Page 12 - Minister Michelle Hooyboer Winklaar
P. 12

AMIGOE                                                                                                                                                                                                  5ZATERDAG

‘Antillianen krijgen                                                                                                                                                                                30 JANUARI 2016
vaker verkeerde diagnose door culturele bias’

UTRECHT / DEN HAAG —            tuut: “Idealiter zou iedereen    dat het intercultureel per-       tillianen wordt vaker schizo-   Culturele bril                   Psychiater Edsel Kwidama
De Nederlandse geestelij-       rekening houden met diver-       spectief niet wezenlijk ver-      frenie geconstateerd dan bij    De belangstelling voor inter-
ke gezondheidszorg (ggz)        siteit, maar dat is niet zo.”    schilt van de gangbare psy-       etnische Nederlanders. Vol-     culturele psychiatrie neemt
sluit beter aan op etni-        Sommige instellingen wer-        chiatrie, maar alleen een         gens Kwidama kan dat ko-        toe. Kwidama: “Er zijn de
sche Nederlanders dan op        ken daarom vanuit een in-        culturele dimensie toevoegt.      men door een intercultureel     laatste jaren cultuursensi-
Antillianen. Het gevaar is      tercultureel perspectief. Eén    “Omdat de hulpvraag anders        misverstand. “Op Curaçao        tieve tests ontwikkeld - zoals
bijvoorbeeld dat iemands        van die organisaties is i-psy,   en de context soms onduide-       is ‘brua’ (traditionele Afro-   de cross-culturele demen-
culturele achtergrond in-       een ggz-instelling gericht op    lijk is, werken we met cul-       Antilliaanse religie, PH) re-   tiescreening - zodat de verte-
vloed heeft op diagnoses        mensen met een niet-wester-      tuursensitieve vragenlijsten.     delijk normaal. Die mensen      kening minder wordt, maar
en testuitslagen.               se achtergrond.                  We nemen vanaf de eerste          geloven bijvoorbeeld in boze    het kan nog beter. Voorop
Dat schrijft Pieter Hofmann     Edsel Kwidama is psychia-        ontmoeting iemands cultu-         geesten of horen stemmen        staat dat de hulpverleners
voor het Caribisch Netwerk.     ter en lid van de Raad van       rele achtergrond mee.”            van hun voorouders, maar        meer cultureel competent en
Volgens een factsheet van       Bestuur van de Parnassia         Vragenlijsten                     zijn niet ziek. In Nederland    bewuster van hun eigen cul-
het Kennisplatform Integra-     Groep, waar i-psy onderdeel      Dikwijls moeten cliënten          denken ze dan aan een psy-      turele bril worden.”
tie & Samenleving maken         van is. “De mensen die hier      vragenlijsten invullen bij de     chose. Wij zijn dan voorzich-   De huidige ggz-instellingen
Antillianen in vergelijking     werken, kennen de cultuur        intake. Die zijn vaak inge-       tiger met medicijnen voor-      moeten inclusiever worden,
met andere etnische groepe-     van bijvoorbeeld een Turkse      wikkeld en zelden cultuur-        schrijven. Als je iemands       vindt Kwidama. “Het is las-
ringen relatief veel gebruik    of Marokkaanse hulpvrager.       vrij. Bellaart: “Vragenlijsten    context niet meeneemt en        tig, maar het personeel moet
van jeugdhulp. Die hulp sluit   Mensen kunnen waar nodig         zijn vaak alleen uitgepro-        zelf die achtergrond niet       een weerspiegeling zijn van
niet altijd naadloos aan; vol-  met hulp van een tolk in         beerd op een westerse groep.      hebt, dan loop je grotere       de diversiteit in de samenle-
gens onderzoek van Hans         hun moedertaal hun verhaal       Kinderen met een migratie-        kans op een misdiagnose.”       ving.” Daardoor raakt kennis
Bellaart en Abdullah Pehli-     doen.” Het is volgens hem        achtergrond scoren daar-          Voor sommige aandoeningen       van een bepaalde culturele
van zijn er zeventien facto-    niet zo dat mensen louter        door vaak lager op IQ-tests.      is uitgebreide kennis van ie-   achtergrond beter verspreid,
ren die ggz-hulp aan mensen     vanwege een taalbarrière         Er bestaan wel tests voor         mands familiegeschiedenis       hoopt hij.
met een niet-Nederlandse        naar i-psy gaan.                 een multicultureel publiek,       nodig, die bij etnische min-    Waar nodig geeft i-psy daar
achtergrond beperken. De                                         maar die worden niet altijd       derheden vaak ontbreekt.        een aanzet toe. Kwidama:
helft van de factoren hangt      Rhona Eustatius, kinder-        gebruikt.”                        Daardoor worden bepaalde        “In het elektronisch patiën-
samen met de ggz-instellin-     en jeugdpsycholoog bij i-psy     Ook diagnostiek is niet cul-      ziektes niet vastgesteld.       tendossier maken we ruimte
gen, de andere helft met de     De Jutters: “Vanaf de intake     tuurvrij. Etnische minder-        Exacte cijfers over verkeerde   voor culturele vragen. Als je
mensen zelf.                    kijken we grondig naar ie-       heden hebben daarom meer          diagnoses aan Nederlanders      ze niet stelt, kun je niet ver-
                                mands context en brengen         kans om verkeerd gediag-          met niet-westerse wortels       der. Zo vind je het contextge-
 Bellaart, onderzoeker van      we minstens drie genera-         nosticeerd te worden. Bij An-     zijn niet bekend.               richte terug in het behandel-
het Verwey-Jonker Insti-        ties familie van diegene in                                                                        plan.”
                                kaart.” Kwidama benadrukt

Workshop 3D-beelden maken Mentor voor moderne media

                                                                 voor het eerst dat de Duitse                                                                       ORANJESTAD — Een café           re tablet- en computerbezit-
                                                                 kunstenaar naar Aruba                                                                              waar je terecht kunt voor een   ters kunnen zij leuke apps
                                                                 komt. Eerder werkte hij al                                                                         kop koffie, maar waar je ook    ontdekken en ervaringen,
                                                                 samen met Ateliers ‘89. In                                                                         geholpen kunt worden door       tips en trucs uitwisselen. Zo
                                                                 2014 gaf hij een workshop,                                                                         een mentor. Voor 60-plussers    kunnen ze elkaar helpen bij
                                                                 waarvan een aantal resulta-                                                                        die zich geen raad weten        het gebruiken van de compu-
                                                                 ten nog steeds de tuin rond                                                                        met hun Windows-computer,       ter, maar daar zijn ook me-
                                                                 het gebouw siert. Trasberger                                                                       iPad, tablet of smartphone      dewerkers en vrijwilligers
                                                                 werd geboren in Duitsland                                                                          is er het Computer- en Ta-      van de bibliotheek voor aan-
                                                                 en studeerde aan de Rietveld                                                                       bletcafé. Dat is gevestigd      wezig. Zij helpen wanneer
                                                                 Academie in Amsterdam.                                                                             in de bibliotheek van Oran-     de bezoekers er onderling
                                                                 Momenteel woont en werkt                                                                           jestad en vanaf 2 februari      niet uitkomen. De hulp is
                                                                 hij in Berlijn. Naast zijn                                                                         elke week geopend. Ouderen      gratis en natuurlijk is er ook
                                                                 kunstenaarschap geeft hij                                                                          kunnen daar elke dinsdag-       gewoon tijd voor een gezellig
                                                                 veel gastcolleges aan insti-                                                                       ochtend terecht van 9.00 tot    praatje onder het genot van
                                                                 tuten in heel Europa, waar-                                                                        12.00 uur. Samen met ande-      een kop koffie.
                                                                 onder aan de Goldsmith Uni-
                                                                 versity in Londen, Tiblissi       Zeg het maar
                                                                 Studio in Georgië en de Ho-
ORANJESTAD — De Berlijnse gastdocent Bernd Tras-                 geschool voor de Kunsten in       De redactie van Amigoe          bookpagina met daarop infor-     aandacht aan zika besteed       dus de eigen tuin schoonma-
berger komt bij Ateliers ‘89 een workshop geven over             Halle. Hij maakt beelden, in-     schrijft elke dag over het      matie. Wat dat betreft doet de   dan hier op Aruba. Het zou      ken en -houden om dit soort
het maken van 3D-beelden.                                        stallaties en collages. In zijn   nieuws op Aruba. Van de         overheid genoeg. Alle media      de overheid sieren om regel-    mug geen kans te geven om
                                                                 werk gaat hij vooral in op de     Landsbegroting tot het          staan bol van de informatie      matig een update te plaatsen    te broeien. Daar zie ik ook
Onder de titel ‘Masterpiece’    door hun fantasie te gebrui-     veranderingen die hij waar-       dierenasiel en van scher-       en er zijn dagelijks updates     in plaatselijke kranten met     ruimte voor verbetering bij
leren deelnemers op een an-     ken en naar andere beelden       neemt in het stedelijke land-     pe interviews tot het aan       te vinden. De verantwoorde-      betrekking tot de stand van     de overheid zelf, die het voor-
dere manier kijken naar ar-     te kijken. Daardoor geïnspi-     schap. De workshop wordt          de kaak stellen van mis-        lijkheid om op de hoogte te      zaken. Bijvoorbeeld preven-     beeld moet geven.”
chitectonische elementen uit    reerd gaan zij beelden en in-    gegeven tussen 22 febru-          standen. Maar wat vindt         blijven van de meest recente     tie, misschien een vaccin en-   Joëlle (24), vrouw,
de stad. Dat moeten zij doen    stallaties maken. Het is niet    ari en 18 maart, telkens van      ons vaste lezerspanel           ontwikkelingen, preventie        zovoorts.”                      docent:
                                                                 maandag tot en met donder-        van de gebeurtenissen           en verspreiding van dit zika-    Rozetti (50), vrouw, be-        “Ik denk dat vooral zwan-
                                                                 dag van 18.30 tot 21.30 uur.      deze week?                      virus, maar ook het dengue-      leidsmedewerker:                gere vrouwen zich heel erg
                                                                 Opgeven kan bij Elvis Lopez       Het zika-virus houdt vooral     virus en het chikungunya-        “Voor een succesvolle be-       zorgen maken over het zika-
                                                                 van Ateliers ‘89 via 588-5776     Zuid-Amerika in zijn greep.     virus, ligt bij jezelf. Wat de   wustwordingscampagne            virus vanwege de geboren
                                                                 of 565-4613, via e-mail kan       Zwangere vrouwen moeten         overheid momenteel zelf aan      heeft men veel tijd (geduld)    baby’s met hersenschade.
                                                                 dat op elvis@ateliers89.com.      preventieve maatregelen         maatregelen treft ter preven-    en geld nodig. Mijns inziens    Zika is net als dengue en
                                                                 Er is een beperkt aantal          nemen en het is vrijwel ze-     tie van verspreiding van het     is de Directie Volksgezond-     chikungunya een ziekte die
                                                                 plaatsen beschikbaar en vol       ker dat het zeer binnenkort     zika-virus, daar heb ik geen     heid van Aruba redelijk op      ik absoluut niet wil krijgen
                                                                 is vol. De kosten zijn voor       op Aruba ook geregistreerd      idee van. Informatie hierover    tijd begonnen om informatie     en waarvoor ik me bescherm
                                                                 scholieren 200 florin en voor     wordt.                          zou welkom zijn.”                te verschaffen over de zika-    door een klamboe en Deet
                                                                 volwassenen 250 florin.           Bent u bang voor zika en        John (50), man,                  virus, welke ik meen een        te gebruiken. Toch is er over
                                                                                                   doet de Arubaanse over-         programmeur:                     jaarlijks terugkerende acti-    zika nog veel onduidelijk, dus
Salud!                                                                                             heid genoeg aan preven-         “Ik vind dat de overheid in      viteit is geworden in verband   ik hoop dat er snel meer on-
                                                                                                   tie en informatie over dit      deze zaak tekort schiet, met     met de Aedes aegypti mug,       derzoek gedaan gaat worden
Grenzen herkennen                                                                                  virus?                          andere woorden: akelig stil.     die de overbrenger is van       naar de mogelijke gevolgen.
                                                                                                   Lex (43), man, fotograaf:       De berichten die je erover       onder andere het dengue- en     De berichtgeving in de krant
Henry Does is arts en schrij-                                    hield hem die feedback voor.      “Op de website van Despa        leest, zijn vaak nog van ex-     zika-virus. Echter, ook in dit  over het virus vind ik goed,
ver. Op deze plek beziet hij                                     Hij herkende daar iets van        staat een link die informatie   terne instanties die niet        geval moet de bevolking zijn    want zo blijven we op de
elke zaterdag het dagelijks                                      zijn manier van omgaan            geeft over het zika-virus, ook  overheid gerelateerd zijn.       eigen verantwoordelijkheid      hoogte van waarschuwingen
leven door de bril van de ge-                                    met zichzelf in. Hijzelf kop-     hebben zij een actieve Face-    Op bijvoorbeeld nu.nl wordt      nemen om zo’n gedragsver-       van de overheid en nieuwe
zondheid. Voor reacties op                                       pelde het aan zijn probleem                                       meer melding gemaakt en          andering teweeg te brengen,     informatie.”
deze column: henrydoes@                                          moeilijk nee te kunnen zeg-
hotmail.com. Kijk voor een      Henry Does Den Haag, 22 no-      gen, grenzen te kunnen stel-
minder stressvol leven op       vember 2008 Copyright foto       len. Hij voelde het een beet-
www.positivehealth.nl.          Maarten Tromp                    je als falen als hij aan een
Een cursist sprak me aan        www.maartentromp.net             vraag of behoefte van an-
na een stress & health trai-    niet angstig zijn, maar hij      deren, vooral mensen waar
ning die ik voor het bedrijf    dacht, tja, het kan zomaar       hij om gaf, niet tegemoet
waar hij werkte, had ge-        gebeuren. En hij wilde er        kon komen. Hij moest sterk
houden. Hij wilde nog even      nog wel even blijven voor        zijn, doorzetten, niet zeuren,
napraten. Hij had last van      zijn kinderen. Wat een ver-      aanpakken, dan had hij een
stressklachten, inclusief ge-   driet zou het voor hen zijn.     goed gevoel over zichzelf.
zondheidsproblemen als een      Lijdensnarratief                 Zuurstof maskers
hoge bloeddruk. Ook kon         Veel later, toen ik dit verhaal  Ik vroeg hem of hij wist wat
hij niet afblijven van het      tijdens een biofeedback trai-    de instructie voor pa en kind
snoepen en was hij veel te      ning, waar ik nu zelf cursist    in het vliegtuig is als de
zwaar. Hij was ook prikkel-     was, vertelde, bedacht ik het    zuurstofmaskers omlaag ko-
baar geworden. Het was in       begrip lijdensnarratief. Het     men. Wie moet het masker
zijn woorden dan ook vooral     verhaal dat iemand vertelt       het eerst opdoen? Hij lachte,
lastig voor zijn echtgenote     over zijn of haar lijden. Toen   want hij wist het antwoord:
en kinderen. Ook zijn col-      ik het lijdensnarratief van      ‘Pa’. Met deze metafoor was
lega’s kregen er soms van       mijn cursist hoorde, viel mij    het punt gemaakt. Zorgen
langs. Hij vertelde dat hij     op dat hij vertelde hoe an-      voor jezelf is in lijn met zor-
zich altijd inzette voor an-    deren last hadden van zijn       gen voor anderen. Want hoe
deren. Van jongs af aan had     probleem. Geen moment            houd je het anders duur-
geleerd niet te zeuren, maar    vertelde hij dat hij zelf er     zaam vol? Bovendien, hoe
door te zetten. Moeheid of      lijdensdruk van ondervond.       beleef je zelf ook plezier?
een pijntje hier of daar was    Hij verwoordde niet direct       Maar zorgen voor jezelf kan
voor hem geen reden halt        wat hij voelde. Alsof hij dat    niet optimaal als je jouw
te houden. Zijn gezin of de     niet mocht. Hij moest als        kwetsbaarheid niet onder
zaak ging altijd voor. Het      het ware in het lijden van       ogen durft te zien. Zonder
was hem ook prima gelukt.       anderen de reden ontlenen        jouw lijf, je gevoelens, je pijn
Hij is succesvol geweest,       iets voor zichzelf te doen. Ik   en leed gewaar te worden, is
kreeg dingen altijd voor el-                                     het moeilijk grenzen te her-
kaar. Maar nu maakte hij                                         kennen, laat staan grenzen
zich toch wel zorgen om                                          te stellen. Je kwetsbaarheid
zijn gezondheid. Een goede                                       onder ogen zien, is geen te-
vriendin van hem was aan                                         ken van zwakte, maar van
een hartinfarct overleden.                                       kracht, omdat je het niet
Zij was ook zo’n doorzetter                                      vermijdt, maar tegemoet
en harde werker. Hij wilde                                       treedt, durft te luisteren.
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17