Page 14 - AHATA
P. 14

A2   LOCAL
                 Diahuebs 7 augustus 2025

                   Frustracion pa cobamento den calichi na Mangel Halto ta keda sin

                                                                          respuesta


            Fin di juli a surgi un situ-  antenan  di  e  comunidad—y
            acion  na  Mangel  Halto  a  considera  varios  aspecto
            unda por a mira trabao di  y  medida  pa  por  ehecuta  e
            cobamento  riba  costa  di  proyecto  aki  di  manera  mas
            Mangel  Halto  pa  instala  sano  pa  hende  y  naturalesa.
            palapa.  Mesora  comuni-     Pa  cual  ta  e  medidanan  aki,
            dad a  bati alarma y a  ex-  ACF a clarifica lo siguiente:
            presa  nan  frustracion  pa  •      A  reduci  e  number
            loke  nan  a  considera  un  total di palapa, y no a bin cu
            otro proyecto cu ta kita di  mas  palapa.  Actualmente  tin
            nos recursonan natural.      dos palapa menos cu loke ta-
                                         batin prome.
            Bon  Dia Aruba  a reporta  pa  •    A kita e structura re-
            prome biaha tocante e situa-  duntante.  Esakinan  ta  resto
            cion  dia  23  di  juli.  Subse-  di  proyectonan  bieu  manera
            cuentemente, Aruba Conser-   beton, trapi cu no ta ser usa
            vation  Foundation  (ACF)—   y otro tipo di materialnan cu
            cual  den  colaboracion  cu  no tin funcion util mas.
            Aruba    Tourism    Author-  •      A realoca e palapanan
            ity (ATA) a lansa e proyecto  pa areanan menos ecologica-
            aki—a  ofrece  nan  banda  di  mente sensitivo: a kita palapa
            medaya  riba  e  situacion  na  di  area  unda  cu  tin  mata  ta
            Mangel Halto y pakico a lan-  crece pa asina mester stop di
            sa e proyecto aki.           corta e mata y laga vegetacion
                                         natural pa regenera, trahando
            E  organisacion  a  splica  e  mas espacio pa naturalesa.
            tempo  ey  cu  e  situacion  di  •   A realoca e palapanan
            bishitante  na  Mangel  Halto  riba costa mas leu di e liña di  ranca no ta solid, cu impacto  Manera ACF a menciona den  cu  a  pidi  pa  cooperacion  di
            ta poniendo mas presion riba  costa pa reduci e chens cu su-  por hasi mas danjo cu bon. Si  nan comunicado, e proyecto  Cuerpo Policial (of KPA) pa
            e matanan di mangel, cual ta  shi ta cay di biaha den lama.  waak bon na rand di baranca  aki ta un colaboracion finan-  vigila. Cu esaki ta bin e pre-
            matanan  protegi  pa  ley  y  ta  •   A   restaura   habi-  tin pida ta los cu tempo for di  cia pa ATA y maneha pa un  gunta si KPA tambe por hun-
            forma  un  parti  integral  den  tat  costero  door  di  crea  mas  costa. E impacto di machine  empresa di ingenieria contra-  ga un rol pa vigila con traba-
            naturalesa di nos isla.      espacio  na  e  costa  pa  espe-  por hasi e area rond zwak. E  ta, cual a surgi via Facebook  onan di construccion ta cana,
                                         cienan costal manera e Stern-  problema no ta e palapa ariba  di ta JEB Construction Aru-  specialmente  den  areanan
            A nota cu e aumento grandi  chi  of  Bubi  por  unabes  mas  su  mes,  si  e  manera  cu  kier  ba.                 publico  y  ecologicamente
            di bishitante local y interna-  cuminsa usa e costa pa broei  construi fundeshi.”                                   sensitivo.
            cional na e area akinan a causa  den futuro. Por observa caba                          Bon  Dia  Aruba  a  manda
            hopi  daño  na  e  mangelnan  Sternchinan den e area.     Nos  prome  pregunta  tabata  pregunta di den ki manera e  Den nan respuesta pa e situa-
            pasobra  personanan  tabata  •      A diseña e palapanan  dirigi  precisamente  riba  e  partidonan  envolvi  ta  sigu-  cion na Mangel Halto, ACF
            bay den e mangelnan pa asina  cu  un  fundeshi  fuerte  y  so-  preocupacion  aki.  Manera  rando  cu  esnan  ehecutando  a  enfatisa  cu  ta  conta  riba  e
            busca  sombra  di  solo,  asina  lido  pa  por  wanta  e  biento  a  menciona  den  nos  edi-  e trabao ta tumando cuido pa  comunidad di Aruba pa ta e
            destrosando  habitat  di  por  costero fuerte y asina garan-  cionnan  anterior  tocante  e  preveni (mas) destruccion. E  wowo y e oreanan di natura-
            ehempel  e  soldachi  (Fiddler  tisa  e  siguridad  di  bishitan-  tema  aki,  e  suelo  di  calichi  pregunta aki ta bin pa via di  lesa y avisa di cualkier prob-
            Crab), ta colga tasnan y ser-  tenan,  mientras  a  incorpora  cu  tin  riba  costa  di  Mangel  algun reaccion riba red social  lema  na  momento  cu  e  ta
            bete na e ramanan di e man-  cu  e  parti  ariba  di  e  palapa  Halto  ta  fragil  y  construc-  tocante e cobamento den ca-  pasando. Y aunke esaki ta ber-
            gel, y ta laga atras mas sushi  por  facilmente  ser  manteni  cion  continuo  riba  dje  por  lichi, pero tambe pa via di e  dad, mester menciona tambe
            ainda den e raiznan di e man-  sin  mester  atrobe  stroba  e  crea un situacion peligroso pa  daño cu esaki ta causando pa  cu  autoridadnan  tambe  tin,
            gelnan.                      fundeshi of e naturalesa cu ta  bishitantenan di e playa, por  e naturalesa cu ta rondona.   of  tin  mas  responsabilidad
                                         rond di e palapa.            ehempel si e bira demasiado                               pa sigura cu problemanan no
            Pa motibo aki, e proyecto aki                             zwak y kibra cay.            A nota den un video publica  surgi.
            tabata enfoca principalmente  Aunke sigur a duna mas clari-                            pa  activista  Nigel  Maduro
            na  e  renobacion  di  e  palap-  ficacion riba e proyecto, ain-  Esaki no ta un preocupacion  raiznan  den  tera  kibra  y  al  Nos ta manda e preguntanan
            anan y gazebonan na Mangel  da a keda par pregunta cu te  sin base, ya cu nos a mira caba  menos  un  mata  di  kwihi  aki  pa  no  solamente  ACF
            Halto  como  parti  di  un  co-  ainda no a haya contesta. Bon  un incidente unda un pida di  destrui  pa  via  di  e  uso  di  pero sino na tur instancianan
            laboracion  primordialmente  Dia Aruba a acerca ACF cu e  e costa a cay den lama. Ade-  heavy equipment.            envolvi y ademas pa e autori-
            dirigi  na  reduci  e  impacto  preguntanan  aki,  incluyendo  mas,  den  un  video  publica                        dadnan riba nos isla.
            humano riba e sitio ecologi-  tocante e cobamento den ca-  riba Facebook, por a mira cu  Ta  parce  cu  a  pesar  di  tin  e
            camente  sensitivo  akinan,  y  lichi.  Den  e  edicion  aki  nos  e cobamento di calichi a laga  intencion  di  protege  natura-  Ta birando cla cu perspectiva
            asina  maneha  bishitantenan  kier a tuma e oportunidad pa  algun crack den suelo.     lesa, e proyecto aki a resulta  publico ta cambiando pa loke
            activamente y crea espacio pa  profundisa un poco mas riba                             den otro tipo di destruccion,  ta e tipo di proyectonan aki y
            naturalesa.                  nos  preguntanan  tocante  e  Bon Dia Aruba a trece e pun-  cual ta laga di puntra kico ta e  por mira cu tin un demanda
                                         situacion actual.            tonan  aki  dilanti  cerca  ACF,  sentido si no por sigura cu e  creciente  pa  no  solamente
            Tambe  e  tabatin  e  meta  pa                            unda a puntra pa verificacion  trabao no ta crea mas of otro  transparencia sino tambe ac-
            renoba  e  palapanan  deterio-  Despues  di  a  publica  ACF  si en berdad tin un riesgo pa  tipo di problema? Ki sorto di  cion  adecua  y  control  for  di
            ra riba lama y riba e costa, e  su respuesta siman pasa, por  e stabilidad di e suelo si pone  vigilancia  of  control  por  ser  esnan  cu  mas  experticio  y
            brug, e trapi, y ultimamente e  a  nota  cu  en  general  lector-  mucho presion riba e calichi.  implementa  pa  situacionnan  mas responsable pa e maneho
            dek, den un manera cu ta mas  nan  tabata  insatisfecho  cu  Ademas a puntra ki sorto di  asina no pasa?            di nos areanan stima.
            alinea na metanan di conser-  loke ACF tin di bisa tocante  riesgo esaki por trece na e ha-
            vacion y sostenibilidad a ter-  e situacion, ya cu esaki no a  bitantenan mes cu ta biba na  E  renobacion  na  Mangel  Bon Dia Aruba lo keda atento
            mino largo.                  atende  e  frustracion  princi-  den e area, ya cu tambe a mira  Halto a cuminsa na novem-  na  cualkier  reaccion  of  con-
                                         pal  cu  pueblo  tabatin  pa  cu  algun usuario bisa cu e crack-  ber  2022  como  parti  di  un  testa y lo sigui brinda nos lec-
            ACF a subraya cu e proyecto  e proyecto aki, esta e cobam-  nan aki por stroba e fundeshi  proyecto multi annual, cual a  tornan mas informacion.
            aki a pasa den comunicacion  ento den calichi.            di casnan situa na banda.    surgi principalmente pa via di
            cu e comunidad bisindario—                                                             casonan di vandalismo di pa-
            unda localidadnan di e palap-  Manera un usuario a nota: “E  Un otro pregunta cu nos ta-  lapa cu a tuma luga. E tempo
            anan a ser scogi cu sugerencia  punto tabata cu ta usa heavy  batin  ta  encera  e  ehecucion  ey,  ex-minister  di  Turismo
            y den presencia di represent-  equipment ribe baranca. Ba-  di  e  fase  aki  di  e  proyecto.  Dangui  Oduber  a  menciona
   9   10   11   12   13   14   15   16