Page 11 - HOH
P. 11
a7
salud Dialuna 1 December 2025
Hulanda: Fondo pa ‘long COVID’ ta caba mientras cura ta
keda leu for di alcance
(NLTimes)—E fondo di 40 Casi mita miyon hende na experticio y conocemento,” endo ME/CFS, sindroma di
miyon euro pa investiga- Hulanda ta sufri di sintoman- segun Niels Eijkelkamp, pro- cansancio Q-fever, Malesa di
cion di long COVID ta casi an di long COVID. Algun no fesor di neuro-inmunologia Lyme y sindroma post-sepsis.
caba, segun un encuesta por traha, no por haci eher- na UMC Utrecht.
di NOS tocante dokter, cicio of tin apnea di soño. Pa Net despues cu e pandemia a Stella Heemskerk, repre-
investigador, organisa- casi 100.000 persona, sinto- cuminsa, politiconan a pone sentando Erasmus MC, a
cion di pashent y institu- manan ta asina severo cu nan atencion riba e pashentnan studia 644 persona cu sin-
cionnan di financiamento. ta keda riba cama. aki. Cinco aña despues, e toma di cansancio Q-fever
Cientificonan por entrega atencion aki a casi disparce, pa cuatro aña pa determina e
propuestanan pa e ultimo Cientificonan ta adverti cu NOS a nota. impacto riba nan bida. E es-
financiamento te fin di investigacionnan cu ya a haya tudio a conclui cu e impacto ter haya cuido personal, cual
aña, pero curanan pa long conocemento substancial Pashentnan, hopi di cual ta enorme. Mita di esnan cu ta pone presion riba miem-
COVID ta keda leu for di por redirigi nan enfoke riba tin añas hopi malo, ta mira a traha prome cu bira malo bronan di famia cu tin biaha
alcance, y no tin un ruta otro malesa si no provee mas cu desesperacion. Mescos nunca a bolbe trabao, y casi ta dedica tur nan tempo pa
cla pa financiamento sub- fondo. “E resultado natu- ta berdad pa personanan cu tres kwart a sufri di dificul- cuida pa esun malo.
stancia pa mas estudio. ralmente lo ta un perdida di condicionnan similar, incluy- tadnan financiero. Nan mes-
WHO y ministernan di Salud Africano ta establece punto di referencia pa preveni
explotacion sexual
(WHO)—E Organisacion tigacion robusto sosteni pa mente, yudando ministernan sistemanan di salud y op- garantisa cu WHO y Estado
Mundial di Salud, den co- accion disciplinario y legal. di salud adopta e Marco di eracionnan di emergencia. Miembronan ta protege e co-
laboracion cu 42 estado Hunto, e medidanan aki tin e Responsabilidad PRSEACH E meta ta cla—restaura con- munidadnan cu nan ta sirbi.
miembro di Africa, a lan- meta pa protege comunidad y y establece proteccion den fiansa, mantene dignidad y
sa un iniciativa historico trahadornan di salud durante
pa establece responsabi- tur intervencion.
lidad pa Prevencion y Re-
spuesta na Explotacion Africa ta lidera e caminda
Sexual, Abuso y Acoso E conferencia na Pretoria a
(PRSEACH) den opera- avansa e discusion riba e op-
cionnan di salud conhun- eracionalisacion di e marco
to. E Conferencia Strate- via sesionnan tecnico riba
gico di Africano riba Pre- integracion di politica, pre-
vencion y Respuesta na paracion pa emergencia,
Malconducta Sexual den maneho di riesgo y sosten
Operacionnan Conhunto pa sobrevivientenan. Estado
cu Estado Miembronan di Miembronan a comparti
WHO, cual a tuma luga di nan acercamento pa atende
17 pa 20 di november na PRSEACH y a discuti am-
Pretoria, ta formando un bos logro y retonan, cual a
modelo global pa salba- forma e fundeshi pa establ-
guardia reforma. ece principionan y areanan
di accion pa hiba dilanti den
E esfuerso aki ta construi riba institucionalisacion di pro-
e Marco di Responsabilidad teccion dentro di sistemanan
PRSEACH pa Estado Miem- di salud global. Cu e accion
bronan, sosteni durante e Di aki, 42 a demostra compro-
78 Asamblea di Salud Mun- miso fuerte den un region cu
dial na mei 2025. E marco ta ta enfrentando mas cu 160
provee un punto di comien- emergencia di salud publico
so boluntario y adaptable pa anualmente, unda trahador-
ministernan di salud insti- nan di salud—den comuni-
tucionalisa proteccion den dadnan vulnerable—mester
operacionnan conhunto cu mantene nan mes na e stan-
WHO. E ta alinea cu e stan- dardnan etico mas halto.
dardnan di e Organisacion di
Nacionnan Uni (UN) pero Implicacion global
ta bay mas ley por medio di E logro aki ta bin mientras e
atende acoso sexual hunto cu comunidad global ta marca
explotacion y abuso—bura- e campaña di 16 Dia di Ac-
conan critico den clausula- tivismo Contra Violencia di
nan global cu ta existi. Genero—un recordatorio cu
cuido medico mester tuma
E marco ta enfoca riba tres luga den un manera safe, sin
area di aplicacion: establece discriminacion of violencia.
politico cla y codigonan di
conducta pa reforsa standard- Cu e liderazgo for di gobier-
nan minimo pa preveni y re- nonan Africano, WHO awor
sponde na malconducta sex- tin un modelo pa mundo: tur
ual; equipa personal di salud acto di cuido medico ta bin
cu entrenamento obligatorio cu responsabilidad na ken e
y specialisa, inclui modula ta sirbi—asina comunidad-
pa respondedornan di emer- nan por confia cu e cuido cu
gencia y equiponan di sosten nan ricibi. WHO lo aplica
pa victima; y garantisa inves- e acercamento aki global-

