Page 15 - HOH
P. 15
A3
LOCAL Diaranson 12 Juni 2024
Wit Gele Kruis Aruba preocupa pa disminucion di nacemento di babynan
Den un entrevista cu Wit stancianan cu tambe ta bay
Gele Kruis Aruba (WGK) scolnan.” Goeloe a señala.
di ayera mainta, a bin Pa esaki, el a splica cu nan tin
trece dilanti informacion un proyecto pa muchanan di
relaciona cu e jaarverslag vijfde y zesde klas cu ta guia
di Ouder en kindzorg di e muchanan pa nan cuida
aña 2023 den cual a re- nan curpa y nan ta ser educa
salta e bahada di cantidad tambe pa respeta nan cur-
di nacemento di babynan pa. Aworaki for di aña pasa
na Aruba relaciona cu scolnan di DPS tambe tin e
añanan anterior, loke nan proyecto aki conhuntamente
ta considera algo historico cu proyecto Biba Amor, ki-
den 51 aña. ermen tur scol di Aruba tin
trahado social loke ta nifica
853 baby a nace na aña 2023, cu si un mucha ta cay na es-
un cifra cu segun director di tado den edad hoben ya caba
WGK, Gino Goeloe ta algo na scol nan ta haya guia pa e
historico cu den 51 aña nan mucha y pa e mayor.
a mira cu Aruba a bay atras Tambe Goeloe a bisa cu tin
“asina drastico” caminda for hopi problema cu e muchan-
di aña pasa caba nan a duna di an pa loke ta trata taalspraak,
conoce cu e cifra di nacemen- problema di e mucha pa loke
to di babynan ta bahando. ta trata lenguahe y papia, ey-
El a splica cu despues di pan- nan ta wak cuy for di aña pasa
demia di Covid-19 na 2021 e caba nan a duna di conoce
cifra tabata na 1,000, na 2022 cu esaki ta un problema cu
a baha te 915 y aworaki 856 Aruba ta hayando y cu nan
“esey ta algo cu pa nos eco- como WGK hunto cu FE-
nomia y pa futuro di nos pais un hecho, pero e topico aki POH tabata boga pa logope-
nos tin cu para keto y sinta di alcohol y droga ta algo cu dista, cu un mayor por haya
den un comision cu tur e ta keda papia over di dje y e ayudo door di AZV y cu awor
partner afo hunto cu Oficina mucha mester distancia di e ta posibel.
Central di Estadistica, De- esaki, p’esey nos ta monitor
partamento di Asunto Social tur e mucha hoben aki cu ta Pa loke ta trata oido di e
y gobierno pa wak kico nos ta haya baby y e ta guia nan.” muchanan, Goeloe a bisa cu
bay haci,” Goeloe a sigura. Nan a registra 40 mama ho- e parti ey ta bon, pero nan
Nan a bay haci comparacion ben aña pasa y nan a ripara cu a ripara cu ora nan ta test e
cu e añanan anterior unda na edad a baha, loke ta nifica cu muchanan tin tiki mas mu-
2012 nan a registra 1,311 baby esun di mas hoben tabata di cha cu a sali insuficiente y ora
y awor ta 853 loke ta un dife- 14 aña y tambe tabatin di 16 a midi pa di dos biaha a sali
rencia basta grandi manera e y 17 aña, pero mayoria di es- suficiente , compara cu añan-
ta señala y esey ta un motibo nan cu ta haya baby ta entre an anterior tin un diferencia
di preocupacion. 18 cu 19 aña, esey compara cu chikito den e parti ey di oido
Nan a mira cu na Corsou añanan anterior unda tabatin “pero esey nos ekipo con-
tambe e cifranan di nace- edadnan mas hoben ta nifica huntamente cu FEPOH y
mento di baby ta hopi abou, un bon noticia. tur e partner na hospital, nos
Hulanda y Europa tin e me- “Esey ta bao control cu e tra- ta monitor e casonan aki, di
sun situacion, cu e cifranan nan ta coy sanger bao di hei- caina of marihuana, y tambe bou cu nos a bin haciendo tur mucha cu tin un defecto
ta bahando na nivel mundial. ltje di e pia y na Hulanda nan alcohol loke ta causa un efec- cu proyectonan na scolnan di oido y ta ayudo inmediata-
Den esaki, Goeloe a trece di- ta test y por haya e malesanan to directo riba e baby “esey ta como Biba Amor y otro in- mente.” Goeloe a afirma.
lanti cu nan a mira un entrev- cu e baby por desaroya y por
ista cu hobennan na Hulanda aborda di biaha “e ta algo cu
caminda nan a ripara cu e nos mester bin cune, nos sa
factor principal di esaki ta cu cu esaki tin atencion di min-
costo di bida a bira hopi caro, ister Dangui Oduber y mi ta
cu nan no por afford un baby. kere, si tur cos ta bay bon, e
“Menos baby tin un reflexion aña aki ainda nos por con-
riba tur cos, crèche, scol, cui- cretisa esey conhuntamente
do, entre otro y p’esey nos ta cu Directie Volksgezondheid
kere cu nos mester para keto y tur e partner. Nos mester
na dje.” El a bisa. bay den direccion ey pasobra
Igualmente e jaarverslag a in- bo por sa cu por ehemplo, e
dica cu score di vacunacion baby tin cierto problemanan
na Aruba ta hopi halto, entre genetico of den su sistema y
96 cu 97%, compara cu Hu- e por ser trata, esey ta e parti
landa cu ta na 60% unda cu unda cu nos kier bay cu pa
tin basta confusion den caso nos ta hopi importante.”
di malesanan contagioso cu Goeloe a informa cu tin labo-
antes no tabata existi na Hu- ratorionan priva cu ta haciele
landa, actualmente nan ta en- pero e tin un costo y e test
frentando e problema aki den mester bay Hulanda.
e babynan. Na Aruba esey no Ademas, el a trece dilanti cu
ta e caso. na Aruba tin e mamanan ho-
ben cu ta adicto na alcohol of
WGK for di 20 aña pasa se- na cierto substancianan y nan
gun Goeloe a menciona ta babynan ta nace cu defecto
bin papiando di loke ta trata debi cu nan ta haci uso di
‘hielprik’ cu ora e baby nace droga, como por ehemplo co-