Page 3 - BNDIA ARUBA
P. 3

A3
                                                                                                           LOCAL Diamars 24 aPriL 2018



            Pa yiunan por haya oportunidad

                               Dimas ta pidi mayornan pa ‘evita buraconan den permiso’




            ORANJESTAD  —“Mi  ta  pa bira Hulandes, sea si nan
            kere  ta  sumamente  im-     tin  un  motivacion  pa  busca
            portante pa mayornan re-     miho  oportunidadnan  eco-
            alisa con importante evita  nomico,  pa  haya  derecho  di
            buraconan  den  permiso-     voto,  ta  sinti  nan  mes  Ru-
            nan  ta.  Pasobra  e  mucha  biano, kier haya trabou, mas
            chikito cu ta na Aruba ta  oportunidad  pa  biaha  of  ta
            depende  di  su  mayor  pa  haci  esaki  pa  defende  nan
            tin tur su permisonan tras  derechonan  den  sociedad
            di otro pa e por haya na-    en  general.  E  pregunta  cen-
            cionalidad pa [...] haya fi-  tral cu e investigacion lo kier
            nanciamento pa estudio y  contesta ta dicon personanan
            asina por amplia bo hala-    bibando na Aruba ta scoge pa
            nan y studia no solamente  bira  Hulandes,  en  compara-
            na Aruba pero tambe den  cion  cu  e  motivacion  splica
            exterior.”                   pa  parlamento  Hulandes  di
                                         ‘scoge pa sociedad Hulandes’.
            Manera directora di e organi-
            sacion ta indica, Departamen-  Den nos entrevista cu e direc-
            to  di  Integracion  Maneho  y  tora nos ta trece na atencion
            Admision  di  Stranheronan  di Dimas diferente punto cu
            (Dimas) ta habri pa colabora  e personanan cu e investiga-
            cu  investigadonan  riba  topi-  donan a entrevista a expresa,
            conan  cu  lo  kier  investiga  cual  ta  e  aspecto  cualitativo
            den  un  contexto  academico.  di e investigacion. Den e es-
            T’asina cu e directora Kathy  tudio por mira un cantidad di   no  un obligacion. Pues  cada  e buraco no ta conta, pues e  Pues  e  directora  ta  conseha
            Paskel-Ruiz  a  señala  cu  nan  comentarionan  negativo  pa   persona cu scoge pa esaki lo  termino ta cuminsa di nobo.   pa  pidi  permisonan  na  tem-
            ta colaborando pa basta tem-  loke ta trata contacto cu Di-  tin  nan  propio  motivacion.                          po, specificamente prome cu
            po  caba  cu  Universidad  di  mas y e esfera en general pa   Tin  personanan  cu  manera  Mayornan ta un obstaculo  un  permiso  anterior  caduca,
            Aruba, cual ta yuda e organi-  loke  ta  trata  migrantenan  na   menciona den e investigacion  pa naturalisacion   generalmente  3  luna  prome
            sacion  encarga  cu  admision  Aruba.                     lo kier haya nacionalidad Hu-  E investigacion a remarca cu  cu esaki caduca. Pa un trayec-
            colecta data riba e satisfaccion                          landes pa nan estudio. Esaki  den  nan  entrevistanan  por  a  torio di naturalisacion segun
            cu  nan  clientenan  ta  experi-  Sinembargo e estudio mes ta   ta algo cu lo surgi den inves-  mira  cu  generalmente  may-  e directora ta compronde cu
            encia  den  e  servicio  cu  nan  remarca cu esaki no ta repre-  tigacionnan.”         ornan ta forma un obstaculo  un periodo di 3 luna of mas
            empleadonan ta duna.         sentativo  di  loke  ta  pasando                          pa nan yiunan por naturalisa  sin permiso ta un buraco. ‘Si
                                         den  comunidad,  mirando     Riba  e  aspecto  di  identidad,  na  Aruba,  specialmente  si  e  bo tabata laat 1 dia of 2 dia e
            Ademas  di  esaki  Dimas  a  cu e personanan cu nan por   e investigacion a remarca cu  persona  ta  menor  di  edad  y  no lo afecta bo’, el a bisa.
            haya  alrededor  di  50  studi-  a  haya  tabata  generalmente   ningun di e participantenan a  no por provee di permisonan
            ante ‘sigur’ den e ultimo 5 pa  gruponan  similar,  ademas  di   indica cu nan kier naturalisa  di su propio cuenta. Un per-  ”Mi  ta  kere  ta  sumamente
            6  añanan,  segun  e  directora,  e echo cu a realisa e estudio   pa bira Rubiano. Sea e perso-  sona di Haiti a remarca: “Mi  importante pa mayornan  re-
            unda  nan  ta  haci  diferente  den  un  temporada  cortico.   nanan  ta  considera  nan  mes  ta  haya  stress  pasobra  basi-  alisa  con  importante  evita
            investigacionnan pero tambe  En total a entrevista 13 perso-  Rubiano  y  ta  identifica  cu  e  camente  si  bo  mayornan  no  buraconan  den  permisonan
            ta  core  stage  na  e  organisa-  nanan pa e parti cualitativo y   isla  of  no.  Pero  e  nacionali-  tabata suficientemente inteli-  ta.  Pasobra  e  mucha  chikito
            cion cu ta otorga permisonan  60 persona a yena e cuestion-  dad mes no ta un indicacion  gente pa percura pa bo status  cu ta na Aruba ta depende di
            pa stranheronan. “Nos como  ario pa e parti cuantitativo.   di un persona su miembresia  legal, e ora ey bo ta man mara.  su mayor cu ta acudi na Di-
            organisacion  tin  porta  habri                           den sociedad, segun e inves-  Y bo tin cu tin conexion aki  mas pa tin tur su permisonan
            pa  studiantenan.  Nos  ta  fe-  Dimas  reaccionando  riba   tigacion.  Sinembargo  aplica  pa por aplica pa un permiso y  tras di otro pa e por haya na-
            licita  universidad  pa  percura  esaki a duna un splicacion cu   pa  naturalisacion  den  cierto  pa hay’e.”       cionalidad  cu  a  base  di  esey
            pa  studiantenan  siña  tocante  en  berdad  Dimas  ta  un  di  e   casonan  ta  un  reaccion  riba                 por  surgi  mas  derechonan,
            nos leynan y nos sistemanan  instancianan cu ta duna con-  ‘sinti Rubiano’. E sintimento  Cu mayornan den pasado lo  entre otro, e derecho pa haya
            unda nan recomendacionnan  seho den caso cu un persona    aki ta fuerte specialmente pa  tabatin dificultad of no a pro-  financiamento  pa  estudio  y
            sigur ta keda tuma na serio.”  kier naturalisa of opta pa haya   migrantenan  di  generacion  vee  pa  e  status  legal  di  nan  asina por amplia bo halanan y
                                         nacionalidad Hulandes, pero   1.5, cual a inmigra prome cu  yiunan ta reconoci na Dimas.  studia no solamente na Aruba
            E topico aki ta surgi despues  cu e ley di nacionalidad cu ta   nan di 13 aña di edad.   Manera  nos  a  compronde  pero tambe den exterior.”
            cu  un  investigacion  tanto  vigente na nos pais compara                              den charla cu un trahado na
            cualitativo  como  cuantita-  cu  henter  continente  Meri-  Aunke  segun  Dimas  e  can-  Dimas,  e  proyecto  dreamers
            tivo  a  keda  publica  —  titula  cano ta basa riba descenden-  tidad  di  peticionnan  desde  of kast kinderen tabata un re-
            Becoming  Aruban?  —  unda  cia, esta Jus sanguinis, en bes   2011 a baha, cual nan ta relata  spuesta di Dimas na e manera
            studiante na University Col-  di Jus soli, cual ta encera cu   na e echo cu ta pidi un prueba  cu  anualmente  mayornan  ta
            lege  Utrecht  (UCU)  Nora  nacemento riba tera ta deter-  di Hulandes y Papiamento en  pasa  Dimas  ora  e  yiu  mes-
            Röders a papia cu inmigrant-  mina un persona su naciona-  bes  di  por  scoge  entre  Hu-  ter gradua, pasobra e yiunan
            enan cu sea lo kier naturalisa,  lidad.                   landes y Papiamento, Dimas  mester di un permiso pa por
            a naturalisa of ta den proceso                            ainda  ta  hayando  nan.  Loke  ricibi nan diploma.
            pa  naturalisa  riba  nan  expe-  ‘Haya nacionalidad no ki-  Dimas  ta  remarca  ta  cu  pa
            riencia  den  nan  trayectorio  ermen haya identidad Ru-  un  persona  por  naturalisa  Segun  sra.  Paskel-Ruiz,  “e
            pa  obtene  nacionalidad  Hu-  biano’                     nan  historia  cu  permisonan  percepcion  cu  Dimas  a  per-
            landes y tambe con sociedad  “Ora  cu  Aruba  a  fungi  den   ta  sumamente  importante.  hudica un of otro cliente por
            Arubano ta percibi inmigran-  cierto  periodonan  como  un   Segun  sra.  Paskel-Ruiz,  bu-  biba  na  final  si  bo  mira  cu
            tenan, di nan punto di bista.   pais  di  migrante  bo  ta  haya   raconan  cu  un  persona  haya  bo tin 10 permiso den man,
                                         cu cierto personanan parti di   den  nan  permisonan  ‘lo  pero si bo tabatin buraconan
            ‘Birando Rubiano?’           bo  sociedad  despues  cu  nan   por  perhudica  e  proceso  pa  memey bo lo mester ta con-
            E  investigacion  ta  uza  dife-  cumpli cu rekisitonan lo kier   naturalisa’.  En  caso  cu  tin  sciente  cu  e  buraconan  aki
            rente  teorianan  pa  splica  di-  haya  e  nacionalidad  Hulan-  buraconan,  permisonan  cu  por afecta bo futuro.”
            con inmigrantenan ta motiva  des.  Esaki  ta  un  escogencia,   e  persona  a  haya  prome  cu
   1   2   3   4   5   6   7   8