Page 4 - HOH
P. 4
Diasabra, 22 Maart 2025 AWEMainta LOCAL 3
E cicatriznan scondi:
Comprondiendo abuso
fisico, emocional y sexual
ABUSO di mucha ta un realidad cu ta kibra curason cu ta afecta un
cantidad sin fin di mucha rond mundo, incluyendo aki na Aruba. E
ta un topico cu hopi hende ta haya incomodo pa discuti, pero keda
keto solamente ta permiti e problema crece. Sea ta abuso fisico,
emocional of sexual, e cicatriznan laga atras por dura un bida
largo. Como un comunidad, nos mester siña reconoce e señalnan
y lanta para pa proteha nos muchanan. Comprondiendo e dife-
rencia entre e tiponan di abuso aki por yuda nos keda alerta y
ofrece apoyo n’esnan cu tin mas mester di dje.
Abuso fisico hopi biaha t’e forma di daño mas visibel, lagando
atras golpi-, corta- of otro lesionnan. E ta pasa ora un mucha
ta wordo herida intencionalmente pa medio di accionnan manera uacion di incomodidad of miedo na serio. Demasiado biaha,
dalmento, scopmento of hasta kimamento. Tristesamente, algun muchanan no sa con pa expresa loke ta pasando cu nan, special-
mucha ta bay te na extremo grandi pa sconde nan dolor, bistiendo mente ora e abusado ta un hende cu nan ta confia. Nos mester
manga largo den tempo cayente of inventando excuusnan tocante scucha cu compasion y responde cu apoyo incondicional.
con nan a wordo herida. Nan por mustra miedo ora di bay cas
of mustra señalnan di agresion ora nan wordo acerca. Ta crucial Proteha nos muchanan ta nifica keda alerta y ta proactivo. Nos
pa pone atencion na cambionan repentino den comportacion of tur tin un rol den esaki, sea ta como mayornan, bisiñanan, educa-
lesionnan sin splicacion, ya cu nan por ta gritonan pa yudansa. dornan of amigonan. Si bo ta sospecha cu un mucha ta wordo
Nunca nos mester ignora e señalnan di alerta aki—papia por abusa, no duda pa raporta esaki na autoridadnan local manera
salba un bida. Polis of Departamento di Asunto Social. Tin biaha, simplemente
ta un adulto confiabel cu ta scucha por haci tur diferencia. Hunto,
Abuso emocional ta mas sutil pero mesun dañino. E por tuma e nos por kibra e ciclo di silencio y duna nos muchanan e ambi-
forma di critica constante, humiyacion, isolacion of menasanan. ente sigur y amoroso cu nan merece. Laga nos no warda te ora ta
Muchanan cu ta experencia abuso emocional hopi biaha ta desa- demasiado laat—laga nos actua awor pa proteha e futuro di nos
roya autoestima abou, ta lucha cu ansiedad of ta bira retira y comunidad.
demasiado ansioso pa complace. Contrario na abuso fisico, no
tin heridanan visibel, haciendo’e mas dificil pa detecta. Como
espacionan sigur pa muchanan expresa nan sentimentonan sin Detencion alarga pa
mayor-, maestro- y miembronan di comunidad, nos mester crea
miedo di huicio. Un simpel acto di bondad of un combersacion
suave por haci un mundo di diferencia pa un mucha cu ta sinti sin sospechoso di zeden
balor of neglisha.
Kisas e forma di abuso mas horibel ta abuso sexual, unda un HUES a dicidi ayera, riba peticion di Fiscal di Husticia, pa
mucha ta wordo explota of viola na maneranan cu ningun hende duna ordo pa detencion (gevangenhouding) di e sospechoso
mester experencia. E señalnan hopi biaha tin di haber cu compor- S.R.K. pa un termino di 90 dia, den cuadro di un investig-
tameno—problema pa cana of sinta, miedo di cierto hende of un acion di delitonan sexual. Prome cu e periodo aki termina,
conocemento inusual di topiconan sexual. Tin biaha, muchanan e sospechoso mester wordo presenta (pro-forma) dilanti
por regresa na comportacion anterior, manera muha cama, of Corte den Prome Instancia.
desaroya problema pa come. Ta crucial pa tuma cualkier insin- E investigacion ta continua.

