Page 19 - ANTILL DGB

Antilliaans Dagblad Dinsdag 27 maart 2018 19
Regio

‘Het is oorlog in Rio de Janeiro’

Van onze redactie den ze het vuur in de nauwe dag ‘naar beneden komen’. Hoe
Rio de Janeiro - Met zeven- steegjes waar kogels recht door hou je zo’n explosieve situatie
tigduizend moorden per de muren van de huisjes gingen. onder controle? Onmogelijk.
jaar is Brazilië het dodelijk- Het geknetter van geweervuur ,,Dus is het oorlog. Een oorlog
duurde eindeloos. Soms dicht-
van een corrupte elitestaat tegen
ste land ter wereld. Alleen bij, dan weer wat hogerop in de de arme meerderheid. De politie
al in Rio wordt elke ander- wijk. Toen het ophield zag zij is hier niet om medeburgers te
half uur iemand ver- hoe de agenten een dode tiener beschermen, maar om de vijand
moord. achter zich aan sleurden, alsof uit te schakelen. En als het de
het een zandzak was. Het kind politie niet lukt, dan haal je het
De laatste drie jaar steeg het liet een lang bloedspoor na. Hui- leger erbij. Want tegen de vijand
aantal moorden met 25 procent, lende vrouwen kwamen de berg is alles geoorloofd. In een oorlog
na een daling rond het WK voet- af. Ze probeerden met hun praat je niet over mensenrech-
bal en de Olympische Spelen, vuisten op de mannen met de ten. Je moordt en je martelt. Dat
schrijft Marjon van Royen in De doodshoofden in te slaan. Maar is alles.”
Groene Amsterdammer. die lachten en zongen rijmpjes. Langzaam begreep Van Roy-
,,De georganiseerde misdaad Een voorbeeld van een van de vele favelas in Rio. Pas later verstond ze de woor- en ook het mechanisme beter.
heeft Rio overgenomen.” Met dit den: ‘Een ondervraging is mak- Miljoenen mensen zonder wa-
argument nam president Michel kelijk te beginnen: je pakt een fa- ter, elektriciteit, scholen of werk.
Temer in februari voor de deel- velabewoner en slaat hem bui- Voor de overheid staan de ar-
staat de meest extreme maatre- ten zinnen. Een ondervraging is men van Brazilië eenvoudig niet
gel sinds het einde van de dicta- ook makkelijk te beëindigen: je op de kaart. Hoe letterlijk dit
tuur: hij plaatste Rio onder mili- pakt de bandiet en schiet hem geldt, bleek toen Google Maps
tair bewind. De hoogste baas van naar het oneindige.’ uitkwam. Keurig had het bedrijf
de deelstaat is nu een vierster- Geschokt kwam Van Royen alle duizend favelas van Rio op
rengeneraal. Commandant Wal- het kantoor binnen van ex-poli- zijn kaarten ingevuld. De auto-
ter Braga Netto mag met zijn tieman Hélio Luz. Twee jaar riteiten werden woedend en
tanks door de stad rijden, slop- lang had Luz als hoofdcommis- sommeerden Google ogenblik-
penwijken binnenvallen, men- saris geprobeerd de politie van kelijk alle sloppenwijken te ver-
sen arresteren en ook dood- Rio te hervormen. ,,Natuurlijk wijderen. ,,Die wijken bestaan
schieten: ,,Een militair kan zich ben ik ontslagen”, zei hij. ,,Een niet”, zei het stadsbestuur,
niet laten afmaken”, verduide- corrupte staat heeft nu eenmaal ,,want ze zijn illegaal.” Google
lijkte Temer fijntjes. De enige een corrupte politie nodig.” De gehoorzaamde.
aan wie Braga verantwoording les die deze politieman haar Voor de politiek bestaan de fa-
hoeft af te leggen is Temer zelf, leerde was hard, maar verhelde- velas nog steeds niet. Maar de
een corrupte president die twee rend. ,,Natuurlijk valt de politie ‘bandieten’ of ‘drugsbazen’ die
jaar geleden aan de macht kwam Hoofdinspecteur Batista: ,,Al twintig jaar voeren we hier een veilig- schietend en moordend de slop- ze beheersen des te meer. ,,Wij
dankzij een meerderheid van heidspolitiek en nog eens invallen in de arme gebieden van de stad. penwijken binnen. Je betreedt zijn de coffeeshops van Rio”,
eveneens corrupte parlementari- Wat zijn we ermee opgeschoten?” het territorium van de vijand lachte zo’n drugssoldaatje eens
ërs die vreesden berecht te wor- niet met sussende woorden: toen Van Royen vertelde dat ze
den. Met minder dan drie pro- van al die andere klootzakken er- mensen daar wonen? Omdat ze rustig nou maar, leg je erbij neer uit Nederland komt. Het joch
cent van de bevolking achter uit raggen”, verbetert de dikste. lekker gratis water en elektri- dat je honger hebt, geen werk, hield de wacht bij een van de
zich breekt Temer al maanden ,,Daarna op een rij zetten en exe- citeit hebben en goedkoop gesto- geen afvoer, geen school. Dat is drugsverkooppunten in de fave-
het record van impopulairste lei- cuteren. Zul je zien hoe snel het len spullen kunnen kopen van iets voor de kerk. Een politieman la. Een wankel tafeltje met wat
der ter wereld. is afgelopen.” de bandieten. Waarom geven ze is er om te schieten. Dat is zijn zakjes marihuana. Hij was der-
‘Is het verwonderlijk dat 95 De agenten discussiëren over die lui niet aan als ze het zo erg werk. Het zou hypocriet zijn het tien of veertien. Een pistool in de
procent van de moorden onge- de militaire interventie. ,,Mooi vinden dat er gewapende inval- anders te noemen.” band van zijn laaghangende ber-
straft blijft?’ Hoofdinspecteur hoor, het leger inzetten. Maar len zijn? Als je wil profiteren, In derdewereldlanden als Bra- muda. Bloot bovenlijf en blote
Batista schudt zijn hoofd. En dan moeten de soldaten vrij zijn moet je ook de gevolgen dra- zilië vertegenwoordigt de staat voeten. Het geweer in zijn han-
nee, het gaat niet alleen om geld. om de doodstraf uit te voeren.” gen.” Van Royen heeft het al slechts een kleine elite die zich- den was bijna even groot als hij-
,,Al twintig jaar voeren we hier Van Royen voert aan dat de poli- vaak genoeg gehoord: het is oor- zelf met geweld in het zadel zelf. Toch had het joch gelijk.
een veiligheidspolitiek van tie in Rio nu al elke dag vijf men- log in Rio. Twintig jaar geleden houdt, zei Luz: ,,Kijk naar de rij- Voor de meer gewiekste jonge-
grootscheepse invallen en nog sen vermoordt, waaronder veel onderging zij haar vuurdoop. ke strandwijken als Copacabana ren uit de favelas is deze handel
eens invallen in de arme gebie- kinderen en vrouwen. ,,Altijd Van Royen maakte mee hoe en Ipanema. Zelfs daar wonen de beste en vaak enige manier
den van de stad. Wat zijn we er- die argumenten van jullie van de tientallen agenten met Rambo- vijf keer meer armen in de slop- om geld in het laatje te brengen.
mee opgeschoten? Niets. En dan mensenrechten”, ontploft de wapens de sloppenwijk naast penwijken tegen de heuvels dan Alle drugs zijn illegaal in Brazi-
gaan we nu hetzelfde met het le- dikke. ,,Altijd zeuren over die 99 haar huis binnenstormden. He- in de luxe flats op zeeniveau.” lië. Dus vindt de detailhandel
ger doen?” Gevaarlijk vindt hij procent zogenaamd onschuldi- lemaal in het zwart en met Bij die flatbewoners heerst een plaats in wijken die toch al ‘ille-
het. Nu al heeft de legerleider ge slachtoffers die in de favela doodshoofden op hun mouw ge- diepgewortelde angst dat de in- gaal’ zijn verklaard. Elke
geëist dat er straks ‘geen tweede wonen. Waarom denk je dat die borduurd. Schreeuwend open- woners van de favelas op een middenklasser koopt er zijn
Waarheidscommissie komt’. De jointje of snuifje coke. Al sinds
Waarheidscommissie deed de jaren tachtig. Een deel van de
onderzoek naar de misdaden opbrengst wordt door de drugs-
van de militaire dictatuur tussen baas gebruikt voor het aanleg-
1964 en 1988. ,,Dit betekent dat gen van water en het aftappen
ze de vrije hand eisen. Daar van het elektriciteitsnet. Ze zor-
word ik bang van”, zegt Batista. gen ervoor dat de allerarmsten
,,Zolang je niet zorgt dat er in iets te eten hebben. En als het
die arme wijken fatsoenlijke nodig is, betalen ze de zieken-
voorzieningen komen, los je het huisopname van oma.
geweld niet op. Dat is mijn me- Vorige week woensdag werd
ning. Het parlement is op dit de linkse politica Marielle Fran-
moment de plek met de hoogste co in Rio de Janeiro vermoord.
concentratie misdadigers van De kogels in haar hoofd waren
Brazilië.” politiekogels, afgevuurd door
Als Batista naar de rechtbank lieden die haar volgden na een
is, stijgt de spanning. Op het bu- bijeenkomst met zwarte vrou-
reau komt het bericht binnen wen. Haar executie is een poli-
dat een politieagent is doodge- tieke afrekening en een waar-
schoten. ,,De mitrailleur erover- schuwing aan anderen om zich
heen”, roept een van de oudere niet tegen politiegeweld te ke-
agenten. ,,Nee, eerst de namen Alleen al in Rio wordt elke anderhalf uur iemand vermoord. ren.