Page 8 - ARUBA BANK 6 OCT 2015
P. 8

4 DINSDAG                                                                                                         &                                                                                                  AMIGOE
       6 OKTOBER 2015

INGEZONDEN                                                         Fun Walk voor 60+

Frank su makutu                                                                                                                                                            Dier & Wereld                1950 - 2005

                                                                                                                                                                           Politiek

                                                                                                                                                                           Bij het lobbyen voor het Dierenasiel bij politici is mij
                                                                                                                                                                                   wel eens gevraagd of ik tips heb hoe een politicus zich
                                                                                                                                                                                   moet verdedigen tegen de kritiek van stemmers wan-
                                                                                                                                                                           neer zij als partij aandacht schenken aan het welzijn van die-
                                                                                                                                                                           ren. Mensen klagen meteen dat zij zich beter met het lot van
                                                                                                                                                                           mensen kunnen bezighouden dan de dieren. De mens moet,
                                                                                                                                                                           volgens de stemmers, gezien de schaarse middelen, veel meer
                                                                                                                                                                           prioriteit krijgen dan dieren.

PAPIAMENTU,                     tehe tambe                                                                           Foto: Fun Walk                                        Natuurlijk kan een academisch verhaal geen soelaas bieden
KU palabra saká for di          nos kultura den bo obranan                                                                                                                 aan de stemmers met hun praktische problemen als gezond-
makutu di bo kunuku,            di literatura                      WILLEMSTAD — Fun Walk organiseerde zondag een loop voor zestigplussers in het kader                     heidszorg, geen werk en onvoldoende betaling. Het zou ver
ku kariño i amor nos ke         obranan ku sigur pa sem-           van de internationale Dag van Ouderen, die jaarlijks op 1 oktober wordt gevierd. Hiermee                van hun bed zijn, uit te leggen dat wij allen op deze planeet
kanta un kansion                per lo dura,                       hoopte Fun Walk bewegen onder ouderen te stimuleren. Wandelen is goed voor de gezond-                   in een harmonisch ecologisch geheel leven en dat schade be-
pa Efraim Martinus Arion:       asta te na bo último rosea,        heid en kost niets, aldus de organisatie. De wandeling begon bij de parkeerplaats van SVB in            rokkenen aan een van de componenten van deze ecologie, het
                                pa bo por a logra bo meta:         Otrobanda. De deelnemers kregen voor het startsein eerst een warming-up onder begeleiding               zij plant, dier of mens, de harmonie behoorlijk kan verstoren
un yu di tera kende ku sodó     *Amor vincit omnia                 van Richard Schotborgh. De zestigplussers konden kiezen uit afstanden van 2, 3, 5 en 10 km.             met nare gevolgen voor ons allen. We zouden ze zelfs hele-
di su frenta                                                       Aan het eind werd er water, fruit, vruchtensap en soep onder de deelnemers uitgedeeld. Ook              maal de mist insturen als we zouden uitleggen dat indien de
a yuda kibra kadena ku un       Arion,                             kregen de twee oudste deelnemers van elk geslacht, Camila Meyer (89) en Raymundo Vos                    mens er niet zou zijn geweest, deze ecologie het waarschijn-
dia a mara                      di bèrdat bo a laga un he-         (81), een prijs.                                                                                        lijk veel beter zou hebben gedaan.
na ourora di bo mainta:         rensia presioso pa nos
*Magna res libertas             ku nos lo no kier kambia ni                                                                                                                Het kan praktischer.
                                pa plaka ni pa oro
un yu di Kòrsou                 ni tampoko pa nada otro!                                                                                                                   Loslopende honden en zwerfhonden kunnen behoorlijk wat
ku hopi esfuerso i trabou,      *Aquila non captat mus-                                                                                                                    overlast bezorgen. Ze gooien vuilnisbakken om op zoek naar
sin nunka para ketu,            cas*                                                                                                                                       voedsel of ze blaffen eindeloos en verstoren de rust. Joggers
a lucha pa bo, papiamentu!                                                                                                                                                 en fietsers worden in de benen gebeten omdat het instinct
*Luctor en emergo               Arion,                                                                                                                                     van het dier hen zegt dat het een prooi op de vlucht is. Een
                                realmente bo a sende e lus                                                                                                                 probleem dus van de openbare orde.
Pasó, abo, Frank Martinus       pa e siguiente generashon:
Arion,                          *Ex umbra in solem edu-            Stemmen uit Afrika                                                                                      Loslopende katten en honden zijn ook een probleem voor de
ku sodó di bo frenta            cere*                              van Frank Martinus Arion                                                                                economie, dus voor ons mensen. Toeristen krijgen een nega-
a muha fundeshi                                                                                                                                                            tief beeld van Curaçao. De dieren komen vaak voor bij hotels
i lanta blòki pa bo skol        Frank,                             STEMMEN UIT Afrika van Frank Martinus          als morgen dauw, als onbetreden duister.                 en restaurants op zoek naar voedsel. Dat terwijl toerisme een
dunando asina papiamentu        laga nos no lubidá bo pala-        Arion,                                                                                                  belangrijke bron van inkomsten is voor ons land.
su balor:                       branan di sabiduria:               Opgedragen aan mevrouw Trudi Martinus-         Tantan awa danst haar vreugde,
*Difficilia quae pulchra        ban mira,                          Guda en                                        Tantan awa is een maagd bevonden.                        Bovendien brengen loslopende dieren zeer regelmatig de ver-
                                kue bo chapi, drenta ku-           Dochter Margina Isis, van Ilse Risseeuw-Win-                                                            keersveiligheid in gevaar. Gevaar dus niet alleen voor het
Pa abo, papiamentu no ke-       minsá traha den bo kunuku          kel                                            Van Casamanca in de Senegal                              dier, maar ook voor de mens. Tot slot kunnen zij een re-
da riba kaya                    pa mañan bo por kosechá            na memoria di un gran hende.                   Tot in Soenda tot in Congo                               eel gevaar opleveren voor de volksgezondheid. Zwerfhonden
manera yu sin mama              yena bo makutu!                                                                   klinkt nu ‘t tam tammen van Jacoubo;                     kunnen dragers zijn van ziektes die besmettelijk zijn voor
i bai pèrdí manera un mata      *Festina lente                     Tantan awa danst haar vreugde:                 Mijn Tantan awa is een maagd bevonden.                   de mens.
ku no ta haña sufisiente                                           haar man heeft haar gehuwd,
awa                             Frank,                             haar man heeft haar gehuwd                     Tantan awa danst haar vreugde                            Maar bovenal is het los laten lopen van dieren op ons eiland
                                *tempus omnia revelat,             Tantan awa danst haar vreugde.                 Jacoubo zingt zijn vreugde                               een probleem van de geestelijke gezondheid ofwel de zede-
Frank,                          quaevis terra patria,                                                             Tantan awa is gehuwd en maagd bevonden                   lijkheid van de mens. Dit probleem kan leiden tot meedogen-
abo ku a studia, lesa i skirbi  requiescat in pace!                Haar man heeft haar gehuwd,                    als de prille struiken, als ongerepte oorden,            loosheid van de mens en uiteindelijk tot extreme excessen,
henter bo bida                                                     haar man heeft haar ‘n maagd bevonden;         als morgen dauw, als onbestreden duister.                die gevolgen kunnen hebben vooral voor mensen.
tokante lingwístika históri-              HILDA DE WINDT           als de prille struiken, als ongerepte oorden,
ko i filologia,                                          AYOUBI                                                                          ILSE RISSEEUW-WINKEL              Het inperken van de overpopulatie van loslopende dieren en
miéntras ku ternura bo a                                  Curaçao                                                                                                 Curaçao  het publiek bewuster maken van dierenwelzijn, komt ook de
                                                                                                                                                                           mens ten goede. Aandacht en geld hieraan besteden is niet
                                                                                                                                                                           alleen voor het welzijn van de dieren, maar net zo goed voor
                                                                                                                                                                           het welzijn van de mens. Het is daarom het werk van een
                                                                                                                                                                           parlementariër om zijn stemmers te wijzen op deze punten
                                                                                                                                                                           en niet meteen terug te deinzen voor de initiële weerstand
                                                                                                                                                                           die zij ondervinden bij het schenken van aandacht aan die-
                                                                                                                                                                           ren.

                                                                                                                                                                                                                           Gregory Berry
                                                                                                                                                                           Voorzitter Stichting Dierenbescherming Curaçao

                                                                                                                  Mythische yu-di-tera

                                                                                                                  NAAR AANLEIDING van de dood van                                    gemakkelijk kan worden vertekend, wat kan
                                                                                                                  Frank Martinus Arion lezen we in de laatste                        hier dan niet? Hierop is maar één antwoord
                                                                                                                  passage van de brief van Habibe: “Hij was                          mogelijk: de waarheid vertellen. Daar zijn
                                                                                                                  een zeer dynamische begaafde en intellectu-                        speciale antennes voor ontwikkeld, de lange
                                                                                                                  ele reus. Een echte yu-di-tera.”                                   tenen.
                                                                                                                  Dit kun je niet anders lezen: dit zijn de                          Dit eiland mag hoe dan ook nooit uit balans
                                                                                                                  basiskenmerken van een yu-di-tera waar                             raken en omslaan omdat de echte yu-di-tera
                                                                                                                  Frank bij uitstek aan voldeed. Dat hij deze                        niet kan zwemmen. Voor zover ik mij dat
                                                                                                                  drie eigenschappen bezat, staat buiten kijf.                       kan herinneren, Frank ook niet.
                                                                                                                  Maar van de yu-di-tera heb ik toch een vol-
                                                                                                                  strekt tegenovergesteld beeld. Frank was de                                                          CARLOS WEEBER
                                                                                                                  grote uitzondering. Als de werkelijkheid zo                                                                         Curaçao

                                                                                                                  Engels onderwijs in aantocht (2)

                                                                                                                  HIERBIJ WIL ik mij aan-                                  Engels voortgezet onder-     ten, om eerst met enkele
                                                                                                                  sluiten bij hetgeen Fred                                 wijs is voor jonge kinderen  pilot-scholen te beginnen.
                                                                                                                  de Haas naar voren brengt                                minder selectief dan het     Er zal wellicht een groep
                                                                                                                  in de Amigoe van 1 okto-                                 Nederlandse systeem met      op Curaçao zijn die de
                                                                                                                  ber jongstleden. Als ex-                                 zijn verschillende onder-    voorkeur blijft geven aan
                                                                                                                  beleidsmedewerker van                                    wijstypen. Daarmee komt      Nederlands(talig) onder-
                                                                                                                  het Ministerie van Onder-                                het meer overeen met Cu-     wijs. In zoverre de overheid
                                                                                                                  wijs heb ik al in 2007 een                               raçaose onderwijsaspira-     daarin mee wil gaan en
                                                                                                                  intern discussiestuk ge-                                 ties, 3. De vakprogramma’s   afhankelijk van de finan-
                                                                                                                  schreven waarin dat voor-                                zijn inhoudelijk gericht op  ciële middelen zou dat on-
                                                                                                                  stel werd gedaan. Dit was                                het Caribisch gebied en      derwijs ook in aanmerking
                                                                                                                  mede naar aanleiding van                                 daarom meer herkenbaar       kunnen komen voor een
                                                                                                                  een bezoek aan de St. Do-                                en aantrekkelijk, 4. Boe-    (gedeeltelijke) subsidie.
                                                                                                                  minic High School op St.                                 ken en andere lesmateria-    Engelstalige leerkrachten
                                                                                                                  Maarten. Helaas had dit                                  len zijn veel goedkoper dan  kunnen gevonden worden
                                                                                                                  idee geen vervolg. In mijn                               die vanuit Nederland, 5.     bij onze mensen die in een
                                                                                                                  boekje ‘Curaçao en de eeu-                               Het onderwijsniveau wordt    Engelstalig land hebben
                                                                                                                  wige limbo met Nederland’                                gegarandeerd door de cen-    gestudeerd en onder leer-
                                                                                                                  (2014) breek ik nogmaals                                 trale CXC-examens, die       krachten in die landen. Ik
                                                                                                                  een lans voor niet alleen                                geënt zijn op de Caribische  ben gaarne bereid mee te
                                                                                                                  Engelstalig onderwijs op                                 leerling en weinig fraude-   werken aan een opzet van
                                                                                                                  Curaçao, maar ook aan-                                   gevoelig zijn, 6. Geslaagde  een nieuw onderwijsplan,
                                                                                                                  sluiting bij de Caricom en                               leerlingen kunnen (naast     waarin meer gedetailleerd
                                                                                                                  de Caribbean Examination                                 de lokale UNA) doorstude-    de voor- en nadelen van
                                                                                                                  Council (CXC). Hierin geef                               ren op een van de Engelse    Engelstalig Caribisch on-
                                                                                                                  ik de volgende voordelen                                 eilanden of in de USA, het-  derwijs naar voren komen,
                                                                                                                  van Engels onderwijs: 1.                                 geen dichter bij huis is en  op grond waarvan een be-
                                                                                                                  Engels is op Curaçao een                                 uiteindelijk goedkoper dan   leidsplan kan worden sa-
                                                                                                                  neutrale taal zonder ne-                                 het volgen van een studie    mengesteld.
                                                                                                                  gatieve bagage. Het is een                               in Europa.
                                                                                                                  wereldtaal, waarvan kleine                                                                            HANS BICKER
                                                                                                                  kinderen al vroeg spelen-                                Uiteraard zal zo’n verande-                             Curaçao
                                                                                                                  derwijs de basis leren via                               ring de nodige tegenstand
                                                                                                                  hun computer, internet,                                  opleveren. Het is dan ook      De Amigoe behoudt zich het recht
                                                                                                                  televisie en muziek, 2. Het                              verstandig, mede vanwe-        voor ingezonden brieven te wei-
                                                                                                                  systeem van het Caribisch                                ge de risico’s en de kos-      geren, te corrigeren of anderzins
                                                                                                                                                                                                          redactioneel te bewerken en in te
                                                                                                                                                                                                          korten. Brieven, die maximaal 600
                                                                                                                                                                                                          woorden mogen bevatten, moeten
                                                                                                                                                                                                          zijn voorzien van naam en woon-
                                                                                                                                                                                                          plaats. Het adres en telefoonnum-
                                                                                                                                                                                                          mer worden niet gepubliceerd,
                                                                                                                                                                                                          maar zijn nodig ter verificatie.
                                                                                                                                                                                                          Gelieve brieven te sturen naar
                                                                                                                                                                                                          redactie@amigoe.com.
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13