Page 2 - AB
P. 2

A4   LOCAL
                       Diahuebs 5 Juni 2025

                                Lidewijde Ongering tocante maneho financiero den Reino Hulandes:

                  Interaccion y colaboracion cu otro ministerio of departamentonan ta

                                                                        insuficiente


            Recientemente  a  tuma  a  indica  cu  e  recuperacion  den e revision di e normanan
            luga  un  reunion  di  e  economico  aki  a  conduci  na  financiero  ta  e  inclusion  di
            comision  di  Relacionnan  entradanan  di  belasting  mas  tur debe relaciona cu gobier-
            den  Reino  di  Eerste  Ka-  halto,  loke  ta  yuda  baha  e  no. Por ehempel, el a splica,
            mer  durante  cual  presi-   peso di debe.                actualmente  hospitalnan  y
            dente  di  CAft/Cft,  Lide-                               construccionnan  PPP  (part-
            wijde  Ongering,  a  duna  Di otro banda, e presidente di  nershipnan  publico-priva)  ta
            un presentacion tocante e  CAft ta indica cu a pesar di e  ser exclui for di e calculacion
            trabounan di CAft/Cft y e  desaroyo positivo di e cota di  di e sector colectivo. El a in-
            supervision  financiero  di  debe,  Aruba  ta  luchando  cu  dica cu si esakinan tabata in-
            e  isla  y  paisnan  di  Reino  un  otro  desafio  financiero:  clui, e proporcion di debe lo
            Hulandes.                    cobransa  di  interes.  Actual-  a aumenta cu te cu 15%.
                                         mente Aruba ta gasta 16% di
            Pa loke ta e recuperacion fi-  e presupuesto di gobierno na  Gobierno ta reconoce e com-
            nanciero  di  Aruba,  Onger-  obligacionnan di interes. Esa-  plehidad aki y ta investigando
            ing  a  splica  durante  su  pre-  ki ta considerablemente mas  activamente  con  e  articulo-
            sentacion  cu  den  e  ultimo  halto cu e norma di 5% cu ta  nan aki por ser integra miho
            añanan,  e  paisnan  dentro  di  conta pa otro paisnan dentro  den e bista financiero.
            Reino Hulandes, incluyendo  di  Reino  manera  Corsou  y
            Aruba,  a  confronta  retonan  Sint  Maarten.  Aruba  no  tin  Ongering a enfatisa cu Aruba
            financiero significativo, prin-  un  norma  formal  di  interes,  ta  na  un  punto  di  inflexion.
            cipalmente a consecuencia di  pero Ongering a señala cu e  E  proporcion  di  debe  cu  ta
            e  pandemia  di  COVID-19.  situacion aki ta limita e recur-  bahando  y  condicionnan
            Pa  Aruba  esaki  a  nifica  un  sonan  disponibel  pa  servicio  economico  cu  ta  mehora  ta
            aumento  fuerte  den  debe  y inversionnan publico.       ofrece  perspectiva,  pero  el  a
            di  gobierno  y  dependencia                              subraya cu reformanan struc-
            di  prestamonan  Hulandes.  El  a  splica  cu  pa  por  haci  tural  ta  keda  necesario.  E
            Sinembargo, el a remarca cu  Aruba  mas  sostenibel  finan-  gastonan di interes halto den
            e cifranan recien y desaroyo-  cieramente,  actualmente  ne-  shelo ta forma un riesgo gran-
            nan  di  politica  ta  mustra  un  gociacion ta andando riba un  di  pa  espacio  fiscal  y  mester
            cambio positivo.             Ley  di  Reino  y  Ordenansa  ser atendi pa garantisa e salud
                                         Nacional  nobo.  Esakinan,  el  financiero  di  e  isla  riba  ter-  cion grandi cu ta sigui ripiti,  el  a  señala,  ta  mustra  cu  tin
            El a sigui splica cu na 2020,  a indica, mester contribui na  mino largo. El a remarca cu  pa Aruba of Corsou e ultimo  hopi trabou cu mester haci.
            Aruba  a  alcansa  un  cota  di  reduccion  di  interes  y  miho  transparencia,  miho  maneho  cuenta anual aproba ta di aña
            debe  di  115%  di  e  producto  maneho  financiero.  Gobi-  y un acercamento integral di  fiscal 2019, loke ta indica cu e  Un di dos punto cu Onger-
            interno  bruto  (GDP),  pero  erno  di  Aruba  tambe  a  ex-  debe publico ta elementonan  problema ta structural.  ing  a  menciona  ta  e  falta  di
            danki  na  crecemento  eco-  presa e ambicion pa logra tur  crucial den e proceso di recu-                          capacidad  pa  realisa  e  desar-
            nomico,  principalmente  im-  transparencia den finanzas di  peracion aki.             El a cuestiona kico ta e causa  oyonan (implementacion). El
            pulsa pa un revitalisacion den  gobierno. Un esfuerso signif-                          di e falta di un bon maneho  a  indica  cu  Hulanda  mes  ta
            turismo, e proporcion di debe  icante  ta  plania  pa  publica  e  Miembro  di  Eerste  Kamer  financiero,  y  kico  por  haci  pone hopi demanda riba e is-
            awor a baha drasticamente te  cuentanan anual te y incluy-  Bastiaan  van  Apeldoorn(SP)  pa mehora e situacion, ya cu  lanan via e “Landspakketten”
            na alrededor di 71%.         endo 2023 y asina haya e in-  a  señala  cu  e  por  a  observa  ta papia di entidadnan di su-  – cu tin hopi bon intencion,
                                         formacion di responsabilidad  cu  e  situacion  financiero  ta  pervision cu tin cierto poder,  pero el a remarca cu tin de-
            Segun  informenan  recien,  na orden.                     diferente  pa  cada  pais  y  isla  pero  hopi  cos  ta  depende di  masiado tema y prioridadnan,
            e  cifra  mas  recien  ta  te  cu                         den Reino Hulandes. El a in-  colaboracion  cu  e  islanan  y tur hende ta ripiti cu tur ta
            62%, un caida impresionante  Un punto di atencion impor-  dica cu por ehempel, na Sint  mes.                        importante.
            den  apenas  algun  aña.  CAft  tante cu Ongering a subraya  Maarten  tin  hopi  preocupa-
                                                                                                   Ongering a splica cu un di e  E resultado di esaki ta cu nada
                                                                                                   raiznan  principal  di  e  prob-  no ta bay aden cu forsa, paso-
                                                                                                   lema  ta  cu  e  maneho  finan-  bra no tin claridad riba kico ta
                                                                                                   ciero  ta  ser  mira  manera  un  prioridad.
                                                                                                   tarea  puramente  adminis-
                                                                                                   trativo  y  hopi  biaha  ta  keda  El  a  duna  como  ehempel  e
                                                                                                   den man di e Departamento  “roadmap”  cu  Corsou  tin,
                                                                                                   di  Finanzas  of  Ministerio  di  cual ta consisti di 100 punto
                                                                                                   Finanzas mes. El a indica cu  di accion cu mester ser logra,
                                                                                                   e  interaccion  y  colaboracion  pero no tin capacidad pa cubri
                                                                                                   cu otro ministerio of departa-  tur.  El  a  remarca  cu  e  miho
                                                                                                   mentonan ta insuficiente.    manera ta pa scoge un grupo
                                                                                                                                di  accion  chikito  esencial  pa
                                                                                                   El  a  sigui  splica  cu  na  Sint  logra un declaracion contabel
                                                                                                   Maarten, pa ehempel, e pre-  aproba,  y  traha  consecuent-
                                                                                                   supuesto pa 2025 ainda no a  emente riba dje.
                                                                                                   ser aproba. E motibo pa esaki,
                                                                                                   el a indica, ta cu e Departa-  Esaki ta indica cu e solucion
                                                                                                   mentonan di Politica y e De-  no ta solamente tecnico, pero
                                                                                                   partamento  di  Finanzas  no  tambe strategico. El a enfati-
                                                                                                   por  pone  e  cifranan  hunto.  sa  cu  e  islanan  mester  duna
                                                                                                   No  tin  un  database  central,  prioridad  na  e  cosnan  cu  ta
                                                                                                   tur tin nan propio manera di  fundamental pa stabilidad fi-
                                                                                                   administra, y despues mester  nanciero, y tene claridad riba
                                                                                                   compara  e  informacion  pa  e rumbo cu ta ser sigui.
                                                                                                   entrega presupuesto y despu-
                                                                                                   es e contabilidad final. Esaki,
   1   2   3   4   5   6   7