Page 30 - BNDIA ARUBA
P. 30

a30    ciencia & tecnologia
                  Dialuna 21 OctOber 2019
                                Persona riba kayak ta haya fossiel di beer na Kansas


            EMPORIA,  Kan.  (AP)  —  warden.
            Dos  ruman  muhe  a  haya  Dos  paleontologo  di  Stern-
            un  cabes  di  beer  parcial-  berg  Museum  of  Natural
            mente  fosilisa,  mientras  History  a  investiga.  Un  di
            nan tabata riba kayak den  nan, Mike Everhart ta bisa cu
            Arkansas River na Kansas  e cabes a yega superficie for
            sur-central.                 di e sedimentonan den e riu
                                         unda ta haya restonan di bi-
            Departamento  di  Parke  y  son di era di Ijs.
            Bida Salvahe di Kansas a bisa
            den un comunicado di pren-   Ta pensa cu e beer ta sea un
            sa,  cu  Ashley  y  Erin  Watt  a  grizzly moderno of un espe-
            haci e descubrimento na au-  cie mas antiguo.
            gustus, despues cu un inun-  Tin  varios  relato  historico
            dacion aparentemente  a  dis-  di  grizzlies  na  Kansas.  Pero
            loca e cabes. Nan a post nan  ta kere cu tur den e estado a
            hallazgo  riba  Facebook,  cual  muri  pa  mediado  di  añanan
            a  hala  atencion  di  un  game  1800.
                   Reporte di siguridad ta culpa Boeing y FAA pa accidente 737 Max 8



            MERCA       (cnet.com)    –                                                            di e hala.                   Mayoria  di  operador  rapida-
            Despues  di  dos  accidente                                                                                         mente  a  tene  nan  avion  na
            fatal  cu  737  Max  8  cu  a                                                          Pero e posicion nobo a cam-  suela den e dianan despues di
            costa bida di 346 persona,                                                             bia  con  e  avion  ta  anda  den  e segundo accidente. Mas di
            Boeing  ta  enfrentando                                                                aire,  creando  e  potencial  pa  40 pais a prohibi e 737 Max
            enorme  scrutinio  tocante                                                             e nanishi hisa durante vuelo.  di bula den nan espacio. Te cu
            un  di  su  modelonan  mas                                                             Esaki ta un problema. Pa tene  13 di maart, FAA a nenga di
            nobo y mas critico. E aero-                                                            esaki stabiel, Boeing a diseña  duna un orden pa tene e avi-
            linea ta keda sin por bula                                                             un  software  yama  Maneu-   on riba suelo, bisando cu ‘no
            rond mundo, y FAA ta bou                                                               vering  Characteristics  Aug-  tin base’ pa esaki. Pero despu-
            scrutinio pa su proceso di                                                             mentation  System,  MCAS.  es di e decision di presidente
            certificacion.                                                                         Ora  un  sensor  ta  detecta  cu  Donald  Trump  pa  prohibi  e
                                                                                                   e  nanishi  a  subi  demasiado,  Max di bula e dia ey, e agencia
            E  desaroyonan  ta  un  golpi                                                          MCAS  ta  pusha  esaki  abou  a cita evidencia nobo.
            duro pa Boeing, cu tin miles                                                           automaticamente.
            di orden di 737 Max den su                                                                                          E  agencia  a  ribi  critica  ex-
            buki. E causa oficial di e ac-                                                         Investigacionnan  den  acci-  tenso.  Congreso,  FBI  y  sec-
            cidentenan, cual ta parce di ta  update necesario pa FAA re-  cabina  rediseña.  Tambe  por  dente di Lion Air a bisa cu un  retario  di  Transporte  a  pidi
            similar, ainda ta siendo inves-  visa. Pero te awo, e agencia no  bula mas leu y hiba mas per-  fayo den e sensor por a duna  investigacion  riba  e  proceso
            tiga.  Pero  te  awo,  investiga-  a bisa ki tempo e revision lo  sona  cu  versionnan  anterior  MCAS  informacion  incor-  di certificacion di FAA.
            cion na Indonesia y Ethiopia  tuma luga of e avion por bula  di 737.                   ecto, pa cual a keda pusha e
            ta  enfocando  riba  sensornan  di nobo.                                               nanishi  abou.  Algo  similar  a  Prome cu e Max por bula di
            cu a faya y un sistema di con-                            Kico a ocasiona e accidente  tuma luga cu e avion Ethiopi.  nobo,  mester  haya  consenso
            trol di vuelo diseña pa pusha  E diseño di Max 8 ta basa riba  E reportenan oficial ainda no  E avion di Lion Air tampoco  di  investigadonan  tocante
            e nanishi di e avion abou den  Boeing 737, un serie di avion  ta  publica.  Investigacionnan  tabatin un luz di advertencia  e  causa  di  e  accidentenan.
            aire. Un reporte di 11 di oc-  den  servicio  desde  1968.  En  di  accidente  aereo  ta  hopi  pa  alerta  pilotonan  tocante  FAA mester certifica e avion
            tober di un panel di siguridad  total, e famia 737 ta esun mas  complica – ta dura lunanan pa  fayo den un sensor. Boeing ta  (despues  di  areglo)  como
            internacional tambe a haya cu  bendi den historia.        evalua evidencia y determina  bende e luz como un pakete  sigur,  y  aerolineanan  mester
            Boeing  y  FAA  mester  cam-                              un  causa  probabel.  Te  awo,  opcional.  Sinembargo,  otro  implementa e cambionan. Es-
            bia e procedura pa tempo di  Compara cu modelonan an-     investigadonan tin un idea di  reportenan  a  bisa  cu  eror  di  aki tambe mester keda aproba
            respuesta di piloto, certifica-  terior,  Max  8  tin  motornan  kico por a pasa. Pasobra e 737  piloto tambe por a hunga un  na Europa y otro agencianan
            cion, y comunicacion.        CFM  LEAP  mas  poderoso,  ta  sinta  abou  cerca  di  suelo,  rol.                    di  siguridad.  Ningun  hende
                                         grandi  y  eficiente,  aerodin-  Boeing  a  move  e  motor  un                         por bisa ki tempo esey lo por
            Boeing a bisa cu a completa e  amica  mehora  y  interior  di  tiki dilanti y eleva esaki bou  Estado actual di Max 8   pasa.

               Un strea a fayece y e ‘blob’ colorido aki a


                                                  nace


            MERCA  (cnet.com)  –  E  den shelo di anochi na 1562.  tocante  e  ‘clumpy’  di  Ty-
            ‘blob’ colorido aki den es-  NASA a revela e bista di e re-  cho, y si e formanan aki a ser
            pacio  tin  un  historia  fas-  stonan diabierna, y a descri-  crea durante e explosion of a
            cinante.  E  ta  e  restonan  bi  esaki  como  ‘clumpy  and  nace  despues.  Cientificonan
            di un supernova, e pidan-    lumpy’.                      a  efectua  un  simulacion  di
            an  laga  atras  despues  di                              computer  cu  ta  sugeri  cu  e
            e  morto  explosivo  di  un  E  morto  tabata  espectacular.  pidanan  a  yega  despues  di  e
            strea. Nos por mir’e danki  “E supernova aki en particu-  explosion.
            na  e  observatorio  Chan-   lar tabata un Tipo Ia, cual ta
            dra  X-Ray  di  NASA,  cu  tuma luga ora un strea enano  “Mientras cientificonan no ta
            por  detecta  emision  di  blanco ta hala material, of ta  sigur  con,  un  posibilidad  ta
            X-ray  cual  ta  invisibel  pa  uni cu un strea compania, te  cu e explosion di e strea ta-
            wowo humano.                 ora cu esaki causa un explo-  batin  varios  punto  di  inicio,
                                         sion violento”, e team Chan-  manera pida di dinamita cual
            Tycho ta haya su nomber for  dra a bisa den un declaracion.  a cende simultaneamente den
            di  astronomo  Danes,  Tycho                              diferente parti”, e team a bisa.
            Brahe, kende a nota su briyo  Astronomonan  ta  curioso
   25   26   27   28   29   30   31   32