Page 2 - AB
P. 2
A4 LOCAL
Diahuebs 5 Juni 2025
Lidewijde Ongering tocante maneho financiero den Reino Hulandes:
Interaccion y colaboracion cu otro ministerio of departamentonan ta
insuficiente
Recientemente a tuma a indica cu e recuperacion den e revision di e normanan
luga un reunion di e economico aki a conduci na financiero ta e inclusion di
comision di Relacionnan entradanan di belasting mas tur debe relaciona cu gobier-
den Reino di Eerste Ka- halto, loke ta yuda baha e no. Por ehempel, el a splica,
mer durante cual presi- peso di debe. actualmente hospitalnan y
dente di CAft/Cft, Lide- construccionnan PPP (part-
wijde Ongering, a duna Di otro banda, e presidente di nershipnan publico-priva) ta
un presentacion tocante e CAft ta indica cu a pesar di e ser exclui for di e calculacion
trabounan di CAft/Cft y e desaroyo positivo di e cota di di e sector colectivo. El a in-
supervision financiero di debe, Aruba ta luchando cu dica cu si esakinan tabata in-
e isla y paisnan di Reino un otro desafio financiero: clui, e proporcion di debe lo
Hulandes. cobransa di interes. Actual- a aumenta cu te cu 15%.
mente Aruba ta gasta 16% di
Pa loke ta e recuperacion fi- e presupuesto di gobierno na Gobierno ta reconoce e com-
nanciero di Aruba, Onger- obligacionnan di interes. Esa- plehidad aki y ta investigando
ing a splica durante su pre- ki ta considerablemente mas activamente con e articulo-
sentacion cu den e ultimo halto cu e norma di 5% cu ta nan aki por ser integra miho
añanan, e paisnan dentro di conta pa otro paisnan dentro den e bista financiero.
Reino Hulandes, incluyendo di Reino manera Corsou y
Aruba, a confronta retonan Sint Maarten. Aruba no tin Ongering a enfatisa cu Aruba
financiero significativo, prin- un norma formal di interes, ta na un punto di inflexion.
cipalmente a consecuencia di pero Ongering a señala cu e E proporcion di debe cu ta
e pandemia di COVID-19. situacion aki ta limita e recur- bahando y condicionnan
Pa Aruba esaki a nifica un sonan disponibel pa servicio economico cu ta mehora ta
aumento fuerte den debe y inversionnan publico. ofrece perspectiva, pero el a
di gobierno y dependencia subraya cu reformanan struc-
di prestamonan Hulandes. El a splica cu pa por haci tural ta keda necesario. E
Sinembargo, el a remarca cu Aruba mas sostenibel finan- gastonan di interes halto den
e cifranan recien y desaroyo- cieramente, actualmente ne- shelo ta forma un riesgo gran-
nan di politica ta mustra un gociacion ta andando riba un di pa espacio fiscal y mester
cambio positivo. Ley di Reino y Ordenansa ser atendi pa garantisa e salud
Nacional nobo. Esakinan, el financiero di e isla riba ter- cion grandi cu ta sigui ripiti, el a señala, ta mustra cu tin
El a sigui splica cu na 2020, a indica, mester contribui na mino largo. El a remarca cu pa Aruba of Corsou e ultimo hopi trabou cu mester haci.
Aruba a alcansa un cota di reduccion di interes y miho transparencia, miho maneho cuenta anual aproba ta di aña
debe di 115% di e producto maneho financiero. Gobi- y un acercamento integral di fiscal 2019, loke ta indica cu e Un di dos punto cu Onger-
interno bruto (GDP), pero erno di Aruba tambe a ex- debe publico ta elementonan problema ta structural. ing a menciona ta e falta di
danki na crecemento eco- presa e ambicion pa logra tur crucial den e proceso di recu- capacidad pa realisa e desar-
nomico, principalmente im- transparencia den finanzas di peracion aki. El a cuestiona kico ta e causa oyonan (implementacion). El
pulsa pa un revitalisacion den gobierno. Un esfuerso signif- di e falta di un bon maneho a indica cu Hulanda mes ta
turismo, e proporcion di debe icante ta plania pa publica e Miembro di Eerste Kamer financiero, y kico por haci pone hopi demanda riba e is-
awor a baha drasticamente te cuentanan anual te y incluy- Bastiaan van Apeldoorn(SP) pa mehora e situacion, ya cu lanan via e “Landspakketten”
na alrededor di 71%. endo 2023 y asina haya e in- a señala cu e por a observa ta papia di entidadnan di su- – cu tin hopi bon intencion,
formacion di responsabilidad cu e situacion financiero ta pervision cu tin cierto poder, pero el a remarca cu tin de-
Segun informenan recien, na orden. diferente pa cada pais y isla pero hopi cos ta depende di masiado tema y prioridadnan,
e cifra mas recien ta te cu den Reino Hulandes. El a in- colaboracion cu e islanan y tur hende ta ripiti cu tur ta
62%, un caida impresionante Un punto di atencion impor- dica cu por ehempel, na Sint mes. importante.
den apenas algun aña. CAft tante cu Ongering a subraya Maarten tin hopi preocupa-
Ongering a splica cu un di e E resultado di esaki ta cu nada
raiznan principal di e prob- no ta bay aden cu forsa, paso-
lema ta cu e maneho finan- bra no tin claridad riba kico ta
ciero ta ser mira manera un prioridad.
tarea puramente adminis-
trativo y hopi biaha ta keda El a duna como ehempel e
den man di e Departamento “roadmap” cu Corsou tin,
di Finanzas of Ministerio di cual ta consisti di 100 punto
Finanzas mes. El a indica cu di accion cu mester ser logra,
e interaccion y colaboracion pero no tin capacidad pa cubri
cu otro ministerio of departa- tur. El a remarca cu e miho
mentonan ta insuficiente. manera ta pa scoge un grupo
di accion chikito esencial pa
El a sigui splica cu na Sint logra un declaracion contabel
Maarten, pa ehempel, e pre- aproba, y traha consecuent-
supuesto pa 2025 ainda no a emente riba dje.
ser aproba. E motibo pa esaki,
el a indica, ta cu e Departa- Esaki ta indica cu e solucion
mentonan di Politica y e De- no ta solamente tecnico, pero
partamento di Finanzas no tambe strategico. El a enfati-
por pone e cifranan hunto. sa cu e islanan mester duna
No tin un database central, prioridad na e cosnan cu ta
tur tin nan propio manera di fundamental pa stabilidad fi-
administra, y despues mester nanciero, y tene claridad riba
compara e informacion pa e rumbo cu ta ser sigui.
entrega presupuesto y despu-
es e contabilidad final. Esaki,

