Page 2 - min.vos 8jan,2016

4 VRIJDAG AMIGOE
8 JANUARI 2016

Aruba, toen en nu...

De komst van de Lago

door Evert Bongers

De jaren na het staken van The Pan-American pier in San Nicolas, 1927
zowel de goud- als de fosfaat-
winning, die samenvielen den aanleggen. Daar lag dus in Sint Nicolaas richtte de zou bekend worden als ‘the
met het begin van de Eer- de Invergarry en die boot Lago haar tweede kantoor White House’
ste Wereldoorlog, was Aruba diende als opslagplaats van in. Dat was voor een prikje Wordt vervolgd.
teruggevallen op landbouw olie die vanuit Venezuela van de familie gekocht. Het
en visserij en was armoede werd aangevoerd door zoge-
en regelmatig terugkerende noemde meertankschepen
hongersnood aan de orde (lake tankers) die zo ondiep
van de dag. waren dat ze in het Meer van
In de jaren ’20 kwam daar Maracaibo konden varen.
drastisch verandering in Grotere oceaantankschepen
toen Curaçao en Aruba in kwamen dan bij de Inver-
aanraking kwamen met de garry weer olie bunkeren om
olie-industrie. Op Curaçao naar andere bestemmingen
werd een oliebedrijf ge- verder te transporteren.
bouwd en er werden op Aru- Deze situatie is zo gebleven
ba daarvoor stenen en zand tot de opening van de haven
gehaald. In augustus1924 in de Sint Nicolaasbaai in
liep daarvoor zelfs voor het 1927, waarna het ‘moeder-
eerst een motorschip de schip’ weer werd opgeheven.
Paardenbaai binnen. Aan de voltooiing van de
Sint-Nicolaashaven en de
Ook in augustus van dat bouw van de olietanks werd
zelfde jaar kwam een gezel- Captain Robert Rodger temidden van zijn collega’s sinds 1925 hard gewerkt. Op
schap van drie heren naar 17 november 1927 werd het
Aruba die eerst op Curaçao complex officieel geopend.
waren geweest. Het gezel- In december van dat jaar
schap, onder leiding van bracht de Gouverneur van
Captain Robert Rodger, was de kolonie Curaçao, Brant-
voor de British Equatorial jes, een officieel bezoek aan
Oil Company op zoek naar Sint Nicolaas waar hij ‘de
een geschikte plaats voor geconstrueerde werken in
een haven waar ruwe olie ogenschouw nam’.
uit Maracaibo zou kunnen
worden overgeladen. Deze
olie werd in Venezuela ge-
wonnen door de Lago Petro-
leum Company. Op Curaçao
ontdekten zij dat de daartoe
geschikte locaties al door an-
dere maatschappijen bezet
waren. Het is aan Richard
Beaujon, een loods die op
Curaçao werkte, te danken
dat hij de heren attendeerde
op een geschikte plek op het
naburige eiland Aruba, waar
aan de Sint-Nicolaasbaai
een prima plek voor een ha-
ven bestond die sinds het
einde van de fosfaatwinning
niet meer gebruikt werd.
De Cumarebo, een van de lake tankers
Op Aruba werden de bezoe- Bij de vestiging van de Lago
kers verwelkomd door John British Equatorial Oil Com- gebrek aan brug nog geen terug. Het besluit was geval- op Aruba waren de contac-
G. (‘Dudu’) Eman die was pany opgekocht en daaruit sprake! len dat bij Sint Nicolaas een ten met de Eman-familie
getipt door Beaujon. Zij na- was de Lago Oil and Trans- overslagplaats voor ruwe vanaf het prille begin heel
men hun intrek in het enige port Company Ltd. ontstaan. Eenmaal in Sint Nicolaas olie en een nederzetting ge- belangrijk: ‘Dudu’ Eman
hotel dat Aruba rijk was in Gastheer John G. Eman aangekomen werd het in bouwd zouden worden. Van trad als ‘agent’ en ‘coördi-
die tijd, het Pension Aruba bracht de heren per auto 1880 door Hendrik Godfried een raffinaderij was toen nator’ op, Cornelis (‘Casey’)
in Oranjestad. De heren naar Sint Nicolaas, een niet Eman gebouwde buitenhuis echter nog geen sprake. Eman zorgde ervoor dat
kwamen zich oriënteren zo eenvoudige tocht aange- van de familie aan de gas- Voordat de bouw van de op- de staf van de Lago kan-
voor de vestiging van een zien de route over een be- ten ter beschikking gesteld. slagtanks klaar was, moest toorruimte kon krijgen in
overlaadplaats voor ruwe labberde cunucuweg door de De heren bleven veertien de overslag van ruwe olie op het twee-verdiepingenhuis
olie, afkomstig van het Meer Franse Pas naar de andere dagen en in die tijd werden een andere manier geschie- van zijn moeder in de Nas- Captain Robert Rodger
van Maracaibo. De Lago Pe- kant van het eiland leidde. besprekingen gevoerd met den. Daarvoor kwam het saustraat. De firma van Eén van de gebeurtenissen waar Aruba in 2016 –
troleum Company had de Van p’ariba di brug was bij gezaghebber Quast, onder stoomschip Invergarry van John Gerard Eman zorgde met gemengde gevoelens – naar uitkijkt, is de mo-
meer over de mogelijkheid de Lago Oil and Transport voor het proviand van de gelijke heropening van de voormalige Lago raffina-
om de in Sint Nicolaasbaai Company bij Oranjestad te maatschappijschepen en derij. Aanleiding dus om ons te verdiepen in de ge-
Correctie een vaargeul te maken die liggen. In die tijd bestond de zorgde voor plaatselijk geld schiedenis van Aruba’s voornaamste economische
De redactie heeft gisteren per abuis de verkeerde foto’s bij door het rif moest worden haven nog niet zoals het nu als de Lago dat nodig had. peiler van de afgelopen eeuw.
de rubriek Toen en Nu geplaatst. Daarom is besloten om aangelegd. Na een verblijf is: er was een pier bij Tara- Daaruit is in 1925 de John
het artikel nogmaals te plaatsen, dit keer wel met de juiste van twee weken vertrokken tata, voorbij het vissersdorp G. Eman Bank ontstaan, de
foto’s van de raffinaderij. Onze excuses. Rodger c.s. weer maar een Rancho, waar schepen kon- latere Aruba Bank. In het
maand later waren zij weer buitenhuis van de Emans

S-chow Supermarket
Moko minimarket

Oranjestad

Shaba Pastry
The Market Alhambra Mall