Page 23 - BNDIA ARUBA
P. 23
a23
bista politico Diahuebs 21 November 2019
Parlamentario Setty Christiaans-Yarzagaray (MEP):
‘Aruba ta depende grandemente di productonan importa cu
tambe tin su efecto riba prijsnan na Aruba’
ORANJESTAD - Mirando importacion na Aruba. Por
con prijsnan ta desaroya nota den e tabel adhunto e
na Aruba y scuchando balor di importacion pa sola-
pueblo, por sinti cu esaki mente e item di cuminda to-
tin su efecto logicamente tal pa di dos kwartaal di 2019
pa tur hende. Parlamen- pero tambe importacion di
tario Setty Christiaans- Estados Unidos (USA) y
Yarzagaray ta elabora un Hulanda. Importacion di
poco riba importacion y cuminda ta tuma luga pues
con esaki tambe lo por pa 77.1% for di e dos destina-
afecta prijsnan di produc- cionnan aki. Importacion di
to na Aruba. Ta asina facil cuminda pa e periodo men-
pa ora prijs subi na Aru- ciona ta bin pa casi 60% di
ba pa culpa un gobierno Estados Unidos so.
dimes siendo cu no ta go-
bierno ta e unico posibel Desaroyo di inflacion na
actor den subida di prijs Estados Unidos (USA)
di productonan na Aruba. Mirando cu Aruba ta importa
mayoria parti di su alimen-
Aruba ta depende grande- tonan y por a constata caba
mente riba importacion cu practicamente 60% di ali-
Na prome luga y manera mento ta procedente di USA,
cu ta generalmente conoci, ta interesante pa tuma nota
Aruba como isla chikito ta con inflacion ta comporta su
grandemente dependiente di mes den e pais aki. Den e ta-
importacion pa loke ta trata e bel adhunto por tuma nota
parti di alimentacion. Parla- di e desaroyo di inflacion pa
mentario Setty Christiaans- tanto Aruba como tambe pa
Yarzagaray ta elabora un poco Estados Unidos. Si Aruba ta
uzando datonan di CBS importa algun producto di e
(Centraal Bureau Statistiek) pais aki, Aruba ta importa e
cu ta publica informacion di efecto di inflacion di e pais
aki tambe. Por tuma nota e subi cu 58.1% y otro tipo di tor den prijs cu ta e margen
ora cu mientras cu Aruba su fruta (manera kiwi of peach) di ganashi cu cada negoshi
inflacion te cu luna di juni a subi cu 63.1%. Mientras cu ta stipula. Gobierno tin con-
(pa mita di aña 2019) ta na prijs di appel a subi cu 7.2% trol solamente riba un canti-
3.4%, na Merca tambe in- y banana y bacoba a subi cu dad di producto basico cu ta
flacion ya ta 2.2% pa mesun 11.2%, apelsina mes a baha cu pertenece na e canasta basico
periodo menciona. Pues por 15.2%. Pues aki por wak cu ta y por lo demas, comercio na
bisa cu momento cu Aruba depende cua fruta e consum- Aruba, mirando cu tin Free
importa for di Merca of cual- idor ta cumpra con afecta e ta Enterprise na Aruba, por de-
kier otro pais, ya caba e prijs pa e prijs. termina riba nan mes prijs-
di e producto tin su efecto nan di producto (of servicio).
inflatorio for di e pais di ori- Factornan cu ta influencia
gen cu Aruba ta importa for prijs y inflacion Nota si, mirando politikeria
di dje. Ya den conferencianan di cu ta tumando luga rond di
prensa Parlamentario Setty e tema di inflacion na Aruba,
Con prijs di cuminda ta Christiaans-Yarzagaray a cu invoerrechten di banda
desaroyando trece padilanti algun di e ac- di gobierno na Aruba riba
For di cifranan di CBS, cu ta tornan cu ta influencia prijs fruta y berdura ta 0% desde
e oficina cu ta midi cambio di di un producto prome cu e ta aña 2006. Pero tambe cu cri-
prijsnan ta Aruba, Parlamen- na benta riba shelf na Aruba. sisheffing a wordo introduci
tario Setty Christiaans- Yarza- Un di e factornan ya ta men- ya caba pa un aña y mei pasa
garay ta ilustra pa solamente ciona cu ta e efecto inflatorio casi cual no lo por tin efecto
e grupo di productonan di di pais cu Aruba ta importa asina substancial riba loke ta
cuminda (food and catering for di dje. Alabes por a nota trata fruta y berdura of otro
services) con esaki a desaroya con prijs di crudo pues na su producto.
pa luna di juli di 2019. Bou di turno prijs di gasolin ta fluc-
a grupo aki por nota tambe e tua na e banda halto e aña aki Awendia ta asina mas facil pa
sub-componente fruta y ber- compara cu aña pasa. Gasolin obtene informacion y Parla-
dura. Por tuma nota con prijs na su turno ta haci cu prijs mentario Setty Christiaans-
di fruta te cu luna di juli di di transporte di productonan Yarzagaray no ta kere den e
e aña aki compara cu juli di tambe ta hisa. Na Aruba co- forma di haci politica ma-
2018 a subi cu 32.6% y ber- merciantenan tambe a ricibi e nipulando cu informacion
dura a subi cu 19.1% pa e me- informacion cu prijs pa servi- of mente di hende y p’esey
sun periodo menciona. cio di Astec a wordo ahusta y ta scoge pa trece articulonan
cu tambe ta contribui na costo dilanti purbando di contri-
Pero alabes CBS ta presenta mas halto di productonan na bui na educa pueblo y por ta
tambe e dato di por ehempel Aruba. Gasolin riba su mes ta hasta ex-politiconan y politi-
e categoria fruta, cua tipo di influencia prijs, directamente conan cu awe ainda ta papia
fruta su prijs a subi asina sub- of indirectamente, substan- sin substancia nan mes djis
stancialmente. Den e tabel cialmente na Aruba. keriendo cu bisa algo ta haci
adhunto por tuma nota con cu hende ta kere nan.
prijs di Cherry y Strawberry Ta keda e ora un otro com-
a subi cu 66.3%, Awacati a ponente tambe cu ta un fac-