Page 8 - AHATA
P. 8

2      LOCAL                                                  AWEMainta                                          Diaranson, 3 December 2025





                                                     Comodidad ta matando nos:

       Bida moderno ta crea enfermedad moderno







       NOS  ta biba  den un mundo yen di
       comodidad, conveniencia  y acceso

       instantaneo na casi tur cos.  Toch,
       paradoxicamente, nos ta mas malo,
       mas agota y mentalmente mas sobre-
       carga cu cualkier generacion prome cu

       nos.  Enfermedadnan cronico  ta subi-
       endo, burnout  ta subiendo, obesidad
       ta subiendo y stress a bira un compa-
       ñero constante. E ta forsa un pregunta
       directo:  Bida  moderno ta  haciendo

       nos malo?


       E berdad incomodo  ta “si” — y e

       evidencia ta tur caminda.


       Nos curpanan nunca a wordo diseña
       pa e  manera cu  nos  ta biba awor.              entrega (deadlines), preocupacion                 a wordo diseña pa absorbe e cantidad

       Ambientenan        moderno      ta    encu-      financiero, zonido, tarea sin fin y sobre-        di stimulacion aki, dia tras dia.
       rasha habitonan cu silenciosamente               carga digital  ta mantene  e  respuesta
       ta destrui salud a largo plaso. Nos ta           di stress  di curpa permanentemente               Hasta e ambiente ta traha contra nos.
       sinta pa oranan largo, apenas ta move,           sendi. Esaki no ta natural — y e ta bin           Polucion  di  aire,  polucion  di  zonido,

       ta drumi malo y ta come cuminda traha            cu un prijs: Presion halto, desbalansa            exposicion na kimico, cuminda procesa,
       pa antoho en bes di nutricion.                   hormonal, burnout y funcion inmuno-               luz artificial y bida cronico paden, tur
        En bes di cuminda fresco, hopi ta               logico debilita.                                  ta contribui na e erosion di salud fisico.
       depende riba productonan ultra-                                                                    Bida moderno ta comodo, si — pero

       procesa cu ta barata, adictivo y dañino.         Soño, un di e procesonan di curacion              biologicamente innatural.
       E cumindanan aki ta alimenta inflama-            mas importante di curpa, tambe ta bou
       cion, subimento di peso, desorden                di atake.  Bida moderno  ta encurasha             Pues si, bida  moderno ta haci hende
       metabolico y enfermedad cronico                  anochinan  laat, pantaya prome cu                 malo. No pasobra  hende a  faya,  pero

       prematuro.                                       drumi, rutinan irregular y maintanan              pasobra e ambiente mes no ta cuadra
                                                        impulsa pa cafeina. Solamente un frac-            cu  loke  e  curpa y  mente  humano  a
       Inactividad fisico ta agrega na e daño.          cion chikito di adulto consistentemente           wordo traha p’e.
       Mayoria di hende ta hiba un estilo di bida       ta haya e descanso cu nan mester.  E
       inactivo sin realisa esey:  Lessenaar,           consecuencianan ta masivo: Memoria                Pero reconoce e berdad  ta e prome

       auto, pantaya, sofa, ripiti.  E  curpa           afecta, apetit  mas halto,  inmunidad             paso pa cambio. Bida moderno por
       humano a wordo traha pa  movecion                mas debil, riesgo aumenta di diabetes             ta rapido, exigente y insaludabel  “by
       —  toch bida moderno ta kita move-               y bida mas cortico.                               default” — pero individuonan toch

       cion for di casi tur tarea. Musculonan                                                             por tuma decisionnan cu ta proteha
       ta debilita, jointnan ta bira stijf, metab-      Tecnologia,        aunke        transforma-       nan salud: Mas movecion, miho soño,
       olismo ta baha velocidad, y e riesgo di          tivo, tambe a crea un presion mental              menos cuminda procesa, limitenan
       enfermedad ta subi drasticamente.                constante.  Notificacion,  multitasking,          mas cla cu tecnologia y baha veloc-

                                                        sobrecarga di informacion y e expecta-            idad intencionalmente.
       Riba dje, nos ta biba constantemente             tiva pa semper ta disponibel ta pusha
       den un estado di stress continuo. Nos            nos cerebro mas leu cu su limitenan               Mundo lo no bira mas simpel den futuro
       antepasadonan a experiencia momen-               natural. Capacidad di atencion ta bira            cercano.  Pero  scoge  habitonan  mas

       tonan cortico di peliger; nos ta expe-           menos.  Ansiedad ta aumenta. Fatiga               saludabel den un sistema caotico no ta
       riencia presion henter dia. Fecha di             mental ta bira normal. E cerebro nunca            opcional mas — ta sobrevivencia.
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13