Page 6 - MIN TTC 23 JAN 2016
P. 6
Zaterdag 23 januari 2016 Recensie 15
Maduro: di kita sombré
Fier rijst uit wilde golven ongeveer 30 jaar later, tegen het Antoine Maduro wijst op de joodse begraafplaats bij Berg Altena aan waar huis 67 in de buurt
Mijn klein en lief Kòrsou, eind van zijn loopbaan bij de Den Perret vroeger stond. Daar is de sportclub Trappers opgericht.
Het land waar ik wil wonen, Shell, in 1957, slaagt hij voor het
waar ik zoveel van hou. examen tolk-vertaler Spaans. Hij een van de dames uit Trinidad, deren - hij en zijn vrouw zouden Liedjes
Ik heb U lief, Uw zee, Uw strand, deed dit examen op aanraden Antoine zet voor alle duidelijk- er later nog vier krijgen - aan zijn
Uw rotsen en Uw heuvelland. van collega Theo van de Mortel heid haar initialen erbij, stonden plafond van 250 gulden per Op bladzijde 85 staat een
Fier rijst uit wilde golven die voor hetzelfde examen, maar de vreselijkste eigenschappen, maand. En dat voor een 47-urige lied, waarvan ik niet wist
Mijn klein en lief Kòrsou. dan voor de Engelse taal was ge- bijvoorbeeld. ‘Nazimethode’. Be- werkweek. Er was zelfs een tijd waar het vandaan is geko-
slaagd. sef wat voor een gewicht zo’n be- dat zij van de correspondentieaf- men, ik ken er alleen maar
Een heerlijke tijd is dat ge- naming midden in de oorlog deling ‘s avonds extra moesten één couplet van en de tekst
weest, zo - veel - op school te mo- Maar tijdens zijn 34 dienstja- had. Ondanks de belofte van An- werken van 19.00 uur tot 22.00 is anders dan het origineel.
gen zingen. Wat een verarming ren bij de Shell liep niet alles van toine zijn directe baas en beoor- uur, zonder enige compensatie De variant die ik ken begint
in het onderwijs dat dat tegen- een leien dakje. Nee, hij heeft delingen als keurigheid en voor dit overwerk. met: Tur mainta bon tem-
woordig nauwelijks tot helemaal veel momenten van weerzin en nauwgezetheid, bleef hij ge- pran, kore rònt e serunan,
niet meer gebeurt. verontwaardiging beleefd en woon maandgelder. Antoine Antoine heeft weinig goede esta bon pa pulmon, alma i
zelfs van toorn. Het was overdui- protesteerde en ging die dag niet woorden over voor de Shell als kurason. In dit boek leer ik
Het gezinnetje leefde in grote delijk dat de werknemers uit aan de slag. Op de vraag van de werkgever. Bij zijn 25-jarig jubi- dat het oorspronkelijk is ge-
armoede, de huur bedroeg 6 Nederland veel meer privileges vervangend chef wat er aan de leum had de directeur, J. Noord- schreven door pater Poïesz
gulden per maand en toen An- waren toegekend dan aan de hand was, legt hij het uit. De uyn - van die weg naar Juliana- voor zijn toneelstuk Dos
toine de vraag van frater Diony- mensen uit Curaçao. Adjunct di- chef is het eens en stelt een dorp - van de ene op de andere Ruman uit 1918 en dat er
sius kreeg of hij na de lagere recteur W. van Eijck verwoordde hoofd van de afdeling personeel dag maar besloten om de gratifi- vier coupletten zijn waar-
school naar het St. Thomascolle- het aldus: ,,We zijn een Neder- op de hoogte, en die verklapte catie van 500 gulden te schrap- van de eerste luidt - in de
ge wilde, was dat een gewetens- lands bedrijf dus het is logisch dat afdelingshoofd G. Troost - pen. Vijf jaar later weer geen spelling van die tijd:
vraag, omdat hij eigenlijk als dat mensen uit Nederland beter wat een ironie, die naam - had gratificatie en gedurende al de
oudste kind en zoon mama worden bejegend.” gesjoemeld met de namenlijst 34 jaar bij Shell nooit een kerst- Lamta bam, bon temprán,
moest helpen de kost te verdie- en daarop de vrouw met de ‘Na- gratificatie of dertiende maand. Camna rond den ceroenan,
nen. Wat een opluchting toen de In 1943 konden er wegens de zimethode’ had geplaatst. Het Toen hij met pensioen ging Esta bon pa pulmón
frater moeder op het hart kon oorlog geen werknemers uit was te begrijpen. Het afdelings- kreeg hij maar de helft uitbe- Alma i coerazón.
drukken dat voor een ijverige, Nederland overkomen en moest hoofd kon het erg goed vinden taald en daar werd vanwege een Piki jerba, busca flor
intelligente leerling als Antoine er dus een groter beroep worden met deze vrouw en enkele van integratiebepaling ook nog eens Bolbe cas coe bon color,
geen schoolgeld zou worden ge- gedaan op de ‘yu di tera’ (lands- die ‘troostmeisjes’. Vanwege dit maandelijks 40 gulden van in- Esta bon pa pulmón,
vraagd. Aan het eind van zijn kinderen). Dus werd besloten onrecht groeide de antipathie gehouden. Alma i coerazón!
middelbareschooltijd helpen de om een aantal ‘maandgelders’ van Antoine voor enkele Neder-
fraters hem aan een aanstelling (waaronder Antoine Maduro) te landers. Hij liet het hier niet bij. Degenen die hoog opgaven in deze bespreking wordt het af-
bij de oliemaatschappij. promoveren als ‘employé’. Zijn Hij stapte naar Vromans en van de Shell toen die in 1985 zijn gedaan met amper drie zinnen.
baas, Koenraad van Gogh, had wreef die onder de neus wat hij hielen lichtte, zouden volgens
Antoine uit zijn dankbaarheid hem vlak voor diens vakantie, in wist over het evaluatieschrift en Antoine eens moeten weten hoe Het boek is een absolute aan-
naar de fraters en hun onderwijs december, toevertrouwd dat hij de beoordelingen voor de betref- de Shell hem en de andere rader voor iedereen die meer wil
in het Nederlands, maar dat wil Antoine op de bewuste lijst had fende ‘dame’. Terwijl hij te keer landskinderen had behandeld. weten over een onderwerp dat
niet zeggen dat hij alle Neder- gezet en dat hij alleen Antoine ging zakte Vromans dieper weg Ben benieuwd wie bij de komen- hier al dan niet iets uitgebreider
landers over één kam scheert. op die lijst had gezet en om dat in zijn zetel. Hij moest toegeven de viering of herdenking van besproken is, of over zijn vaste
tussen hen twee te houden. Van dat Maduro beslagen ten ijs was 100 jaar Shell/Isla dit onrecht katholieke overtuigingen, le-
CPIM Gogh ging op vakantie (in die gekomen. Vromans probeerde van de geschiedenis durft te be- vensfilosofie, zijn beleving van
tijd deden de Nederlandse werk- Maduro te sussen, Antoine geeft lichten. seksualiteit, het huwelijk en het
In augustus 1926 gaat hij op de nemers dat naar Costa Rica). toe dat Vromans een welgema- weduwnaarschap of de ouder-
correspondentieafdeling van het Toen op 3 januari bekend werd nierde gentleman was. Ze ken- Deze bespreking is te kort om dom, kortom ‘Bida, remorde-
hoofdkantoor van de Curaçao- wie er werden verheven tot em- den elkaar van het voetbalveld, recht te doen aan al de daden mentu, konfeshon i krítika’ is
sche Petroleum Industrie Maat- ployé, zat Maduro er niet bij. als tegenstanders. Vromans was van Antoine Maduro. Hij stond het belangrijkste document hu-
schappij (CPIM) c.q. Shell wer- Wel een aantal dames uit Jamai- back bij Asiento en Antoine was bijvoorbeeld aan de wieg van main in het Papiaments over het
ken, in het begin als typist, waar ca en Trinidad. Nu was Antoine linksback bij de Trappers. Vro- verschillende voetbalverenigin- Curaçao van ongeveer 1914 tot
hem een salaris wordt geboden via een loopjongen op de hoogte mans beloofde dat voordat de gen, waarvan het bekendste elf- 1994 dat tot nu toe in de 21ste
van 50 gulden per maand. Enke- gebracht van het bestaan van maand om was, alles geregeld tal SUBT is, hij heeft het man- eeuw is verschenen.
le maanden later werd dat met een soort evaluatieschrift van de zou zijn. Zo gezegd, zo gedaan. nenkoor van de kerk van Steen-
30 procent verhoogd. Een en an- werknemers dat op de afdeling Op 1 februari werd Antoine em- rijk jarenlang geleid en hij is Morgen, zondag 24 januari, wordt
der was een grote opluchting Algemene Zaken werd bijge- ployé. wellicht nog wel het allerbe- de autobiografie officieel ten doop
voor het bestedingspatroon van houden door F.A. Vromans, kendst vanwege zijn academi- gehouden. De doop is georgani-
zijn moeder. Hij doet in 1928 en chef personeelszaken. Op slink- De mensen uit Curaçao wer- sche kennis van zijn moedertaal, seerd door Instituto Raúl Römer en
het jaar daarna, ditmaal op aan- se wijze was het hem gelukt den in die tijd door de Shell zeer het Papiaments, waarover hij Fundashon Pierre Lauffer.
dringen van frater Gerontius, daarin af en toe een blik te wer- slecht betaald. Eind 1942 zat An- meer dan dertig publicaties
examen correspondentie in res- pen. Achter zijn naam stonden toine, gehuwd en met drie kin- heeft geschreven. In de autobio-
pectievelijk Engels en Spaans bij slechts adjectieven van waarde- grafie wijdt hij tientallen bladzij-
de Vereeniging van Leeraren In ring, zoals ‘nauwgezet’ en ‘keu- den aan deze geschiedenissen,
Talen En Handelscorresponden- rig’. Maar achter de naam van
tie (LITEH) te Amsterdam. En
Het voetbalstadion achter de Vesuviusstraat, vernoemd naar
de auteur.
