Page 17 - 31March23
P. 17
DIABIERNA 31 MAART 2023 DIARIO PAGINA 17
Salud Mental: kico esey kiermen? Aruba su ‘Green
el a conta cu el a bay un fi- nia, depresion, ansiedad, Hydrogen Valley’ lo bira
esta y a dal basta ‘drinks’. angustia. Abuso relacional
El a subi su auto y ora el a contra un hende muhe cu proximo pilar economico
pensa cu e ta casi yegando ta spera baby, por causa cu
su cas, algo a crusa su di- e yiu ta nace prematuro.
lanti y el a dal den algo. El Muchanan cu a
a sigui core te yega su cas. presencia violencia rela-
E tabata asina burachi cu cional di chikito, tambe
e no a baha for di su auto. ta core e risico di actua
Polis a hay’e drumi den su agresivo y cu complica-
auto y a hib’e warda. Pa cion mental manera au-
su mañan Polis a cont’e tismo y bipolaridad y cu
Ultimo tempo nos kico a pasa. E no por a riesgo di comete suicidio.
ta tende varios hende pa- kere. Nan a kita su rijbe- Varios mucha tin e prob-
pia di salud mental. Vari- wijs y el a pasa basta luna lema di pishi nan cama,
os hende a puntra mi kico cera. Den prizon e no por y ora nan crece nan tin e
salud mental ta precies. a drumi. problema di ‘bully’ otro
Ki ora e salud mental ta E ‘spirito’ di mucha, di gaña y prob-
bon y ki ora ta papia di un e difunto a cuminsa lema di cera amistad cu
salud mental ineficiente; ‘persigui’e’. E kier a dal otro mucha. Estudio haci
ki ora e mente su salud no un par di drinks pa e lubi- ta mustra cu mayoria di
ta bon y kico ta causa cu e da pero den prizon ningun teenagers cu ta scoge e
mente no ta traha bon? hende ta sirbi bo drinks. caminda di delincuencia,
A peticion di un grupo di Un compañe di prizon ta uza droga y por bira
hende, specialmente stu- a yud’e cu droga cu ta- adicto, ta ‘drop out’di scol
diante y ex studiante, lo bata yud’e drumi. Pero y lo bira un abusado.
mi trata di splica e topico despues di algun luna, ni Na e momento aki
aki di un manera simpel y esey tabata yud’e. Tur cos tin 4 hoben menor di 20
comprendibel, aunke mi a cuminsa complica. aña na KIA, cu ya caba a
no ta un psicologo y me- Ora el a sali su yega di mata un hende.
nos psikiatra. bida a bira pio: el a perde E ultimo 3 añanan
Nos ta referi na un trabou, cas y famia. El a nos a mira cu ya no ta brin-
mente saludabel ora nos bin cerca mi y como mi no ga cu mokete, ni cu cuchiu
por pensa, actua y com- ta experto den soluciona e sino cu revolver. Den e ul-
porta nos mes normal. casonan aki, mi a yama timo 10 añanan Aruba a
Pero tambe ora emociona- un specialista cu a yud’e presencia varios asesinato
lmente, psicologicamente, sali for di e trauma aki. El tanto di hende muhe como
socialmente, nos ta actua a bay biba afo, a cambia di mucha chikito y na un
normal y nos por tuma de- su bida por completo y a manera cruel.
cision na un manera nor- busca refugio den bida Den e investiga-
mal y comprendibel. spiritual. cion recien tocante violen-
Un mente normal Mi a conta e storia aki cia contra hende muhe na
y saludabel ta fundamen- manera un ehempel. El a Aruba, nos por lesa reco- ORANJESTAD (AAN): Hidrogeno blauw: Esaki
tal pa nos por pensa, stu- pasa di berdad. Ni alcohol mendacion di profesional Hidrogeno ta e energia di tambe bo ta obtene di fos-
dia, comprende, traha, ni droga ta yuda bo. Cam- riba e tereno aki. Nan ta futuro, clave den decar- ilnan combustibel pero cu
relaciona cu otro ser hu- bio di bida, arepenti y ayu- recomenda mayornan pa bonisacion. Pa e futuro di tecnicanan capas di cap-
mano y trata otro normal do spiritual si lo yuda bo. no duna nan yiunan cos e generacionnan cu ta si- tura y almacena e emision-
y di un manera agradabel, Na Aruba, un isla chikito, material, sino atencion,
produci sea door di traha alcohol, droga y pobresa cariño, haci cos hunto, gui nos, awe nos mester nan CO . E version blauw
2
un trabou of door di crea spiritual ta causando situ- compaña nan yiunan den tuma e pasonan pa sigura ta menos contaminante cu
algo artistico por ehempel acion tristo. nan deporte. Eseynan cu nan por tin un pais y un e version shinishi.
pinta un cuadro of haak Violencia relacio- ta keda recuerdonan pa mundo limpi. Ta nos deber Hidrogene berde: Esaki
un paña di mesa. nal y domestic tambe ta henter nan bida. Un spe- pa minimalisa te yega na e ta e clase di hidrogeno cu
Con nos ta ripara causando situacion tristo cialista ta recomenda go- punto di eliminacion total ta logra obtene sin gen-
ora un persona su mente na Aruba. Unda cu tin bierno pa haci un estudio di HFO (Heavy Fuel Oil) era emision un hidrog-
no ta traha bon? Un di maltrato entre pareha, dicon tin tanto incest y
e señalnan ta ansiedad, tambe tin maltrato contra violacion riba nos isla. cu ta contaminador mas eno sostenibel. Esaki ta
stress, cuminsa grita di e yiunan. Mundialmente Si nos cuminsa grandi di nos medio ambi- e combustibel cu lo yuda
golpi sin motibo, of zun- y cientificamente ta ser ataca violencia domestico ente. mundo alcansa e meta di
dra sin motibo, papia den reconoci cu mucha cu a mas tanto posibel, nos lo Humanidad tin hopi tem- decarbonisacion total di
bo mes, bira agresivo di presencia violencia entre mira con rehabilitacion di po usando hidrogeno como nos planeta y den e lucha
golpi, cuminsa agredi bo su mayornan, tambe ta ser droga y castigo di prizon materia prima den indus- contra cambio climatico.
mes of otro hende, bira maltrata y tambe lo mal- lo disminui. Y con sa- tria kimico y como com- Hidrogeno berde ta e
‘loco’ di un momento pa trata su yiunan. Nos ta lud mental, specialmente
otro. yama esaki ‘e circulo vi- cerca nos hobennan, lo bustible. Pero pa motibo combustibel di futuro. E ta
Kico ta produci un cioso’. aumenta. Si bo tin prob- cu no por extrae hidrogeno un forma di energia asina
comportacion abnormal? Negligencia tam- lema mental, busca ayudo directamente for di natu- dinamico cu lo por aplica
E contesta ta por ehempel be ta ser catalogisa como cerca un profesional man- ralesa den su estado mas den tur e sectornan cu
stress, insomnio = no por maltrato. Abuso prena- era trahado social,dokter, puro, mester fabric’e. Y awendia ta depende di fo-
drumi. Ora bo drumi bo tal contra hende muhe ta psicologo y psychiater, precisamente e metodo con sil ‘heavy fuel oil’.
mente ta sosega. Trauma. causa hopi daño: aborto tratamento contra rabia
Mi ta duna un ehempel di di e baby, weso kibra di den bo curpa. Y no lubida ta extrae e hidrogeno ta de- Esaki ta e meta final unda
trauma. Un conoci a bin e foetus. Babynan cu den di busca ayudo spiritual. termina si e ta un combus- cu Minister Glenbert Croes
busca conseho cerca mi, bariga di nan mama a ser Stima bo mes y stima bo tible limpi y sostenibel. kier yega cu Aruba Hydro-
pasobra e tabata sinti cu e exponi na hopi stress, tin e prohimo y lo bo contra cu Tur e tiponan di hidrog- gen Valley. Su vision ta
ta birando loco. Tanto asi- riesgo di desaroya distur- felicidad. eno: Esaki ta tur tipo di pa logra un Aruba cu un
na cu el a cuminsa pensa bio mental den nan crece- Mr.dr. Alida Rasmijn- hidrogeno cu ta existi. medio ambiente limpi sin
di mata su mes. mento, manera psizofre- Marval Bo tin hidrogeno blauw, ningun clase di contamina-
Mi a lag’e papia y
hidrogeno berde. cion.