Page 13 - WEB

Antilliaans Dagblad Woensdag 1 augustus 2018
12
Feuilleton

DE MEMOIRES VAN TATAIS LODEWIJK
DOOR

DANIEL
Geen budgetrecht (113) GERHARTS

et in het regeringsre- hier aan te halen, mijnheer de
glement van 1865 voorzitter. Men had namelijk
H georganiseerde gede- het idee geopperd de kleine
centraliseerde bestuur had eilanden, klein in de zin van
geen budgetrecht. De Raad van economisch minder belang-
Politie, gevormd dus door de rijk, voorlopig niet te betrekken
Gezaghebber en de Landraden, in de voorgestelde regeling.
had wel de bevoegdheid, onder Prof. Oppenheim merkt daar-
repressief toezicht van de gou- bij op: bladzijde 10 van de
verneur plaatselijke keuren te toelichting. ,,De ondergeteken-
maken, inzake alle onderwer- de deelt deze mening niet. Hij
pen die betrekking hadden op acht het juister geen uitzonde-
de huishouding van het eiland, ring te maken voor deze kleine
doch zonder budgetrecht had samenlevingen, waardoor haar
men daaraan zeer weinig. De de voordelen, welke hij van de
Raad van Politie stelde ieder ontworpen regeling verwacht,
jaar een wenselijkheidsbegro- zouden ontgaan. Hij verwacht
ting op, die naar het Bestuur namelijk, dat de instelling van
van Curaçao werd gezonden gemeenschappen als hierbij
en het was maar al te zeer voorgesteld bevrediging zal
bekend hoe in die begroting schenken daar waar de burge-
met een zware bijl door Cura- Na de komst van de olie-industrie op Curaçao verdween de subsidie-tijd. FOTO GVN rij wegens gemis aan eigen
çao gehakt werd, zodat vaak zeggingschap in bestuursza-
van de billijke wensen van ons zouden, volgens gouverneur landse Eilanden in de Antillen nieuwe Staatsregeling tot stand ken, onvoldaan was, bezielen
eiland niet over bleef. Ook Wagner, kunnen worden toe- meer geld zou kosten en, waar en in de art. 117 en 118 van die zal werken, daar waar door
geschiedde het dat posten op vertrouwd aan een raad van 9 Nederland ieder jaar een subsi- Wet stond, dat de indeling van gebrek aan tastbare mogelijk-
de wenselijkheidsbegroting of 11 leden uit de ingezetenen. die moest geven als bijdrage in Curaçao in bestuursressorten heid van zelfontplooiing, de
werden geplaatst door de Bij deze wensen bleef het. Ook de kosten van de huishouding bij landsverordening geschie- geestkracht der bevolking
meerderheid van de Raad en in 1914 pleitte de heer Hamel- van Curaçao, paste men er wel den zou. Aangezien een lands- verlevendiging nodig heeft en
de Landraden en dat die op berg er voor een decentralisatie voor op, dat deze subsidie niet verordening, krachtens de de burgerzin van de gehele
voorstel van de voorzitter van door te voeren, zij het, dat de hoger zou worden. En waar Staatregeling 1936, niet tot bevolking van ons Staatsdeel
de Raad van Politie, in zijne heer Hamelberg niet zo ver men te doen had met zuinige stand kon komen zonder de zal prikkelen en op een hoger
kwaliteit van Gezaghebber, in wilde gaan als de heer Jessu- Hollandse huisvaders die elk medewerking van de gouver- peil brengen.”
het een of andere geheime run. De heer Hamelberg wilde dubbeltje - in die tijd althans - neur, bij wie niet veel bereid- Terwijl prof. Oppenheim
advies werden weg-geadvi- de eilanden in twee gemeenten twee maal omdraaiden voor zij willigheid aanwezig bleek die nog op bladzijde 11 opmerkt:
seerd, want het Bestuur was onderbrengen namelijk één het uitgaven, en er van een medewerking te verlenen, ,,Vlottere afdoening - van za-
altijd gaarne bereid te luisteren bestaande uit de Beneden- decentralisatie niets, ja kón er bleven alle pogingen om tot ken - wordt mogelijk gemaakt
wanneer het ging om bezuini- windse Eilanden en één ge- niets van komen, zolang deze een goed werkend stelsel te en wel door personen die met
gingen, mits die niet in de meente bestaande uit de Bo- autonomie gedachte vastge- komen, vruchteloos. de plaatselijke toestanden en
eigen huishouding van Cura- venwindse Eilanden. koppeld bleef aan het mogelijk En zo bleven de eilanden aangelegenheden op de hoogte
çao behoefden te geschieden. De Commissie Staal, die in veel hoger worden van de buiten Curaçao met hun zijn.”
Het nieuwe systeem van 1922 in Nederland werd inge- jaarlijkse subsidie. ouderwetse niets-te-vertellen-
1865 bleek niet te voldoen. steld stelde voor het regerings- hebbende politieraden zitten Ontwerpwijziging
Reeds in 1871 bepleitte de heer reglement zodanig te wijzigen, Olie-industrie en alle pogingen om hierin Twee jaren nadat de gouver-
A. Jesurun Dzn. in de Kolonia- dat aan de autonomie-gedachte Na de komst van de olie-in- verbetering te brengen leden neur het advies van de Com-
le Raad dat het ‘niets billijker meer ruimte werd gegeven. De dustrie op Curaçao verdween schipbreuk. missie van prof. Oppenheim
zou zijn dan dat de administra- bedoeling was aan de betrokke- de subsidietijd. Het eiland had ontvangen, te weten op 20
tie van elk der eilanden zoda- nen eilanden meer medezeg- Curaçao dat vele tientallen Uitbreiding februari 1946, diende de gou-
nig wordt ingericht, dat het genschap te geven, indien zou jaren noodlijdend was geweest, Raad van Politie verneur een geheel gewijzigd
zijn uitgaven dekken kan en blijken dat de gegeven grotere kreeg voldoende inkomsten Uit het voorlopig verslag op de ontwerp bij de Staten in, een
dat aangezien een vermeerde- autonomie levensvatbaar zou om zijn uitgaven te dekken en Curaçaose begroting van het ontwerp waarover in de Staten
ring de inkomsten onmogelijk zijn. En de voorzichtige Com- Curaçao werd spoedig gevolgd dienstjaar 1943, dat op 4 mei zeer harde woorden zijn geval-
moest worden geacht, een missie wilde de uitbreiding door Aruba. Zonder deze twee 1942 werd uitgebracht bleek, len. Op 27 mei 1947 brachten
bezuiniging op grote schaal, van de zelfstandigheid toetsen olie-industrieën zouden Cura- dat de Staten meenden te kun- de Staten een voorlopig verslag
vooral op de onderhorige eilan- aan de werkelijkheid. çao en Aruba dezelfde vermoe- nen beginnen met de uitbrei- op het ontwerp van gouver-
den, ingevoerd moest worden’. Al deze schone plannen en delijk betrekkelijk armoedige ding van de Raden van Politie. neur Kasteel uit. Dit geschied-
U hoort het, mijnheer de voor- voorstellen brachten het niet eilanden zijn gebleven die zij Nadat de Staten aan deze de nadat een delegatie uit de
zitter, er is niets nieuws onder tot een uitvoering. De reden waren en zou men zeker nim- kwestie verscheidene vergade- Staten in Nederland met de
de zon, reeds 80 jaar geleden was, dat men in Nederland mer de welvaart hebben be- ringen hadden besteed, kwam regering overleg had gepleegd
sprak men over bezuiniging vreesde, en mijns inziens reikt, die men thans op die er aan het einde van het jaar op inzake een nieuwe Staatsrege-
een roep die door mij sinds terecht, dat de decentralisatie eilanden kan aanschouwen. St. Nicolaas Dag 1942 een ling en waarbij uitvoerig de
1946 in de Staten vele malen van het bestuur van de Neder- Hieraan, mijnheer de voorzit- besluit van de gouverneur, bezwaren die de Staten tegen
werd herhaald. ter, wordt dikwijls te weinig waarbij de bekende commissie het systeem van gouverneur
aandacht geschonken en voor- Oppenheim in het leven werd Kasteel hadden werden bespro-
al wanneer de politieke geroepen, aan wie in speciaal ken. Vergeten dient niet te
Meer vrijheid
De toenmalige gouverneur hartstochten worden botge- de uitwerking van de reeds worden dat in 1943 verkiezin-
Wagner antwoordde, dat alvo- vierd. Slechts diegene die nog genoemde art. 117 en 118 van gen voor landraden hadden
rens de eilanden in de kosten wel eens op de andere eilanden de Staatsregeling werd opge- moeten plaats vinden welke
van hun eigen huishouding in de omtrek komen, waar dragen. Het rapport dat door verkiezingen werden uitgesteld
zouden kunnen voorzien, het men niet kan bogen op belang- prof. Oppenheim werd uitge- omdat het Bestuur van mening
nodig zou zijn het regeringsre- rijke industrieën en waar men bracht was een boekwerk ge- was dat ‘spoedig’ tot decentrali-
glement te wijzigen waarbij niet heeft geleefd onder een worden van 124 bladzijden. Dit satie zou worden over gegaan.
aan eilanden meer vrijheid zou goed Bestuur als het Neder- rapport werd aan de gouver- Ook latere verkiezingen heb-
moeten worden gegeven en landse, kunnen erover oorde- neur op 24 februari 1944 toe- ben niet plaatsgevonden, zodat
vooral - en dat in de eerste len hoe groot het verschil in gezonden, doch het ontwerp de Landraden acht jaar lang in
plaats - het recht om hun eigen welvaart en gezondheid is heeft de Staten nimmer be- functie zijn geweest, zonder
begroting van inkomsten en tussen onze eilanden en de reikt. dat de bevolking daarover ook
uitgaven op te maken. De eilanden onder niet-Neder- Het is wellicht van belang maar één woord te vertellen
belangen van ieder eiland Gouverneur Kasteel. landse vlag! In 1936 kwam de enige zinnen uit het rapport heeft gehad.