Page 4 - AMIGOE 13AUG'15

4 DONDERDAG AMIGOE
13 AUGUSTUS 2015
Aruba, toen en nu...

De Heilig Hart-kerk van Savaneta uit 1900. De St Franciscus-kerk van Playa uit 1864.

Kerken van een eeuw geleden

Op ons eiland is historisch erfgoed in verschillende vormen te ‘vroeger tot bedehuys waren vangen door de huidige.
vinden. Het meest in het oog lopend zijn natuurlijk gebouwen, ingericht’. Dat waren dus de In 1852 werd de derde kerk
cunucuhuizen, winkelpanden of overheidsgebouwen. Maar er kerken van Noord en Playa. van het eiland gesticht, die
bestaan allerlei soorten erfgoed: cultureel, muzikaal, culinair, De laatste stortte tijdens een van Santa Cruz. Historicus
het kan in de vorm van historische documenten zijn en na- zware regenbui in november Johan Hartog meldt daar-
tuurlijk foto’s. Die laten ons zien hoe ons eiland er in het verle- 1825 helemaal in. Dat ge- over dat het gebouw 350 gul-
den uitzag. Daarover gaat deze aflevering, met foto’s van meer beurde met meer kerken in den had gekost en zo sterk
dan 100 jaar geleden van enkele kerken van toen. Hoogst- de loop van de 19e eeuw, zo- was dat het er in 1886 nog
waarschijnlijk in 1903 gemaakt door de Curaçaose fotograaf als de protestantse kerk van stond na de orkaan van dat
Soublette. De eerder in deze serie verschenen artikelen zijn in Piedra Plat. Met de lemen jaar. Maar een vloer lag er
een album te vinden op de Facebook page van de auteur. huizen van de gewone Aru- niet in, daarvoor was Aruba
baan in die tijd ging het met te arm. Het primitieve kerk-
door Evert Bongers aan de Paardenbaai, lokaal zwaar weer waarschijnlijk je deed dienst tot 1890 waar- De Sta Anna-kerk van Noord uit 1885.
Het christendom werd in bekend als Playa en officieel net zo. na er een grotere en steviger
de 17e eeuw door Spaanse Oranjestad genaamd, ont- Wat de eerste St. Franciscus- opvolger werd neergezet. In was er sinds 1875 een kerkje, gebouwen op Aruba staat wijden. Maar de inwijding
priesters naar Aruba ge- stond aan het eind van de kerk betreft: dankzij geld 1932 stortte de gevel ech- meer een kapel, die de naam in het teken van instorting werd een ramp. Desnachts
bracht vanuit Venezuela. 18e eeuw ook daar behoefte opgebracht uit collectes in ter in en kwam er weer een droeg van de Heilige Joseph: en nieuwbouw. Na een ca- regende het en er stond een
Ons eiland werd ‘bediend’ aan een kerk. Die werd rond Curaçao en Nederland, kon nieuwe. Misa di San Hosé. De kerk tastrofe werd steeds meteen fikse wind. Even na 4 uur
door de ‘Stoel van Coro’, het 1813 buiten de ‘stad’ ge- er worden begonnen met de De eerste stenen kerk van van Savaneta op de foto uit tot herbouw overgegaan. De bezweek de zuidmuur van
bisdom waarvandaan regel- bouwd, aan de weg naar ‘de herbouw en eind 1828 werd Noord werd in 1885 inge- 1903, werd ingewijd in 1900 kerkdienst werd dan tijdelijk de kerk en kwam het pan-
matig priesters overstaken Noord’ en werd naar Sint de nieuwe kerk ingewijd. Het wijd, dat is de kerk hier op en kreeg de naam Heilig in een schoollokaal gehou- nen dak naar beneden. Geen
om de paar honderd india- Franciscus vernoemd. was het grootste en hoog- de foto uit 1903. De kerkklok Hart-kerk, Misa Sagrado den en met man en macht pan, stoel of bank was meer
nen die hier leefden, te be- De kerkjes uit de 18e en 19e ste gebouw van het eiland, kwam pas in 1909 en was Curason; rond 1950 werd werd aan de nieuwbouw be- heel. Vermoedelijk had men
keren. Aruba was niet meer eeuw leken qua structuur ook al had het geen kerkto- een gift van een protestant deze kerk vervangen door de gonnen, vaak met gebruik- veel te snel gewerkt teneinde
dan een ‘wijk’ in één van de helemaal niet op de stevige ren. Op het rode pannendak (!). In 1914 werd begonnen huidige. making van de stenen van op 4 oktober klaar te zijn. De
parochies. Van een kerk was gebouwen die op de foto’s waarin met andersgekleurde met het vervangen van deze De geschiedenis van kerk- de ingestorte kerk. Soms was kalk was waarschijnlijk niet
dan ook geen sprake. Pas in van 100 jaar geleden te zien pannen het jaar 1828 te le- kerk door de huidige Sta. An- er haast bij. Hartog schrijft droog en het metselwerk kon
het midden van de 18e eeuw zijn. Net zoals de huizen zen was, stonden verschil- na-kerk, die in 1928 van een over de herbouw van de St- het dak niet dragen. De kerk
(1750) werd het eerste kerk- van vroeger tijden op Aruba, lende kruisen. In 1864 werd pastoor uit Scheveningen Franciscuskerk in 1864: “De stond evenwel reeds spoedig
gebouw op Aruba gebouwd, waren zij voornamelijk van deze kerk vervangen door de het prachtige houtgesneden bouw ging, als steeds, in ga- weer overeind.
de kapel van Alto Vista. De leem opgetrokken. Daarover derde Sint Franciscus-kerk, altaar geschonken kreeg. lop. De pastoor wilde de kerk Wat kerken bouwen betreft,
tweede kerk was die van ‘de schrijft de Spaanse pater hier op een foto uit 1903 te Het wordt beschouwd als op het feest van de Heilige wist men op Aruba wel van
Noord’, gewijd aan de Hei- Serafin, die in 1826 vanuit zien. Links staat de voor- een toeristische trekpleister. Franciscus, 4 oktober, in- wanten!”
lige Anna. Met de stichting Venezuela op Aruba terecht malige pastorie en rechts de Ook bij de oorspronkelijke
van een nieuw wooncentrum kwam en daar twee ‘bouw- oude school. Deze kerk werd hoofdstad van ons eiland,
vallige hutten’ aantrof, die in 1917 afgebroken en ver- aan de Commandeursbaai,

Derek C. Levestone 04-08-2015 13
Eric G. Angila 05-08-2015
Bibiana M. Tromp 07-08-2015 13
Dominica M. Panblini – Maduro 08-08-2015 14
Nicolina G. Enser 10-08-2015 14
Sr. Guillermo M. Ibarra 10-08-2015 14
Sr. Jeff O. Huntington 10-08-2015
Jacqueline O. Rasmijn – Croes 11-08-2015 14
Cristofera de Cuba – Kelly 11-08-2015
Sirma B. Roza 11-08-2015 15
Fabio Ras 12-08-2015 14
Casimiro L. Kelly 12-08-2015 15