Page 3 - bon-dia-aruba-20200929
P. 3

A3
                                                                                                           LOCAL Diamars 29 september 2020
            Aruba mester ta prepara, bon informa y cu bon ‘timing’

                                 Union Europeo ta bay tin un fondo di 444 miyon euro

                                                       pa sosten di 13 pais ultramar



            Union Europeo ta brinda                                   impacto  grandi  riba  Aruba.
            Aruba diferente oportuni-    Programa pa LGO              Aunke  cu  te  ainda  tin  poco
            dad pa por haya ayudo pa  Aruba  tin  oportunidad  na  victima  fatal  di  e  Covid  na
            reduci  e  peso  di  necesi-  Bruselas,  basa  riba  su  status  Aruba,  e  consequencianan
            dad di fondo y inverti den  LGO, cu ta Pais y Teritorion-  indirecto  ta  enorme  pa  mo-
            recuperacion     duradero.  an  Ultramar.  Como  tal,  por  tibo  di  limitacion  di  biaha-
            Esey  ta  opinion  di  Malik  haci uzo di e programanan di  mento. Turismo, cu ta e mo-
            Azmani, miembro di Par-      Union Europeo cu tin como  tor  economico  di  Aruba,  ta
            lamento Europeo. Azmani  meta  pa  sostene  e  teritori-  grandemente afecta.
            ta miembro di VVD y vice-    onan, stimula nan y yuda den
            presidente  di  e  fraccion  nan desaroyo. Tin un total di  Segun Azmani, ta den e peri-
            Europeo di liberalnan.       13 LGO. E status aki ta uno  odo hopi dificil aki, ta ora pa
                                         constitucional Europeo di al-  mira con por limita e impac-
            Den un articulo cu el a skir-  gun pais cu pa motibo di nan  tonan  social,  economico  y
            bi  pa  e  Sociedad  Hulanda-  lasonan cu un pais miembro  riba  salud.  Union  Europeo
            Aruba, el a bisa cu Aruba lo  di  Union  Europeo,  tin  un  por  hunga  un  papel  grandi
            por haci peticion pa participa  relacion igual cu e federacion.  den esaki. “Pasobra ta tur ca-  instrumento,cu  ta  e  Neigh-  vestEU. Tambe tin un papel
            den e fondo di desaroyo Eu-  E relacion aki ta stimula ya pa  minda ta sinti e consecuenci-  borhood, Developments and  pa e Banco di Inversion Eu-
            ropeo cu ta bay lanta. Ta un  hopi aña colaboracion y desa-  anan di e pandemia, a bin e  Internacional  Cooperation,  ropeo, cu tambe lo por duna
            fondo cu por yega na 444 mi-  royo. Entre otro ta promove  pregunta con Union Europeo  NDIC. E fondonan aki lo re-  sosten financiero. Pues tur ta
            yon euro cu Union Europeo  proyectonan  riba  tereno  di  por  yuda  mas  hende.  Pesey  emplasa  e  otro  fondonan  di  oportunidad,  segun  Azmani,
            ta bay establece pa yuda pais  enseñansa, negoshinan medi-  awor  aki  ta  buscando  y  ne-  desaroyo  Europeo  y  lo  bira  cu Aruba lo por haci uzo di
            hopi afecta pa Covid19.      ano y chikito, y proyectonan  gociando  riba  formanan  con  un di e mas grandinan den e  dje  pa  un  recuperacion  du-
                                         dirigi na sostenibilidad. Asina  e presupuesto pa e siguiente  presupuesto Europeo.    radero.  “Y  cu  esey  ta  conta,
            “Mi  ta  miembro  di  Parla-  Union  Europeo  a  inverti  9  siete añanan lo mustra, y con  Lo  tin  un  fondo  disponibel  mescos  cu  mi  trabou  como
            mento  Europeo  desde  elec-  miyon euro den e Plan Na-   nan  lo  por  contribui  na  un  di 444 miyon euro pa paisnan  Parlamentario Europeo y leg-
            cion di 2019, y mi ta enfoca  cional  di  Enseñansa  y  Uni-  recuperacion  sostenibel  di  LGO, pa asina sostene nan y  islado, cu e conocemento di e
            hopi riba e temanan di migra-  versidad di Aruba a desaroya  e crisis.” Azmani a bisa cu e  stimula nan desaroyo. “Aruba  proceduranan,  e  preparacion
            cion  y  asuntonan  exterior.”  un programa pa tecnologia y  negociacionnan  ta  andando,  lo por aplica pa ayudo for di e  y  calculacion  di  e  momento
            Azmani a sigura cu el a siña  sostenibilidad  cu  sosten  Eu-  pero  por  bisa  riba  cua  area  fondo aki.”        corecto ta di vital importancia
            conoce e reglanan skirbi y no  ropeo.                     Aruba lo por saca probecho.                               pa  realisa  e  oportunidadnan.
            skirbi di Bruselas y sigur con                                                         Gara oportunidad             Ta oportunidadnan cu mester
            e  diferente  institucionnan  ta  Turismo ta plat         Fondo di desaroyo grandi     Tambe  tin  e  posibilidad  pa  haci uzo di dje pa por sali di
            traha. “E les mas importante  Den  e  ultimo  seis  lunanan,  Door  di  a  pone  tur  e  fon-  paisnan  LGO  haci  peticion  e tempo dificil aki y por tin
            na Bruselas ta cu mester pen-  e  pandemia  di  Covid19,  cu  donan  hunto  y  simplifica  pa  refinanciamento  for  di  bista pa futuro.”
            sa bon con kier logra algo.”  a afecta tur hende, a haci un  esakinan  a  establece  un  e  asina  yama  programa  In-

            E di dos cambio riba presupuesto 2020
                  Gobierno ta haci debe manehabel pa pais Aruba no bay den 'default'



            Ayera  minister  Xiomara  ciero ta cambia constante-      etario  Internacional)  y  tam-  44%, esaki a bira menos, se-  paga  nos  debenan  y  drenta
            Maduro a bin cu informa-     mente.                       be  Banco  Central  di  Aruba  gun e mandatario. Unabes cu  den un problema mas grandi.
            cion riba e di dos cambio                                 (CBA) su scenario ta yega na  gobierno finalisa e scenarion-
            haci riba presupuesto 2020  Teniendo  na  cuenta  cu  nos  e mesun conclusion cu esun  an aki di presupuesto 2020 lo  El  a  bisa  cu  e  deficit  ta  mas
            di  pais  Aruba.  E  cambio  economia ta depende princi-  presenta pa gobierno.        bay Parlamento pa hustifica e  chikito  cu  esun  premira.  Ya
            aki a wordo haci meymey  palmente  di  turismo,  ora  cu                               presupuesto aki. Sinembargo  caba recientemente nan a haci
            di e crisis di salubridad  y  pais  Aruba  a  cera  nos  fron-  Pero  ora  cu  frontera  a  habri  e cambionan aki a yega Parla-  un  presentacion  den  Parla-
            tambe di falta di likides pa  tera, esaki a nifica un golpi pa  e  scenarionan  aki  tambe  a  mento caba.          mento  riba  entrada  di  1.004
            causa di e pandemia cu ta  nos economia. El a bisa cu e  cambia  hunto  cune.  E  caida                             miyon florin y gasto di 2118
            trece cune cu nos scenari-   diferente escenario aki a keda  di nos economia cu a wordo  A  pesar  di  tur  componente  miyon  florin.  E  presupuesto
            onan     economico/finan-    valida pa IMF (Fondo Mon-    premira  di  alrededor  di  un  presenta den e version aki di  aki ta registra un necesidad fi-
                                                                                                   presupuesto  2020,  no  ta  tur  nanciero di 1.410 miyon flo-
                                                                                                   ta bay wordo realisa debi na e  rin, y un deficit financiero di
                                                                                                   situacion di likides. Un con-  1.114 miyon florin, cual ta un
                                                                                                   cepto nobo cu no tabata den  28% di nos producto interno
                                                                                                   e gasto di e prome version di  bruto (GDP).
                                                                                                   presupuesto 2020 ta e fondo
                                                                                                   pa subsidio salario.         E gasto mas grandi di presu-
                                                                                                                                puesto di pais Aruba ta esun
                                                                                                   El  a  splica  cu  tin  cos  cu  lo  di personal cu ta registra 442
                                                                                                   wordo  temporisa  y  hala  pa  miyon den e di dos version di
                                                                                                   proximo  aña.  Pero  na  mo-  presupuesto  2020.  Minister
                                                                                                   mento cu e presupuesto 2020  Maduro a bisa cu nan a purba
                                                                                                   lo wordo trata den Parlamen-  como  gobierno  mantene  e
                                                                                                   to, gobierno lo bini cu infor-  gastonan  aki  mas  abao  cu  ta
                                                                                                   macion  mas  detaya  y  esce-  posibel, y tambe pospone al-
                                                                                                   nario mas actualisa, el a bisa.  gun inversion pa otro aña, pa
                                                                                                   Tambe cierto debenan inter-  asina gobierno por haya espa-
                                                                                                   nacional di pais Aruba nan a  cio pa maneha e situacion cu
                                                                                                   hala nan dilanti, y esun local  pais  Aruba  ta  pasando  aden
                                                                                                   tambe pa haci e debe mane-   debi na e pandemia aki.
                                                                                                   habel y pagabel pa pais Aruba
                                                                                                   pa  nos  no  keda  'default'  sin
   1   2   3   4   5   6   7   8