Page 4 - bon-dia-aruba-20200513
P. 4

A4   LOCAL
                     Diaranson 13 Mei 2020
            Encuanto areglo nobo pa registra tereno di huur

                                         Hopi pregunta cerca cunukeronan di antaño



            ORANJESTAD - Ta existi bastante confusion y incertidum-
            bre ainda cerca cunukeronan, varios di nan di antaño, cu no
            ta consciente ainda di e riesgo cu nan ta coriendo di perde
            nan tereno, si nan no cumpli cu e proceso di (re-)inscripcion,
            entama recientemente pa ministro encarga cu Planificacion
            y Infrastructura.

            Recientemente ministerio di Infrastructura y Planificacion a ordena
            un ronda nobo di inscripcion pa esnan cu ta desea di haya un pida
            tereno pa agricultura/horticultura, den cuadro di e intencion di stim-
            ula produccion agricola den e tempo di crisis aki. Esey sin duda algun
            tin su bandanan positivo, pero entre e grupo di cunukero di hopi aña,
            tin varios cu no a capta e mensahe cu nan lo mester re-inscribi pa por
            haya/keda cu tereno pa planta. Tin varios, y Bon Dia Aruba a papia
            cu algun di nan, cu ta kere cu nan tin nan asunto bon regla, pasobra
            nan tabatin nan convenio valido y/o tin renobacion di nan convenio
            di hopi aña den tramite di renobacion.

            Sin embargo, si nos lesa e documentacion riba website di DIP (DIP.
            aw) bon, ta absolutamente necesario pa participa na e ronda nobo
            aki, den dos parti, pa por haya/keda cu tereno di huur. Na ningun
            momento e informacion duna pa e departamento ta papia di e tra-
            mitenan manera tabata practica durante varios decada.
            E forma den cual esaki tabata tuma lugar tabata den forma di con-
            cretisa e convenio di huur den un buki, (di cual algun impresion
            fotografico), den cual ta describi lo necesario di e tereno cu e persona
            ta huur, y pa cual periodo (di 5 aña) esaki ta. Si nos a comprende
            bon, e proceso aki a keda descarta sin cu sikiera a referi na esaki den
            e informacion nobo.
            Asina por sucede cu tin persona cu ta kere cu nan renobacion di huur
            ta den tramite, pasobra nan a entrega nan ‘huurboekje’ na e departa-
            mento pa renobacion di e periodo, mientras cu segun nos evaluacion
            e informacion duna actualmente ta bisa bon cla cu tur hende mester
            participa na e ronda nobo di inscripcion aki. Esey ta encera bay on-
            line y haci e (re-)inscripcion, paga e Afl. 35 requeri y dentro di 30 dia
            cu a confirma e inscripcion, mester entrega (online) e restante infor-
            macion cu ta exigi. Esaki ta trata informacion kico ta bay produci riba
            e tereno, etc.

            Tambe, den e proceso nobo, si no cumpli tur dos biaha cabalmente
            cu e (re-)inscripcion manera stipula (online) anto, manera e formu-
            lacion di e departamento ta: “Si bo persona no manda un e-mail,
            manera ta stipula y describi den punto I, bo persona ta duna Directie
            Infrastructuur en Planning di conoce, cu bo persona no ta interesa
            den un huurgrond. No  lo acepta y/of trata ningun otro forma di
            peticion.” Aunke por ta posible cu por reta legalmente e forma di
            proceder aki di e departamento/ministerio, pero caminda hudicial ta
            largo y ta recomendable pa sigui e proceso indica, pa garantisa trata-
            mento adecua di e peticion.

            Tambe a yama nos atencion cu riba e formulario di (re-)inscripcion
            no tin espacio pa esnan cu pa decadas caba tin un tereno di huur, pa
            nan yena e datonan (catastral) di e tereno cu nan tin actualmente.
            Ta e idea pa nan no mag/por pidi explicitamente pa mantene nan
            tereno? Aki ta falta splicacion di banda di e departamento/ministerio.

            Resumiendo, ta recomenda esnan cu tin tereno di huur y cu ta desea
            di sigui cu esaki, pa nan busca ayudo, di famia o amigo,  pa subi inter-
            net pa yena e formularionan corespondiente, percura pa e documen-
            tonan exigi y corda yena y entrega e di dos formulario tambe, dentro
            di e tempo stipula. Ademas paga e Afl. 35 cu via online banking.

            Nota di redaccion:
            E asunto aki ta haci nos corda e problema cu a surgi na Bonaire al-
            gun aña atras, tempo cu e Hulandesnan a dicidi di nochi pa mainta
            pa descarta completamente pago di pension y bijstand via caha. Tur
            hende mester a percura pa bay online banking, siendo cu mayoria di e
            ancianonan y hende di poco recurso no tabatin e medionan pa paga e
            infrastructura digital aki. Protesta cerca Ombudsman a hiba na critica
            fuerte riba gobierno (Openbaar Lichaam Bonaire) di banda di Om-
            budsman, cu consecuencia cu gobierno mester a reconoce nan eror
            di no duna e grupo vulnerable aki tempo pa adapta y a haya su mes
            obliga di habri loket atrobe. Por ta cu ta p’esey Aruba ta tende lema y
            consigna bunita so di un Ombudsman, pero den practica nada?
   1   2   3   4   5   6   7   8   9