om te sjoemelen met
de grote hoeveelheden (be-
lasting)gelden, heel lastig.
Niet voor niets stelt de ARA
in het Rapport inzake het
Onderzoek naar het Fondo
Desaroyo Nobo San Nicolas
dat ‘van controle een pre-
ventieve en een repressieve
werking uit gaat. Dit blijft
uit, nu diepgaande controle
van de jaarrekeningen ach-
terwege wordt gelaten; de
Column Zee
De dollar en de $
Van maandag tot en met
vrijdag bespreekt Nico
van der Zee in deze co-
lumn zinnige en onzin-
nige zaken.
Reacties zijn welkom:
nicovanderzee@gmail.
com.
‘Waarom is de lucht blauw,
papa?’ Kinderen kunnen
je gek maken met vragen.
Niets is vanzelfsprekend, al-
les wordt bevraagd. Dat slijt
na een poosje. Er zijn heel
veel vreemde dingen om ons
heen die we als vanzelfspre-
kend ervaren, zonder dat we
ons afvragen waarom dat zo
is. Waarom hebben we hier
110 volt en aan de overkant
van de oceaan 220 volt? We
nemen het feit als vanzelf-
sprekend aan en leven er
maar gewoon mee.
Toch hebben sommige vol-
wassenen nog niet het ver-
mogen verloren om verras-
sende vragen te stellen.
‘Waarom gebruiken we een
$-teken voor de dollar?’ De
vraag werd gesteld in een
Amerikaans tijdschrift. Die
vraag was nog nooit bij mij
opgekomen, maar het is een
leuke vraag. Het is inder-
daad raar: in het woord ‘dol-
lar’ komt geen S voor, toch
zijn we gewend aan een S
met een streepje erdoor als
symbool voor de munt. Dat
een euro-teken voor de euro
staat, is logisch, het is een
soort E. Ook voor de aandui-
ding fl. die gebruikt werd
toen Nederland nog de gul-
den had, is een verklaring.
Het is de afkorting van flo-
rijn, onze Arubaanse florin.
Soms is het wat moeilijker
te herkennen. De Britten
gebruiken een gekrulde L
als teken voor hun pond.
Om dat de begrijpen, moet
je weten dat pond in het La-
tijn ‘libra’ is en dat daar de L verklaring is dus anders: $
vandaan komt. Voor de dol-
lar bestaat zo’n verklaring
niet. Ik doe er nog maar een
vraag bovenop: waarom ge-
bruiken ze in landen als Co-
lombia het dollar-symbool
voor een munt die helemaal
geen dollar is.
Voor de verklaring moe-
ten we blijkbaar terug in
de geschiedenis. Het woord
dollar heeft een Europese
oorsprong. Lang geleden
waren de zilvermijnen in
een Boheems dal de belang-
rijkste zilverleverancier. De
munten werden genoemd
pakkans ingeval van onre-
gelmatigheden is geredu-
ceerd tot vrijwel nihil.’ Ook
verzoeken om te praten over
de controle van achterstalli-
ge jaarrekeningen, schenkin-
gen aan het Land, adverten-
tiecampagnes, benoemingen
van Rekenkamerpersoneel
en toegang van CAD bij
overheidsdiensten vonden
in het algemeen noch bij de
minister-president noch bij
de minister van Financiën
gehoor. Controle lijkt voor
elke regering, ongeacht haar
politieke kleur, taboe. Want
hier draait alles om: controle
betekent het einde van ge-
sjoemel met publieke gelden.
En daar zit in de Arubaanse
politiek niemand op te wach-
ten.
De ARA-rapportages zijn
door het Parlement tijdens
het grootste deel van de Sta-
tus Aparte nooit behandeld.
De vele fouten en onwetma-
tigheden die geconstateerd
werden, bleven ongecorri-
geerd met als gevolg jaar-
lijks grotere financiële ver-
liezen voor de gemeenschap.
En de rapporten zelf werden
door hun eindeloze herha-
lingen alleen maar dikker.
Over de jaarrekeningen van
het Land over de dienstjaren
1997-2001 (tijdens het AVP-
naar dat dal: thaler of daal-
der. Onze rijksdaalder en
de dollar hebben dezelfde
oorsprong, beide verwijzen
naar dat Boheemse dal met
zilvermijnen. De Bohemers
verloren hun positie als be-
langrijkste zilverleveran-
cier toen de Spanjaarden
Zuid-Amerika veroverden.
De zilvermijnen in dat con-
tinent waren veel rijker, het
zilver was kwalitatief goed,
men gebruikte het graag
voor de handel. Er werden
dus munten van gemaakt,
Spaanse dollars werden ze
genoemd. Dat was niet de
echte benaming, de juiste
benaming van de munt was
‘peso de ocho’ een stuk van
acht. Daar komt natuurlijk
de benaming peso vandaan
die we kennen van verschil-
lende landen om ons heen.
Bij de peso hoorde ook een
afkorting, namelijk PS.
De Amerikaanse dollar is
gewoon een peso. Dat vind
ik wel een leuke vaststel-
ling. Amerika doet vrese-
lijk veel moeite om Latino’s
en Latina’s buiten de deur
te houden. Er is zelfs een
enorm hekwerk gebouwd
om dat te realiseren, maar
hèt symbool van Amerika,
de basis van hun macht, de
dollar, is gewoon een peso.
Schrijf de P en de S door
elkaar, doe dat heel vaak
en heel onzorgvuldig en er
ontstaat een symbool dat
ons heel bekend voorkomt:
$. Nu is ook mijn toege-
voegde vraag goed te beant-
woorden. Waarom kwam ik
overal in Colombia het $-te-
ken tegen? Ik dacht dat het
uit een soort gemakzucht
voortkwam, zo’n teken zit
op alle typemachines en
computers, dus waarom zou
je iets nieuws uitvinden. De
betekent gewoon peso, de
Amerikanen hebben het van
de Zuid-Amerikanen over-
genomen als symbool voor
hun dollar. De Amerikaanse
dollar is van oorsprong een
Spaanse dollar, een peso.
Zo, dat weten we dan maar
weer, maar misschien wist u
dit al lang.
5DINSDAG
17 FEBRUARI 2015
bewind) zegt de ARA: ‘De ministratieve organisatie en door kan bij de controle van over het afgelopen jaar eind ciële kennis om het hande-
jaarrekeningen, zoals deze interne controle bij de Di- de jaarrekeningen niet hier- januari rond. De VS hebben len van hun bestuurders op
werden en worden opgele- rectie Financiën en bij het op worden gesteund’. drie maanden de tijd om de juiste waarde te schatten.
verd door de Directie Finan- gehele overheidsapparaat Doordat de jaarrekeningen jaarrekeningen beschikbaar Dat geldt des te meer voor
ciën, zijn oncontroleerbaar, zijn (zeer) gebrekkig opgezet vaak niet of jaren verlaat be- te maken. Het wordt zelfs het grootste deel van het
althans niet op efficiënte en functioneren óf helemaal schikbaar komen, verliezen steeds normaler dat landen kiezersvolk, dat niet alleen
wijze te controleren. De ad- niet, óf onvoldoende. Hier- ze veel van hun relevantie, om de 3 maanden in het nauwelijks een idee heeft
zeker als ook nog eens blijkt lopende jaar betrouwbare van de verplichtingen van
dat belangrijke informatie cijfers produceren om na te bestuurders en hun contro-
en documenten ontbreken. gaan of het voorgenomen be- leur (het parlement), maar
De CAD ziet zich geplaatst leid naar behoren wordt uit- bovendien volledig onwetend
tegenover een chaos aan fi- gevoerd. Direct bijsturen bij wordt gehouden van het (fi-
nanciële gegevens waaruit falend beleid wordt zo moge- nanciële) reilen en zeilen
onmogelijk op te maken valt lijk. Voor landen als Aruba is van hun land. Zodoende is
hoe ’s Lands middelen wer- een dergelijk intensieve con- onze democratie verworden
kelijk besteed zijn en komt trole geen overbodige luxe. tot een systeem waar een
niet verder dan ‘een globale Het vreemde is dat mana- klein groepje bestuurders
beoordeling’. De betrokken gers van private organisa- ons land volledig legaal (met
politieke partijen hebben er ties die zich niet kunnen behulp van ‘hun’ parlement)
feitelijk geen belang bij dat verantwoorden bij het ver- naar de knoppen helpt.
de jaarrekeningen bijtijds lies van veel kleinere bedra- Niet voor niets heeft het Cft
worden ingediend: het wordt gen, zonder mededogen door veel kritiek op het voorne-
dan immers duidelijk in wel- het Openbaar Ministerie uit men van de regering om ver-
ke mate zij gefaald hebben. de publieke roulatie worden der te bezuinigen op de uit-
Zij kunnen namelijk moei- gehaald om in afzondering keringen voor de Hoge Col-
lijk verantwoorden waarom hun zonden te overdenken. leges van Staat. Dit zijn net
een begroot tekort van bij- Voor publieke bestuurders de belangrijkste instanties
voorbeeld 80 miljoen florin die veel grotere bedragen die de uiteindelijke controle
in werkelijkheid 200 miljoen niet kunnen verantwoorden, uitoefenen op het financieel
florin blijkt te bedragen. of beleid uitvoeren met grote beleid. Door het structurele
Een landje als Aruba met negatieve gevolgen voor de tekort aan voldoende gekwa-
een begroting van amper gemeenschap, beslist een lificeerd personeel voldoen
1,5 miljard florin ligt jaren meerderheid van hun eigen ze al nauwelijks aan hun
achter met zijn jaarreke- partijgenoten in het parle- opdracht. Bij verder bezuini-
ningen. Ditzelfde geldt voor ment over de legitimiteit van gen op hun begroting zal hun
verschillende overheidsbe- hun handelen. Het grootste controlemogelijkheid verder
drijven. Ter vergelijking: een deel van deze partijgenoten afnemen. Dat is dan weer
miljardenbedrijf als Philips beschikt niet over de beno- in het voordeel van onze be-
heeft zijn jaarrekeningen digde juridische en/of finan- stuurders.
ISA-meiden kampioen
ORANJESTAD — Vier jaar lang was het damesvoet-
balteam Lyford Cay International School uit de Ba-
hama’s kampioen van het door de American Inter-
national School in Kingston georganiseerde AISK
SportsFeva-evenement in Jamaica. Maar afgelopen
zaterdag kwam daar een eind aan, de voetbalmeiden
van de International School Aruba (ISA) veroverden
de beker en mogen zich kampioen noemen.
En zo werden ze gisteren maica heeft niet alleen qua Foto: Franciska Groen
door luid juichende ouders voetbal indruk gemaakt,
onthaald op luchthaven maar ook als eiland. Het Een trotse ISA-moeder met spandoek en twee nog trotsere kampioenen.
Reina Beatrix. Moe, blij en raftavontuur op zondag
vooral trots namen de kam- droeg daaraan bij. “Om van de voetbalsters vertrok huis met een geblesseerde nemers van 20 verschillen-
pioenen dit in ontvangst daar te komen, moesten we zondag al naar Aruba, sa- voetbaldame. Zij keren van- de scholen in de regio mee.
terwijl ze de aankomsthal twee uur met de bus door men met haar moeder . En daag weer huiswaarts. Het is voor het vijfde jaar
binnen liepen met hun me- de bergen. Er zijn heel veel coach Stephen Lee spen- Aan het AISK SportsFeva- dat de International School
dailles en natuurlijk dé be- bergen in Jamaica. En er deerde gisteren een deel evenement deden 400 deel- in Kingston dit evenement
ker. Nog maar net terug, lie- waren appels die op peren van de dag in het zieken- organiseert.
ten de meiden weten dat de leken, als die van de bomen
eerstvolgende trip naar de in het water vallen, kan je
Bahama’s voert. “Zij hebben ze eten.” Ook voelden de
ons uitgenodigd om daar te meiden zich heel rijk, want
komen spelen.” Of het daar de Jamaicaanse dollar is
ook daadwerkelijk van gaat heel anders dan de Ameri-
komen is de vraag, maar kaanse dollar: 10 dollar is
dromen kan geen kwaad. zo’n 1150 Jamaicaanse dol-
Het was een spannende lar. “Het is echt veel goed-
wedstrijd tegen het team koper daar.” Wat een van de
van de Bahama’s afgelopen meiden ook opviel, was dat
zaterdag. En een hoog doel- de muren rondom woningen
saldo zoals bij de voorgaan- veel hoger waren dan op
de overwinningen bleef uit, Aruba. En op de vraag of ze
maar 1-0 bleek voldoende nog iets van reggae-muziek
om de gedoodverfde kam- hadden gehoord, kwam als
pioen te verslaan. Deze er- antwoord: “Nee, maar wel
varing pakken ze in ieder bordjes met Space-cake te
geval niet meer af van de koop.”
leerlingen aan de ISA. Ja- Helaas kwam het team niet
helemaal compleet aan. Een