Page 16 - AB
P. 16
a11
regional Dialuna 16 Juni 2025
Expertonan independiente ta afirma cu reduccion di inflacion na
Cuba no ta real
(CiberCuba) – Econo- despues a baha na 39.07%
mistanan independiente a na 2022, 31.34% na 2023, y
afirma cu e reduccion di in- 24.88% na 2024.
flacion na Cuba no ta real. E
tendencia aki no ta debi na Entre e productonan cu mas a
un mehoracion economico, subi prijs mensual den e cat-
sino mas bien na e ahuste egoria di “Cuminda y Bebi-
debi na empobrecemento, danan No-Alcoholico” ta aros,
un fenomeno cu ta refleha webo di galiña y carni di porco.
e perdida drastico di poder
di compra di e poblacion, E alimentonan aki, esencial pa
un rapport di Observatorio e dieta promedio di e Cubano,
Cubano di Moneda y Finan- tabatin un impacto significativo
zas (OMFi) ta splica. riba e variacion den e indice
general, reflehando no sola-
E regimen Cubano a celebra mente nan peso den consumo
dialuna ultimo cu e inflacion diario pero tambe e instabilidad
anual den mercado formal di OMFi a bisa. 0.83%, mientras cu e variacion sico, cu ta sirbi como e base di nan disponibilidad y prijs-
Cubano tabata na 16.43% na acumulativo te cu awor e aña pa calcula e CPI, aunke e no nan den e mercadonan formal
mei, representando e nivel mas E documento tambe ta señala aki a alcansa 7.45%. ta cubri necesidadnan basico. y informal.
abao registra for di inicio di e cu e cifranan oficial aki no ta
pandemia. refleha prijsnan di mercado E ONEI tambe a subraya cu Di acuerdo cu estadistica ofi- Sinembargo, e percepcion
informal, lagando cla cu e in- mas cu 90% di e entrada di cial, inflacion tabatin un efecto publico ta cu inflacion real
Sinembargo, e rapport di e flacion Cubano ta mas halto. e Cubanonan ta ser gasta na acumulativo devastador: for ta mucho mas halto cu esun
observatorio, un organisacion producto y servicionan inclui di 2020, prijsnan a triplica, reconoci pa autoridadnan.
independiente asocia cu e me- Sinembargo, specialistanan di den e canasta di cuminda ba- y e CPI a cera 2021 na 77%,
dio di comunicacion elToque y OMFi ta argumenta cu e ci-
componi pa e economista Pavel franan oficial por refleha un
Vidal y desaroyador Abraham reduccion genuino den e ritmo
Calás, ta sostene cu na Cuba, di aumento di prijs, loke no ta
“e poder di compra di salario nifica un reduccion den prijs
y pensioen a ser practicamente of un recuperacion den poder
elimina pa añanan acumula di di compra, sino mas bien un
inflacion halto, sin ser com- reduccion den e aumento ey.
pensa pa aumentonan den
entrada.” E rapport di OMFi ta men-
ciona dos otro factor cu por
“E ta e asina yama ‘impuesto splica e reduccion di inflacion
di inflacion’ cu famianan cu na Cuba: prome, un reduccion
ta depende di entradanan fiho den e deficit fiscal, y pues, me-
den peso Cubano a paga,” nan nos emision di placa pa financia
ta agrega. esaki; di dos, e moderacion den
e tasa di devaluacion di e peso
E rapport ta splica cu empo- den e mercado informal.
brecemento a causa cu cierto
productonan clave a yega na OMFi ta conclui cu e reduc-
un limite di prijs riba termino cion aki no ta sostenibel den
corto debi na e incapacidad pa transcurso di tempo debi na e
paga pa nan. improductividad structural di
Esaki no ta nifica cu “e condi- e sector estatal, e debilidad di
cionnan di oferta a mehora, institutonan fiscal, y e tasanan
sino mas bien cu e limitenan di cambio multiple cu ta dis-
di demanda ta determina e torsiona e economia.
comportamento di prijs,” e
documento ta adverti. E Oficina Nacional di Estadis-
tica y Informacion (ONEI) a
E ahuste ta relaciona cu au- informa dialuna ultimo cu e
mentonan den prijsnan oficial inflacion di aña tras aña den e
pa consumo generalisa, manera mercado formal Cubano tabata
combustibel, coriente, y servi- na 16.43% na mei, e nivel mas
cionan di internet di ETECSA. abao registra for di inicio di e
pandemia.
“E aumento di tarifa di ETEC-
SA lo ser refleha pronto den E cifra aki, aunke significante-
e CPI di juni y lo representa mente mas abao cu e 31.11%
un shock pa e gastonan di op- raporta na mei 2024—y sem-
eracion di negoshinan, spe- per segun cifranan oficial—ta
cialmente den e actividadnan ser considera halto ainda y ta
mas digitalisa. No obstante, su impactando severamente sec-
efecto neto den transcurso di tornan vulnerabel manera tra-
tempo por ta anti-inflacionario, hado, pensionado y famianan
mirando cu e ta contribui tam- di entrada abao.
be na generacion di entrada fis-
cal y reduccion di e cantidad di Den terminonan mensual,
peso den man di e poblacion,” e indice di prijs di consumo
asina un oficial di investigacion (CPI) a mustra un aumento di