Page 19 - AAA 8 APRIL 2016
P. 19
10 Antilliaans Dagblad Vrijdag 8 april 2016
Curaçao
‘Mi ta hasi Elektronische
mi kos’ poorten Hato
Filmportret Rina Penso, de Curaçaose Van een onzer verslaggevers
Grande Dame van het toneel Willemstad - Paspoorten kun-
nen vanaf medio april bij een
Door Loeki Nicolaas elektronische poort op Hato ge-
controleerd worden. Passagiers
Willemstad - Met de documentaire ‘Mi ta hasi mi kos’ (Ik zijn daardoor een halve minuut
doe mijn ding), een portret van de Curaçaose actrice kwijt bij de immigratie. De poor-
Rina Penso (1927), heeft de Grande Dame van de lokale ten, de zogeheten e-gates zijn
toneelwereld een welverdiend eerbetoon gekregen. bedoeld voor ingezetenen van
het eiland en toeristen die maxi-
Regisseur Wilma Ligthart was tionale toneelwedstrijd in Vene- Wilma Ligthart, regisseur van de documentaire ‘Mi ta hasi mi kos’. maal drie maanden op Curaçao
een paar jaar geleden meteen zuela. In het stuk speelt de actri- zijn en een Amerikaans, Cana-
verkocht toen ze Penso in Am- ce de rol van een vrouw die ver- FOTO’S PET HOLMAN dees of Europees paspoort heb-
sterdam op het toneel zag. ,,Rina lamd in bed ligt. Die avond komt ben. De toeristen moeten wel
deed in 2013 mee aan de voor- haar man niet thuis omdat hij dat wij hadden, of zij antwoord het acteren voor Penso een ‘uit- vooraf hun online ‘embarca-
stelling van ‘Geniale anarchie’ in zogenaamd over moet werken. op mijn vragen gaf. Rina en ik weg voor haar enorme expressie- tion/disembarcation card’ heb-
de regie van John Leerdam. Ze De verlamde vrouw komt erach- zijn allebei heel intuïtief, heel ve, gepassioneerde kant’. ,,Een ben ingevuld.
stond met doorgewinterde ac- ter dat haar man een moorde- expressief, dat heeft wel gehol- uitlaatklep ook voor het strenge
teurs als Kenneth Herdigein op naar heeft ingehuurd om haar te pen.” milieu waarin zij opgroeide. Het Vanaf half april zijn er bij de
het toneel maar ik kon alleen doden. In de documentaire acteren gaf haar een grote vrij- immigratie in de aankomsthal 6
naar haar kijken. Zij had een on- wordt een fragment vertoond Terugblikkend vindt Ligthart heid, heel veel ruimte maar ook poorten operationeel. De poor-
gelofelijke power en uitstraling. van een indringende, kippenvel het jammer dat ze niet meer be- vooral voldoening in het leven.” ten worden door Curaçao Air-
‘She blew everbody on stage veroorzakende scène uit die wegend archiefmateriaal tot De actrice maakte een persoon- port Holding gefinancierd. Cu-
away’, zo goed was ze.” film. ,,Rina zat zo goed in de rol haar beschikking had. ,,Er wa- lijke tragedie mee toen haar ver- raçao is het tweede land in de re-
dat ze voordat ze op moest ko- ren genoeg filmfragmenten loofde door een ernstige ziekte gio waar een geautomatiseerde
In de eerste persoonlijk ont- men, gemasseerd moest wor- maar ik had ook graag wat meer kwam te overlijden. Zij vertelt in grenscontrole mogelijk is.
moeting met Penso was Ligthart den. Ze zat voor de voorstelling beelden van Curaçao willen heb- de film openlijk hoe zwaar dat
aangenaam verrast en onder de al helemaal in de rol van de ver- ben uit de tijd dat Rina een jonge voor haar was. Vooral ook omdat Minimum-
indruk toen deze vertelde dat ze lamde vrouw.” vrouw was. Of uit de tijd dat zij zij ervoor koos om haar verloof-
geen toneelopleiding heeft ge- optrad in de Globo Show bij de niet te vertellen dat hij dood eisen
volgd. ,,Zij is een natuurtalent. In ‘Mi ta hasi mi kos’ zijn ook TeleCuraçao. Ik had me daar op zou gaan.
Zoals Rina in de film vertelt over fragmenten opgenomen van verheugd, maar dat materiaal vaststellen
hoe zij de tekst van een rol ana- films waaraan de actrice mee- was hier niet op het eiland te vin- ,,Ik vind het indrukwekkend
lyseert. Hoe zij er naartoe werkt werkte, zoals ‘Ava i Gabriel’ en den. Gelukkig is Rina door haar en spiritueel hoe Rina de kracht Vervolg van pagina 1
dat de tekst tot leven komt. Dat ‘Almasita di Desolato’ van regis- werk als ambtenaar bij de Bur- heeft gehad om haar tragedie concessie
zij na een tijd het personage seur Felix de Rooy en ‘Boka San gerlijke Stand heel geordend. Zij om te buigen naar een hoger
wordt, dat is hoe professionele Antonio’ van Paul Muller. De had allemaal fotoboeken met plan. Nadat ze haar leven analy- De Economieminister legt ook
en geschoolde acteurs zich op documentaire werd vorig najaar krantenknipsels van alle toneel- seerde, kwam ze tot de conclusie uit dat de regering de minimum-
een rol voorbereiden.” Ligthart, op Curaçao opgenomen. De re- stukken waarin zij speelde. Dat dat zij niet op de wereld was ge- vereisten moet vaststellen waar
die zelf ook actrice is, voerde lan- gisseur hoorde in de zomer dat hebben wij goed kunnen gebrui- zet om te trouwen en kinderen bedrijven die in de containerha-
ge gesprekken met Penso over de film in het Papiaments moest ken.” te krijgen. Haar grote liefde ven willen opereren aan moeten
het vak. ,,In gesprekken met worden opgenomen. Dat was werd haar afgepakt en in ruil voldoen.
haar ontdekte ik dat zij doordat een voorwaarde van het Prins In de ogen van Ligthart was daarvoor kreeg ze een leven als
zij een natuurtalent is, voor zich- Bernhard Cultuur Fonds. ,,Het succesvolle actrice op het eiland. ,,Nu de exclusiviteit wordt
zelf een manier van acteren had was even schrikken voor mij Na de dood van haar verloofde geëlimineerd, moeten we ervoor
bedacht die op de toneelschool omdat je als regisseur dan niet heeft haar carrière ook een enor- zorgen dat CPA richtlijnen heeft
als ‘method acting’ bekend- de vragen in de taal van de geïn- me vlucht genomen.” met betrekking tot de ontwikke-
staat.” terviewde kan stellen. Er was ling van andere havenactivitei-
een vertaler op de filmset. Op In ‘Mi ta hasi mi kos’ zit een ten, maar ook wat betreft de re-
Penso heeft in het verleden een gegeven moment merkte ik scène die Ligthart iedere keer gels die gelden voor een bedrijf
voor haar rol in ‘Sorry wrong aan de lichaamstaal van Rina, raakt als ze ernaar kijkt. ,,Ik dat een containerhaven gaat ope-
number’ een prijs gewonnen als haar intonatie en het oogcontact word iedere keer geraakt als ik reren. We moeten wanorde
beste actrice tijdens een interna- de scène terugzie waarin Rina voorkomen en dat kan het beste
over haar verloofde vertelt. Dan door dit vast te stellen in een
Regisseur Wilma Ligthart overlegt met Rina Penso op de set. is ze weer die jonge vrouw van landsbesluit houdende algeme-
toen. Ook de scène waarin ze ne maatregelen (lbham).”
naar de begraafplaats gaat. We
zijn haar naar de begraafplaats Een ander punt dat uitgewerkt
gevolgd. Het voelde toen alsof moet worden is de jaarlijkse bij-
hij daar ook was.” drage van één miljoen gulden
door CPS aan CPA als concessie-
De documentaire ‘Mi ta hasi mi bijdrage voor het hebben van de
kos,’ geproduceerd door de Curaça- kranen. Dit is dan een additione-
ose producer Barbara Martijn, le vergoeding bovenop de huidi-
gaat vandaag om 20.00 uur in pre- ge vergoeding die reeds door
mière, de kaarten zijn uitverkocht. CPS wordt betaald aan conces-
Op morgen is er om 23.00 uur een siefee en huurpenningen. CPS
extra vertoning ingelast omdat de is met dit punt akkoord gegaan
kaarten voor de twee andere voor- mits dit bedrag pas wordt be-
stellingen uitverkocht zijn. taald vanaf het moment van in-
gebruikname van de nieuwe kra-
nen. Op het punt waar Pueblo
Soberano tot nu toe druk heeft
uitgeoefend, namelijk voor inza-
ge in de boeken van CPS, is ook
een akkoord bereikt. Het stuwa-
doorsbedrijf is hiermee akkoord
gegaan, met dien verstande dat
nadrukkelijk in de clausule
wordt opgenomen dat de cijfers
zullen worden voorgelegd aan
de directie van CPA.
