Page 18 - HOH
P. 18
a7
salud Dialuna 19 Mei 2025
Bo ta distrae facilmente? Aki con pa mehora bo atencion
(AP) — Bo ta sinti manera
bo no por enfoca? Manera
bo nunca lo caba di lesa un
buki nunca mas? Manera
e unico manera pa tene
bo mente y man ocupa ta
door di scroll riba rednan
social pa oranan largo?
Bo ta leu di ta boso. Un cu-
erpo pa investigacion di deca-
das largo a haya cu atencion
di e persona averahe pa un
solo pantaya ta apenas 47
seconde, un reduccion di e
2.5 minuut na 2004. E ciclo
noticiero 24/7, incertidum- Con nos a perde enfoke? nan uso di pantaya manera
bre tocante estado di mundo, Un cambio di atencion ta un nunca antes, segun Stacey
y cantidad di oranan di uso di caracteristica evolucionario, Nye, un psicologo clinico na
pantaya no ta yuda, segun ex- no un eror. Nos cerebro- Universidad di Wisconsin-
pertonan. nan ta programa pa rapida- Milwaukee.
mente filtra informacion y
“Ora mi pashentnan papia enfoca riba menasa potencial Tecnologia no ta lo unico
cu mi tocante e cosnan aki, of cambio den loke ta sucedi- cu tin influencia riba nos
hopi biaha tin un sentimento endo rond di nos. atencion, segun expertonan,
di impotencia,” segun Dr. pero e efectonan di e notifi-
Michael Ziffra, un psikiatra Loke ta halando nos atencion cacionnan aki, of oranan ta
na Northwestern Medicine. a cambia. Pa nos ancestronan, scroll door di videonan di 30 mente,” ta un opcion atrac- Cuminsa cu algo cu bo
“Pero bo por cambia e com- por tabata un zonido den e seconde, por acumula du- tivo, segun Cindy Lustig, un gusta y pone un meta di
portamentonan aki. Bo por matanan poniendo nos alerta rante tempo. “Nos atencion neurocientifico cognitivo na berdad
mehora bo atencion.” cu tin un tiger cerca. Awen- realmente a haya training pa Universidad di Michigan. No ta suficiente pa djis tin
dia, por ta un racha di alerta enfoca solamente riba blip- un hobby, Lustig a bisa. E ta
Aki bao, algun manera pa di noticia di ultimo ora y no- nan chikito, cortico, y ta in- Kita notificacionnan innec- yuda pa scoge hobby cu ta in-
cuminsa e proceso aki. Mien- tificacion di celular. terumpi nos ciclonan natural esario y saca bon probecho clui practica intencional y un
tras bo ta lesa, reta bo mes pa di enfoke,” el a bisa. di e modo “do not disturb,” meta pa cual mester traha, sea
pone un timer di 2 minuut y Pandemia di Covid-19 a specialmente prome cu ora di ta toca guitara pa un audien-
mey, y keda riba e articulo aki trastorna e sentido di tempo Duna bo mente ‘break activo’ drumi. Miho ainda, pone bo cia of mehora den un sport.
sin mira otro aparato ni click di hopi persona, y a aumenta Expertonan ta bisa cu break- celular den un camber com-
pa otro tab. nan ‘activo’ ta entre e miho pletamente diferente, Lustig E ta yuda tambe pa scoge algo
manera pa re-train bo mente a bisa. di cual bo ta disfruta.
y bo atencion. Nan ta tuma
apenas 30 minuut so, Nye a Bisa no na mulitasking “Bo no kier cuminsa cu e
bisa, y por ta simpel manera Multitasking por pone bo non-fiction pisa of manera
bay cana mientras ta ripara e sinti manera bo ta haciendo ‘War and Peace’”, Lustig a
cosnan rond di bo, of move mas, pero expertonan di cere- bisa. “Si bo mester cuminsa
na otro camber pa come bro ta recomenda pa no hacie. cu e novela di romance, e
lunch. “Ta un persona cu ta haci un ora cuminsa cu e novela di
solo tarea alabes,” Nye a bisa. romance. Bo por mehora
No tene miedo di ta cre- “Traha riba un cos cada biaha, despues for di esey.”
ativo. Desaroya un lista di pa un periodo specifico di
actividadnan alternativo, of tempo, y cuminsa aumenta e Tambe ta importante pa ta
scoge ideanan random for di tempo.” amable cu bo mes. Tur hende
un bowl. Purba proyectonan tin dia bon y malo, y nece-
manual, un mediatacion cor- Lustig ta un fanatico di e “tec- sidadnan di atencion ta dife-
tico, prepara un cuminda of nica Pomodoro,” den cual bo rente – y hasta por varia di un
cana pafo. Hopi mihor si bo ta pone un timer y ta traha tarea pa otro.
por involucra un amigo tam- riba algo pa 25 of 30 minuut
be. E break mester ta un ac- prome cu tuma un break di E clave ta pa haci esfuerso in-
tividad fisico of mental – no cinco minuut. tencional, segun expertonan
scroll pasivo riba celular. ta bisa. “Den hopi manera, e
E ta bisa su mes: “Mi por haci ta similar na musculo, den e
Ora e cerebro ta sub-stimula cualkier cos pa e periodo aki sentido cu nos por construi
y buscando cambio, usual- di tempo,” y e mundo ta bay riba dje cu practica y eherci-
mente e lo gara e prome cos t’ey ainda wardando p’e na cio,” Ziffra a bisa. “Di mesun
cu e mira. E smartphone, un final. manera, e por debilita si nos
“mashin produciendo eterna- no ta haci ehercicio cune.”

