Page 7 - AHATA
P. 7

4      LOCAL                                                  AWEMainta                                              Diaranson, 30 April 2025

















       Scoge pa no vacuna tabata tocante libertad, no iresponsabilidad



       RIBA 24 di april, AWEMainta a publica e articulo “Ora nenga vacuna ta costa bida,”         camento  holistico—combinando vacuna  cu  salud
       argumentando cu nenga e vacuna di COVID-19 of otro vacuna por costa bida y a               personal, tratamentonan tempran y respet pa inmu-
       pone nos comunidad na peliger. Aunke mi ta respeta e emocionnan tras di e claim            nidad  natural—e combersacion a bira un binario
       aki, mi ta kere cu e ta pinta un imagen incompleto—y inhusto—di esnan cu a tuma            duro: “vacuna of ta egoista.” Esey nunca tabata un
       e decision personal pa nenga vacunacion. Hopi Arubiano, incluyendo politiconan             narativo  husto  of  cientificamente  completo.  Aruba
       respeta y hasta e director di nos hospital, a scoge pa no tuma e vacuna despues di         merece  un  strategia di salud  publico cu  a abarca
       un consideracion profundo y responsabel. Nos merece pa nos bos wordo scucha sin            tur manera di fortifica nos pueblo, no solamente un
       wordo culpa pa un crisis di salud publico cu tabata mucho mas compleho cu un solo          acercamento di un solo tamaño pa tur hende.
       escogencia medico.

                                                                                                  Di tres, e claim cu nenga e vacuna directamente a
       Prome, ta importante pa corda cu duda no a surgi for di egoismo of ignorancia. El          “costa  bida”  ta  simplifica  demasiado  loke  tabata
       a bin for di preocupacionnan legitimo tocante e velocidad di desaroyo di e vacuna,         un emergencia di salud hopi compleho. COVID-19
       e falta di estudionan di siguridad a largo plaso y consehonan di salud publico cu          a afecta hende di diferente manera basa riba edad,
       tabata cambia. Promesanan inicial cu e vacuna lo preveni infeccion completamente           condicionnan pre-existente y otro factor. Hopi hende
       a wordo retracta despues ora casonan di  infeccion despues di  vacuna a surgi.             vacuna tambe a contrae y transmiti e virus, special-
       Ora confiansa den autoridadnan bira menos, hende naturalmente ta cuminsa haci              mente cu variantenan nobo. Implica cu un deci-
       preguntanan dificil. Den un democracia, cuestiona y scoge kico ta pasa cu bo propio        sion personal pa no vacuna ta igual na culpa directo
       curpa no ta solamente un derecho—e ta un deber. Na Aruba, hopi di nos a balora             pa cualkier morto no solamente ta incorecto—e ta
       transparencia, salud natural y libertad medico mescos cu otronan a balora vacuna-          dañino. E ta crea division innecesario entre hende
       cion.                                                                                      cu mester ta uni den reconstrui un Aruba mas fuerte
                                                                                                  y mas saludabel.
       Segundo, e realidad ta cu e maneho di e pandemia mes tabatin fayonan, mas leu cu
       vacunacion. Lockdown, restriccionnan y un falta di promocion di un bida saludabel          Ademas, laga nos no lubida cu personanan promi-
       tur a contribui na miedo y division den nos comunidad. En bes di encurasha un acer-        nente den nos propio pais, incluyendo un politico y
                                                                                                  e director di nos hospital, a eherce nan derecho pa
                                                                                                  no vacuna. Nan tabata iresponsabel? Of nan tabata
                                                                                                  ciudadanonan pensativo cu a kere den consenti-

                                                                                                  mento informa? Nan decisionnan ta mustra cu nenga
                                                                                                  e  vacuna  no  tabata tocante  rechasa  ciencia—e
                                                                                                  tabata tocante aplica pensamento critico na decisi-
                                                                                                  onnan di salud personal. Respeta diferente esco-
                                                                                                  gencia, specialmente ora nan ta sosteni pa rason
                                                                                                  y principio, ta un pilar di cualkier sociedad liber y
                                                                                                  maduro.


                                                                                                  Pa conclui, e futuro di Aruba mester wordo construi
                                                                                                  no riba culpa, sino riba comprension. Vacuna of no,
                                                                                                  nos tur a biba e incertidumbre, miedo y dificultadnan
                                                                                                  di e  pandemia. Nos  mester  enfoca  riba restaura
                                                                                                  confiansa, encurasha dialogo respetuoso y prepara
                                                                                                  miho pa retonan futuro—sin  categorisa esnan  cu

                                                                                                  a haci escogencianan  diferente como malvado.
                                                                                                  Berdadero salud publico ta respeta ciencia, respon-
                                                                                                  sabilidad  personal y, riba tur cos, libertad. Esey
                                                                                                  tabat’e spirito tras di e decision di hopi Arubiano pa
                                                                                                  no tuma e vacuna—y e ta un spirito cu ta bale la
                                                                                                  pena defende.


                                                                                                  *Formulacion di e opinion di e lector a wordo adapta
                                                                                                  pa publicacion den AWEMainta
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12