Page 21 - HOH
P. 21

a15
                                                                                                          salud Diamars 24 mei 2022
            Dia mundial di dokter di cas

                                                    E importancia di cuido primario


            E prome punto di contacto ora e  informacion  medico  di  un  pashent  eral.                                desde  1982.  HAVA  tin  como  obhe-
            pashent  ta  busca  ayudo  medico;  ta wordo centralisa na e dokter di cas                                  tivo  pa  uni,  fortalece  y  representa  e
            Un dokter cu por atende e pash-     y  pesey  e  dokter  di  cas  tin  un  bista  HAVA ta representa e interesnan co-  dokternan di cas. Al momento esaki-
            ent sin mester tin un verwijsbrief  completo di e historia medico di su  mun  y  ta  fungi  como  e  vocero  di  e  nan ta mas cu 40 profesional y tur ta
            y;  E  specialista  cu  sa  e  historia  pashent.  Den  caso  cu  verwijs  e  pa-  dokternan  di  cas  na  Aruba.  HAVA,  miembro di HAVA.
            completo di su pashent, su famia  shent pa un specialista medico cu ta  como  organisacion  oficial  ta  activo
            y  circunstancianan  social.  Esaki  duna  cuido  secundario  of  e  pashent
            ta é protagonista di cuido prima-   wordo atendi na Spoedeisende Hulp,
            rio, e dokter di cas.               semper e informacion cu ta sali for di
                                                e dokter di cas y cu ta yega bek pa e
            Den e sistema di cuido na Aruba, e  dokter di cas ta disponibel na su con-
            dokter di cas tin e rol di portero, di  sultorio.
            “gatekeeper”.  Como  e  “gatekeeper”,
            e  dokter  di  cas  tin  e  conocemento  Nos  por  conclui  cu  e  dokter  di  cas
            medico  pa  por  trata  un  porcentahe  por wordo considera como e “man-
            halto di e kehonan relata na salud y  ager” ora ta trata di e cuido medico di
            enfermedad  (al  momento  esaki  ta  un pashent; e ta responsabel pa si/no
            alrededor di 95%). Pa e motibo aki,  verwijs pashent y e tin tur informa-
            den e sistema actual e dokter di cas ta  cion disponibel cu hunto ta influen-
            e prome profesional cu e pashent ta  cia e pashent su tratamento. Tambe e
            acudi na dje ora e ta sinti malo.   tin linea directo cu tur otro specialista
                                                pa por consulta e pashent su caso. Pa
            Ora e pashent yega serca dokter di cas  tin  acceso  facil  na  un  dokter  di  cas,
            notificando  ‘Dokter,  mi  ta  malo’,  e  e prome punto di contacto ora bo ta
            chens ta grandi cu e dunador di cuido  malo y mester cuido medico, no tin
            primario aki, esta e dokter di cas, por  mester di un verwijsbrief. E sistema ta
            yuda e pashent sin cu e mester bai un  diseña cu e pashent solamente mester
            specialista  medico  cu  ta  duna  cuido  ta registra na un di e dokternan di cas
            secundario, por ehempel un interni-  na Aruba y ora mester servicio di un
            sta,  cardioloog,  etc.  Esaki  ta  posibel  dokter e mester contact e consultorio
            pasobra un dokter di cas tambe ta un  di  dokter  durante  su  horario  di  ofi-
            specialista general cu un conocemen-  cina.
            to amplio di tur malesa pa por brinda
            e prome cuido cu e pashent mester.  Pa por brinda un pakete mas comple-
            Pesey e dokter di cas ta contribui sub-  to posibel di cuido, e dokter di cas tin
            stancialmente  na  mantene  e  cuido  un team cu ta traha hunto cu ne bou
            eficiente y economico.              di su supervision. Pasobra e enfoke di
                                                un dokter di cas no ta solamente riba
            E  rol  importante  cu  e  dokter  di  cas  maneho,  tratamento  di  enfermedad
            tin,  tin  consecuencia  pa  e  informa-  pero  e  ta  dedica  atencion  tambe  na
            cion  disponibel  di  un  pashent.  Tur  prevencion y duna informacion gen-

              40% kier pa personanan cu no ta saludabel paga mas pa seguro di salud


            (NLTimes) - Casi mita di  National  Healthcare  In-       paña riba diamars cu e lema  caso cu presenta den futuro,”  hendenan cu tin un estilo di
            residentenan  di  Hulanda  stitute a yega na e datonan  “e cuido di mañan” tocante e  Sjaak  Wijma,  president  di  e  bida cu no ta saludabel. 4 den
            (un  poco  menos  cu  45%)  aki via un encuesta haci cu  futuro di cuido di salud. Cos-  hunta  di  director  di  Nato-  cada 10 participante ta kere cu
            no ta prepara pa paga mas  2,000 residente Hulandes.      tonan ta aumentando, di me-  inal  Healthcare  Institute  a  hendenan cu tin un estilo di
            placa  pa  seguro  di  salud                              sun manera cu e personanan  comenta. “Nos mester pensa  bida cu no ta saludabel mes-
            pa  mantene  e  calidad  di  Mas  o  menos  un  kwart  di  cu lo tin mester di e cuido aki  riba kico nos ta haya impor-  ter paga un tarifa mas halto pa
            cuido. Un den cada cuatro  residentenan  ta  dispuesto  pa  den futuro.                tante  den  cuido  di  salud,  cuido di salud. Un poco me-
            ta  pensa  cu  hendenan  cu  paga  un  tarifa  mas  halto  si                          tuma  e  decisionnan  aki  y  nos di 19% tin e opinion cu e
            tin  un  estilo  di  bida  me-  esaki ta sigura un bon calidad  “Si  nada  cambia,  pashent-  cumpli cu esaki.”     ta corecto pa pone prioridad
            nos saludabel mester paga  di cuido di salud pa nan mes.  nan  no  lo  por  conta  cu  un                           di cuido di salud riba person-
            e  tarifanan  aumenta  aki.  E  instituto  lo  cuminsa  cam-  bon calidad di cuido den tur  Organisa cuido di salud dife-  anan cu un estilo di bida salu-
                                                                                                   rente  ta  un  manera  popular  dabel, na luga di personanan
                                                                                                   di reduci e costonan di cuido  cu un estilo di bida cu no ta
                                                                                                   di salud cu ta keda aumenta.  saludabel.
                                                                                                   70% di e participantenan ta di
                                                                                                   acuerdo cu esaki. Un mayo-   “Basa riba e resultadonan di e
                                                                                                   ria  tin  e  opinion  cu  mester  investigacion, nos ta mira un
                                                                                                   enfoca  mas  riba  prevencion  sosten grandi y fuerte di so-
                                                                                                   di e malesanan aki na luga di  ciedad pa cu cuido apropia,” e
                                                                                                   trata  nan.  Tuma  decision  pa  instituto  a  skirbi.  Hendenan
                                                                                                   cu  cuminda  mas  saludabel  ta prefera “un solucion cu ta
                                                                                                   tambe  mester  ser  haci  mas  enfoca riba promove salud y
                                                                                                   facil  y  accesibel  financiera-  e  calidad  di  bida  y  no  sola-
                                                                                                   mente.  Un  otro  70%  tambe  mente  tratamento  di  male-
                                                                                                   tabatin e opinion cu “e ta nan  sanan.”  Na  mesun  tempo,
                                                                                                   mesun  responsabilidad  pa  segun  e  instituto,  aparente-
                                                                                                   mantene cuido di salud bon y  mente “tin hopi presion riba
                                                                                                   accesibel.”                  con  dispuesto  e  personanan
                                                                                                                                ta  pa  contribui  na  cuido  di
                                                                                                   Segun parti di e residentenan  personanan cu tin un estilo di
                                                                                                   di  Hulanda,  e  responsabi-  bida cu no ta saludabel.”
                                                                                                   lidad  personal  tambe  ta  den
   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26