Page 14 - ANTILL DGB
P. 14

14     Achtergrond                                                                               Zaterdag 26 mei 2018
                                       Een verbroederd
    AD WIKÈNT

    INHOUDSOPGAVE

   Een verbroederd land
   met trotse                                     Met zijn boek ‘Burgers en broeders’ schetst Peter Verton een zeer compleet
   burgers
                                                  beeld van hoe Curaçao zo geworden is als het nu is en hoe het eiland
                                                  verder kan komen. Hiervoor laat de auteur allerlei Curaçaoënaars aan
   pagina 14+15
   Samen eten geluks-                             het woord. Het is hem uitstekend gelukt om door middel van verschillende
             factor voor                          interviews het ontstaan van de huidige samenleving te duiden. Boeiend
             mensen
                                                  is ook dat hij een definitie geeft voor ‘goed’ bestuur om daarna eigen-
                                                  schappen, zoals rechtmatig, integer, deugdelijk, burgergericht en
                pagina 16
   Bijzondere auto’s:
   Morgan                                         resultaatgericht zijn, af te zetten tegen de Curaçaose werkelijkheid.
   Aeromax
                          De omslag van het boek.  Door Cees Luckhardt
   pagina 17
   ‘Leren in vreemde taal
   onderontwikkelt het          erton stelt dat de poli-  later was er weer een opstand.  een roerend goed, als een pro-  seerd en de leiding had geno-
               land’            tieke  werkelijkheid  ,,In de nacht van zondag op  duct en ding.  men over de eigen emancipatie.
                                met name op twee mo-  maandag 6 juli 1750 trok een  Deze realiteit werd van gene-  Niet gesteund door vakbondslei-
                                menten een enorme  honderdtal tot slaaf gemaakten  ratie op generatie beleefd en  ders waren arbeiders op eigen
                  pagina
                          V impuls kreeg. Naast 30  uit Willemstad en directe omge-  leidde tot een gevoel dat deze so-  kracht betere arbeidsvoorwaar-
                          mei 1969 noemt hij de bewe-  ving, naar de gouvernements-  ciale ongelijkheid gelegitimeerd  den gaan afdwingen. De sta-
                  18+19
    Malkovich speelt      ging die ‘Dòktor’ Moises da  plantage Hato. In de vroege och-  was. Er ontstond een consensus  kingsleiders waren radicale ar-
    Hercule               Costa Gomez teweegbracht met  tend vielen ze met geweren, bij-  over de posities en rollen die  beiders die de ontevredenheid
    Poirot                als resultaat het Statuut. Verton  len en kapmessen de plantage-  blanken hadden ten opzichte  het best konden verwoorden.
    in serie              onderzoekt het Nederlandse  slaven aan, waarbij negenenvijf-  van de niet-blanke bevolking.   Een sociale doorbraak die vol-
                                                                                                 gens Verton ongekende tijden
                                                                           Aansluitend stelt Verton dat
                          (neo)koloniale beleid, de terug-
                                                  tig van hen werden gedood.”
                          val in het zelfbeschikkingsrecht,  Nog eens vijfenveertig jaar later  de kern van 30 mei niet het ar-  met zich meebracht want de
   pagina 20              de oorzaken en gevolgen van de  kwam de grootse en maanden-  beidsconflict vormde als zoda-  macht van de Kerk, de olie-in-
   ‘Elke dag een ei ver-  woede op 30 mei 1969 en de uit-  lange slavenopstand van 1795 tot  nig, maar de woede over deze  dustrie en de regering werd in-
   laagt kans op hart- en  eindelijke totstandkoming van  een gewelddadig einde. Om de  gedwongen onderdanigheid en  gedamd. De machtsverhoudin-
              vaatziek-   de Staatkundige ontmanteling  onderdrukking nog eens te on-  eeuwenlange vernedering. Hij  gen van voorheen verschoven.
              ten’        op 10-10-‘10.           derstrepen werden Tula en de  stelt: ,,Op 30 mei 1969 werd er,  De vakbeweging kwam als nieu-
                            Voor de beschrijving van de  andere opstandleiders, na af-  bij de revolte door de Afro-ach-  we speler op het podium van de
                          ontwikkelingen op het eiland  schuwelijke  mensonterende  terhoede in een ‘afrekeningsop-  macht. Vakbondsleiders werden
                pagina 21
                          heeft de auteur twee hoofdvra-  martelingen, ter dood gebracht  stand’, alsnog wraak genomen  permanente gesprekspartner in
    Puzzels    pagina 22  gen geformuleerd die hij tracht  tot voorbeeld van iedereen die  voor de slavernij van het verle-  bedrijven. ,,Uit de Afro-Curaçao-
   Aanklacht tegen        te beantwoorden, te weten: ‘Hoe  het in zijn hoofd zou durven ha-  den. Nos lo siña nan respetá nos  se achterhoede kwamen politici,
                          is de situatie in het Curaçao van  len om tegen de Nederlandse be-  (We zullen ze leren ons te res-  leden van de oude bovenlaag
   Google en              nu gegroeid?’ en ‘Wat moet wor-  zetter in opstand te komen.  pecteren).” Een geïnterviewde  moesten plaatsmaken voor een
   Facebook               den ondernomen om emancipa-  Volgens allerlei onderzoeken  Curaçaoënaar bekrachtigt: ,,De  zwarte gouverneur, Ben Leito,
                          tie, verbroedering en goed be-  werd met dergelijke handelin-  haat die op de gezichten lag was  een zwarte gezaghebber, Eligio
                          stuur te bevorderen?’.  gen langzaam een culturele ver-  onbeschrijfelijk. Het was de haat  Kibbelaar en een zwarte minis-
   pagina 23
                            Allereerst constateert Verton  ankering, inprent en verinnerlij-  van mensen die zich jaren getart  ter-president, Ernesto Petronia.”
   Battlefield 5 krijgt   dat door kolonialisme en slaver-  king bewerkstelligd van de  hadden gevoeld.” Met de ver-  Er ontstond een zelfbewuste
              level in    nij sociale ongelijkheid op Cura-  maatschappelijke onderschik-  melding van het feit dat er in to-  houding, een gevoel van eigen-
              Rotterdam   çao is ontstaan met als basis ‘het  king van de Afro-Curaçaoënaars  taal 322 personen, voornamelijk  waarde groeide onder de Afro-
                                                  gebaseerd op uiterlijke kenmer-
                                                                         mannen, werden gearresteerd,
                          verschil in huidskleur’. De witte
                                                                                                 Curaçaoënaars, zeker wat het ei-
                          (protestante) elite beschikte over  ken. Die inprent werd ook nog  van wie er slechts drie of vier  gen culturele erfgoed betreft. De
                          macht, inkomen en aanzien. De  eens juridisch geïnstitutionali-  werkzaam waren bij Wescar,  belangrijkste verworvenheid is
                pagina 23
   IT-column   pagina 23  gekleurden en zwarten werden  seerd met het verbod om een ge-  weet Verton zijn stelling nog  de rol die het Papiaments is
                          onderdrukt. Al hun opstanden  zin te stichten, en hun kinderen  meer luister bij te zetten.   gaan spelen.
   Brad Pitt dreigde      werden neergeslagen. Dit begon  af te moeten staan indien ze in  Vastgesteld kan worden dat  Later zou het ontbreken van
   Weinstein te           al in 1716. Toen op de Compag-  slavernij waren geboren. Daar-  eind 1969 Curaçao stakingsvrij  leerstof in het Papiaments en
   vermoorden             niesplantage Rif Sint Marie de  naast bleek men, als slaaf ge-  was en dat, na acht wilde stakin-  aan ervaring in het lesgeven in
                          vertegenwoordiger van de West  maakt mens, geen aanzien, wel-  gen waarbij circa 3.500 arbei-  die taal een zo groot probleem
                          Indische Compagnie (WIC)  vaart of macht te bezitten omdat  ders betrokken waren, de achter-  zijn dat in 2007 het Papiaments
                          werd onthoofd. Ruim dertig jaar  men juridisch werd gezien als  hoede zichzelf had gemobili-  als instructietaal werd vervan-
   pagina 24
                                                                                                 gen door een systeem van twee-
       WARWARÚ                                                                                   taligheid. Terwijl een jaar later,
                                                                                                 in 2008, Papiaments een officië-
    De jeugd had de                                                                              le taal werd met een spelling en
    toekomst. Nu heeft de                                                                        grammatica. In datzelfde jaar
                                                                                                 werd de onderwijsvernieuwing
    toekomst de jeugd.                                                                           zonder experiment zo inge-
                                                                                                 voerd. De Landsverordening
                                                                                                 funderend onderwijs werd toen
             Martie Genger
    AD Wikènt is een wekelijkse                                                                  aangenomen. Onderwijs moest
     uitgave van ABCourant NV                                                                    vanaf 2008 geclusterd worden
                                                                                                 tot het ‘funderend onderwijs’.
     en wordt als bijlage van de                                                                   De auteur doet een geslaagde
      zaterdageditie van het                                                                     poging om zo compleet moge-
    Antilliaans Dagblad verspreid.                                                               lijk te zijn door onder andere
                                                                                                 ook stil te staan bij de positieve
        ABCourant NV                                                                             en negatieve invloeden van
        Scharlooweg 31    De ondertekening van het Statuut in 1954 door toenmalig premier Efraim Jonckheer. Op de ande-  de katholieke missie, te conclu-
     Willemstad, Tel. 7472200  re foto zit Dòktor da Costa Gomez naast Jonckheer (staand). Het was Dòktor die een belangrijke  deren dat sociale ongelijkheid
                          bijdrage leverde aan het Statuut en wrang dat hij die uiteindelijk niet zelf ondertekende.  een  universeel  kenmerk  is  van
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19