Page 21 - HOH
P. 21
a15
salud Diamars 24 mei 2022
Dia mundial di dokter di cas
E importancia di cuido primario
E prome punto di contacto ora e informacion medico di un pashent eral. desde 1982. HAVA tin como obhe-
pashent ta busca ayudo medico; ta wordo centralisa na e dokter di cas tivo pa uni, fortalece y representa e
Un dokter cu por atende e pash- y pesey e dokter di cas tin un bista HAVA ta representa e interesnan co- dokternan di cas. Al momento esaki-
ent sin mester tin un verwijsbrief completo di e historia medico di su mun y ta fungi como e vocero di e nan ta mas cu 40 profesional y tur ta
y; E specialista cu sa e historia pashent. Den caso cu verwijs e pa- dokternan di cas na Aruba. HAVA, miembro di HAVA.
completo di su pashent, su famia shent pa un specialista medico cu ta como organisacion oficial ta activo
y circunstancianan social. Esaki duna cuido secundario of e pashent
ta é protagonista di cuido prima- wordo atendi na Spoedeisende Hulp,
rio, e dokter di cas. semper e informacion cu ta sali for di
e dokter di cas y cu ta yega bek pa e
Den e sistema di cuido na Aruba, e dokter di cas ta disponibel na su con-
dokter di cas tin e rol di portero, di sultorio.
“gatekeeper”. Como e “gatekeeper”,
e dokter di cas tin e conocemento Nos por conclui cu e dokter di cas
medico pa por trata un porcentahe por wordo considera como e “man-
halto di e kehonan relata na salud y ager” ora ta trata di e cuido medico di
enfermedad (al momento esaki ta un pashent; e ta responsabel pa si/no
alrededor di 95%). Pa e motibo aki, verwijs pashent y e tin tur informa-
den e sistema actual e dokter di cas ta cion disponibel cu hunto ta influen-
e prome profesional cu e pashent ta cia e pashent su tratamento. Tambe e
acudi na dje ora e ta sinti malo. tin linea directo cu tur otro specialista
pa por consulta e pashent su caso. Pa
Ora e pashent yega serca dokter di cas tin acceso facil na un dokter di cas,
notificando ‘Dokter, mi ta malo’, e e prome punto di contacto ora bo ta
chens ta grandi cu e dunador di cuido malo y mester cuido medico, no tin
primario aki, esta e dokter di cas, por mester di un verwijsbrief. E sistema ta
yuda e pashent sin cu e mester bai un diseña cu e pashent solamente mester
specialista medico cu ta duna cuido ta registra na un di e dokternan di cas
secundario, por ehempel un interni- na Aruba y ora mester servicio di un
sta, cardioloog, etc. Esaki ta posibel dokter e mester contact e consultorio
pasobra un dokter di cas tambe ta un di dokter durante su horario di ofi-
specialista general cu un conocemen- cina.
to amplio di tur malesa pa por brinda
e prome cuido cu e pashent mester. Pa por brinda un pakete mas comple-
Pesey e dokter di cas ta contribui sub- to posibel di cuido, e dokter di cas tin
stancialmente na mantene e cuido un team cu ta traha hunto cu ne bou
eficiente y economico. di su supervision. Pasobra e enfoke di
un dokter di cas no ta solamente riba
E rol importante cu e dokter di cas maneho, tratamento di enfermedad
tin, tin consecuencia pa e informa- pero e ta dedica atencion tambe na
cion disponibel di un pashent. Tur prevencion y duna informacion gen-
40% kier pa personanan cu no ta saludabel paga mas pa seguro di salud
(NLTimes) - Casi mita di National Healthcare In- paña riba diamars cu e lema caso cu presenta den futuro,” hendenan cu tin un estilo di
residentenan di Hulanda stitute a yega na e datonan “e cuido di mañan” tocante e Sjaak Wijma, president di e bida cu no ta saludabel. 4 den
(un poco menos cu 45%) aki via un encuesta haci cu futuro di cuido di salud. Cos- hunta di director di Nato- cada 10 participante ta kere cu
no ta prepara pa paga mas 2,000 residente Hulandes. tonan ta aumentando, di me- inal Healthcare Institute a hendenan cu tin un estilo di
placa pa seguro di salud sun manera cu e personanan comenta. “Nos mester pensa bida cu no ta saludabel mes-
pa mantene e calidad di Mas o menos un kwart di cu lo tin mester di e cuido aki riba kico nos ta haya impor- ter paga un tarifa mas halto pa
cuido. Un den cada cuatro residentenan ta dispuesto pa den futuro. tante den cuido di salud, cuido di salud. Un poco me-
ta pensa cu hendenan cu paga un tarifa mas halto si tuma e decisionnan aki y nos di 19% tin e opinion cu e
tin un estilo di bida me- esaki ta sigura un bon calidad “Si nada cambia, pashent- cumpli cu esaki.” ta corecto pa pone prioridad
nos saludabel mester paga di cuido di salud pa nan mes. nan no lo por conta cu un di cuido di salud riba person-
e tarifanan aumenta aki. E instituto lo cuminsa cam- bon calidad di cuido den tur Organisa cuido di salud dife- anan cu un estilo di bida salu-
rente ta un manera popular dabel, na luga di personanan
di reduci e costonan di cuido cu un estilo di bida cu no ta
di salud cu ta keda aumenta. saludabel.
70% di e participantenan ta di
acuerdo cu esaki. Un mayo- “Basa riba e resultadonan di e
ria tin e opinion cu mester investigacion, nos ta mira un
enfoca mas riba prevencion sosten grandi y fuerte di so-
di e malesanan aki na luga di ciedad pa cu cuido apropia,” e
trata nan. Tuma decision pa instituto a skirbi. Hendenan
cu cuminda mas saludabel ta prefera “un solucion cu ta
tambe mester ser haci mas enfoca riba promove salud y
facil y accesibel financiera- e calidad di bida y no sola-
mente. Un otro 70% tambe mente tratamento di male-
tabatin e opinion cu “e ta nan sanan.” Na mesun tempo,
mesun responsabilidad pa segun e instituto, aparente-
mantene cuido di salud bon y mente “tin hopi presion riba
accesibel.” con dispuesto e personanan
ta pa contribui na cuido di
Segun parti di e residentenan personanan cu tin un estilo di
di Hulanda, e responsabi- bida cu no ta saludabel.”
lidad personal tambe ta den