Page 7 - AHATA
P. 7
4 LOCAL AWEMainta Diaranson, 30 April 2025
Scoge pa no vacuna tabata tocante libertad, no iresponsabilidad
RIBA 24 di april, AWEMainta a publica e articulo “Ora nenga vacuna ta costa bida,” camento holistico—combinando vacuna cu salud
argumentando cu nenga e vacuna di COVID-19 of otro vacuna por costa bida y a personal, tratamentonan tempran y respet pa inmu-
pone nos comunidad na peliger. Aunke mi ta respeta e emocionnan tras di e claim nidad natural—e combersacion a bira un binario
aki, mi ta kere cu e ta pinta un imagen incompleto—y inhusto—di esnan cu a tuma duro: “vacuna of ta egoista.” Esey nunca tabata un
e decision personal pa nenga vacunacion. Hopi Arubiano, incluyendo politiconan narativo husto of cientificamente completo. Aruba
respeta y hasta e director di nos hospital, a scoge pa no tuma e vacuna despues di merece un strategia di salud publico cu a abarca
un consideracion profundo y responsabel. Nos merece pa nos bos wordo scucha sin tur manera di fortifica nos pueblo, no solamente un
wordo culpa pa un crisis di salud publico cu tabata mucho mas compleho cu un solo acercamento di un solo tamaño pa tur hende.
escogencia medico.
Di tres, e claim cu nenga e vacuna directamente a
Prome, ta importante pa corda cu duda no a surgi for di egoismo of ignorancia. El “costa bida” ta simplifica demasiado loke tabata
a bin for di preocupacionnan legitimo tocante e velocidad di desaroyo di e vacuna, un emergencia di salud hopi compleho. COVID-19
e falta di estudionan di siguridad a largo plaso y consehonan di salud publico cu a afecta hende di diferente manera basa riba edad,
tabata cambia. Promesanan inicial cu e vacuna lo preveni infeccion completamente condicionnan pre-existente y otro factor. Hopi hende
a wordo retracta despues ora casonan di infeccion despues di vacuna a surgi. vacuna tambe a contrae y transmiti e virus, special-
Ora confiansa den autoridadnan bira menos, hende naturalmente ta cuminsa haci mente cu variantenan nobo. Implica cu un deci-
preguntanan dificil. Den un democracia, cuestiona y scoge kico ta pasa cu bo propio sion personal pa no vacuna ta igual na culpa directo
curpa no ta solamente un derecho—e ta un deber. Na Aruba, hopi di nos a balora pa cualkier morto no solamente ta incorecto—e ta
transparencia, salud natural y libertad medico mescos cu otronan a balora vacuna- dañino. E ta crea division innecesario entre hende
cion. cu mester ta uni den reconstrui un Aruba mas fuerte
y mas saludabel.
Segundo, e realidad ta cu e maneho di e pandemia mes tabatin fayonan, mas leu cu
vacunacion. Lockdown, restriccionnan y un falta di promocion di un bida saludabel Ademas, laga nos no lubida cu personanan promi-
tur a contribui na miedo y division den nos comunidad. En bes di encurasha un acer- nente den nos propio pais, incluyendo un politico y
e director di nos hospital, a eherce nan derecho pa
no vacuna. Nan tabata iresponsabel? Of nan tabata
ciudadanonan pensativo cu a kere den consenti-
mento informa? Nan decisionnan ta mustra cu nenga
e vacuna no tabata tocante rechasa ciencia—e
tabata tocante aplica pensamento critico na decisi-
onnan di salud personal. Respeta diferente esco-
gencia, specialmente ora nan ta sosteni pa rason
y principio, ta un pilar di cualkier sociedad liber y
maduro.
Pa conclui, e futuro di Aruba mester wordo construi
no riba culpa, sino riba comprension. Vacuna of no,
nos tur a biba e incertidumbre, miedo y dificultadnan
di e pandemia. Nos mester enfoca riba restaura
confiansa, encurasha dialogo respetuoso y prepara
miho pa retonan futuro—sin categorisa esnan cu
a haci escogencianan diferente como malvado.
Berdadero salud publico ta respeta ciencia, respon-
sabilidad personal y, riba tur cos, libertad. Esey
tabat’e spirito tras di e decision di hopi Arubiano pa
no tuma e vacuna—y e ta un spirito cu ta bale la
pena defende.
*Formulacion di e opinion di e lector a wordo adapta
pa publicacion den AWEMainta