Page 19 - MIN ON 30 SEPT 2015
P. 19

REINO A21
                                                                                                                        Diaranson 30 September

Enseñansa secundario na Sint Eustatius ta cambia pa examen Caribense

ORANJESTAD – Hulan-             No obstante e exigencianan      siña domina Hulandes i no        traha duro.” Awor Parish ta        of Hulanda. Ey mayoria parti
des no ta e unico idioma        extra, segun Zuijdgeest e       ta inunda manera antes.          den Havo 5 y otro aña e ke         ta papia papiamento y Hu-
di instruccion mas na Sint      alumnonan tin mas chens cu                                       bay studia na Hbo na Hu-           landes Aki casi papiamento
Eustatius. For di e aña         introduccion di CXC. “An-       Traha duro                       landa pa despues sigui studia      no ta existi y Hulandes tam-
di scol aki e prome klas        tes tabatin alumno cu taba-     Shaquana Parish ta un alum-      psikiatria. E no sa si e lo por a  be ta disparce. Mester haci e
di enseñansa secundario         tin nivel di Havo, pero nan     no inunda. Cu dos aña di         haci mescos sin dominacion         becanan pa studiante igual.”
riba e isla a cambia pa         no tabata haya un chens pa      edad el a muda di Guyana         di Hulandes, “E ora ey si e         
idioma Ingles y e sistema       motibo di e barera di idioma    Britanico pa Sint Eustatius y    idioma lo por tabata un prob-      Exigencia
Caribbean Examinations          Awor e barera aki no t’ey       na scol continuamente e ta-      lema grandi. Di otro banda si      Un otro obstaculo ta e do-
Council (CXC). Cu e exa-        mas. Ademas ta ofrece Hu-       bata tratando di compronde       mi traha duro lo mi logra.         cente. Hopi docente ta bini
men Caribbean Second-           landes como idioma straño:      e idioma. “Mi tabata haya                                           di paisnan di habla Hulan-
ary Education Certificate       ke men prome e alumno ta        masha dificil y mi mester a      Becanan no ta igual                des. Ta p’esey aki nan ta haya
(CSEC) di CXC alum-                                                                              Maaike Patrick ta docente          un curso di un aña y mei di
nonan despues di nan scol                                                                        Hulandes na Gwendoline             Ingles. Na september e do-
secundario por sigui mas                                                                         van Puttenschool. Semper el        centenan mester pasa e Cam-
facil pa educacional re-                                                                         a duna Hulandes como idio-         bridge Proficiency. Ademas
gional.                                                                                          ma straño na Statia. E ta spli-    na augustus inspeccion for di
 “CESC ta e examen regional                                                                      ca cu tin un diferencia grandi     Hulanda lo evalua si e cali-
y ademas e ta reconoce na                                                                        entre di dos idioma y idioma       dad di enseñansa a mehora.
Estados Unidos”, coach do-                                                                       straño. “Un di dos idioma          Sinembargo aunke cu ainda
cente Mariëtte Zuijdgeest                                                                        bo ta tende hopi rond di bo        tin hopi cos cu mester sos-
ta conta. Sinembargo ainda                                                                       y un idioma straño no. Na          ode prome cu augustus 2016,
studia na Hulanda ta loke ta                                                                     Statia Hulandes ta un idioma       coach docente Zuijdgeest ta
e ambicion na Statia.                                                                            straño. P’esey mi ta duna les      positivo.
 Pa un estudio na Hulanda tin                                                                    cu hopi gesto y imagen, esey         E transmision ta haci sobra
exigencia extra. Alumnonan                                                                       ta pertenece cerca un idioma       di e desaroyonan mas pisa
mester pasa examen den seis                                                                      straño.”                           si, pero si nos cambia algo,
materia, entre nan Hulandes,                                                                      Pa Patrick e cambio pa Ingles     laga nos cambia esey pa bon
Ingles y matematica. Banda                                                                       no ta necesariamente un me-        mesora.”Y otro aña e scol
di esaki nan por sigui modu-                                                                     horansa. Specialmente paso-        lo cumpli cu tur exigencia
lo pa laga e examen bira mes                                                                     bra studia den Reino ta mas        di inspeccion di enseñansa?
valido cu un diploma Hulan-                                                                      barata cu studia den region.       “Nos tin henter un aña ainda
des di Havo.                                                                                     “Mayoria di e alumnonan ta         y nos traha duro, ke men den
                                                                                                 bay studia na Corsou, Aruba        hopi aspecto, si.q

Taboe di testament ta causa cu hopi cas ta para bashi no Corsou

WILLEMSTAD – E can-             caso ta aspectonan cultural ta  Of e cas ta keda bashi, pero
tidad di cas bashi na Cor-      causa di e casnan bashi. Yiu    niun hende den famia no tin
sou a bira enorme. Casi         di Corsou tin un taboe di tes-  curashi pa claim e cas”, asina
8000 cas ta para bashi. Es-     tament.                         Davelaar ta bisa.
aki ta sigur 19 porshento                                        Un homber mas bieu den e
di e cantidad di cas cu tin     Cos cu no por papia             sala ta añadi: “Poco tempo ey
na Corsou.                      “Esaki ta bini for di tempo     ma puntra mi ruman homber
Lydia Davelaar a gradua riba    di sclavitud. Nos no gusta      y ruman muhe, cu tur dos
e topico aki na Universidad     tene otro responsabel den       ta biba na Hulanda, si nos
di Corsou y e weekend aki a     asuntonan sensitivo. Den e      no mester regla algo rond
duna un presentacion di su      cas di wela y ta wela actual-   di Mamay su cas. E prome
resultadonan na hende in-       mente tin un tanta y un tio ta  reaccion tabata: ta ki’ falta
teresa den bario di Muizen-     biba, pero e cas ta propiedad   e, ta malo e ta? Despues ata
berg. El a haya sa cu den hopi  di tur heredero. Pa mantene     Mamay mes ta yama puntra
                                pas, nos no ta papia di esaki.  mi si ta gana mi tin pa e muri.

                                                                                                 Mi a dicidi di legomay.”           ley nobo. Via un asina yama
                                                                                                                                    likidando, lo investiga si tin
                                                                                                 Derecho hereditario                hende cu tin derecho di ta
                                                                                                 Si no describi e biennan den       heredero y kico ta nan parti
                                                                                                 un testament, esey ta ni-          di e herencia. Si esakinan no
                                                                                                 fica cu na final ta ley ta dic-    ta dispuesto na bende, por
                                                                                                 ta”, Davelaar ta bisa. For di      regla esaki cerca hues, si tin
                                                                                                 2012 e derecho hereditario a       un interesado, manera e bisi-
                                                                                                 drenta na vigor. Esaki ta haci     ña of Monumentenzorg.
                                                                                                 posibel pa tuma cas bek ora        Caha
                                                                                                 e doño fayece y e famia no         Despues ta deposita e placa
                                                                                                 haci nada cu e cas. Un even-       den e caha di consignacion
                                                                                                 tual cumprado mester haya          di Banco Central. “Durante
                                                                                                 un interesado cu ta firma un       binti aña herederonan por
                                                                                                 peticion pa esaki. “Esaki por      claim e suma cu tin den caha
                                                                                                 ta un bisiña, cu tin molester      segun nan parti di e heren-
                                                                                                 di plaga of apasiona ilegal.       cia. Despues e placa ta pasa
                                                                                                 Of cu ta mira balor di su cas      pa estado.”Cu e casi 8000 cas
                                                                                                 baha pasobra e cas banda di        cu ta para bashi e tipo di pro-
                                                                                                 dje ta bay atras.”                 ceduranan aki por tuma hopi
                                                                                                                                    tempo. “Pero nos mester
                                                                                                 Hende cu ta busca cas tam-         cuminsa un caminda”, Dave-
                                                                                                 be ta haya chens di cumpra         laar ta bisa.q
                                                                                                 un cas bashi awor cu tin e
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24