Page 5 - HOH
P. 5

2      LOCAL                                               AWEMainta                                 Diabierna, 16 Februari 2024





                                    Procurador General Flanegin instala oficialmente

        E ta preocupa cu problematica di salud mental y muchanan cometiendo delito



                                                        ciente hende (“capaciteit”) pa esaki, e           edad, pero despues na 2021 un subida
                                                        realidad ta cu no ta ministerio publico           te 123 y a sigui subi na 2022 te 167.
                                                        den cierto situacion ta e prome yama              Si compara e cantidad di 2022 (167)
                                                        pa trata cu un problema of solucioné.             cu esun di 2016 (98), e subida total ta

                                                                                                          70% den 6 aña.
                                                        Leynan penal no ta e solucion  pa tur
                                                        problema social. Aunke semper a existi            Di  kico  ta  sospecha  cu  e  muchanan
                                                        den comunidad  e fenomeno di  hende               aki a haci?

                                                        cu problema mental, cu ta “verward” of            Den  2020, 2021, 2022 te  cu  2023 e
                                                        “onbegrepen”, aparentemente e ultimo              menornan di edad ta wordo sospecha
                                                        añanan e problema aki a aumenta na                di a comete  diferente  tipo di delito
                                                        Hulanda. Segun polis cada bes nan ta              manera: openlijke geweldpleging (brin-

           of a tene un special diahuebs atar-          haya nan confronta cu mas “melding”               gamento den luga publico), maltrato
      Hdi pa instala mr Brandt y mr Pijnen-             na Hulanda. Na 2022 polis a  wordo                cu arma, menasa (bedreiging), droga,
       burg, kendenan a cuminsa traha como              confronta cu 138.000 melding di                   destruccion, y tambe mata (doodslag).
       hues na Aruba. Pero tambe pa  insta-             casonan di hende cu problema mental.              Den e combersacionnan cu a bin dilanti

       lacion di Aruba su Procurador Gener-             Den e debate a indica cu leynan penal             cu ta mirando un bahada den e edad
       al nobo mr. Amalin Flanegin. “E ta un            t’ey cu nan funcion normativo (“norme-            di e muchanan cu ta bin den contacto
       honor pa mi por sirbi mi Pais den un             rende werking”), pero nan no ta cura. Y           cu husticia mientras cu e delitonan ta
       funcion cu ta parti di e poder hudicial          si e comunidad mes a percura pa duna              parce di ta bira mas grave.

       di nos estado di derecho. E funcion aki          cuido na un persona asina, kisas lo por
       mi no por ehecute mi só, pero mi ta ha-          preveni pa algo mas serio pasa.                   Di e cifranan di e añanan 2020 te cu
       cie hunto cu e team completo di Minis-           Situacionnan similar tambe tin cu trata           2023 e edad mas abou ta 12 aña y e
       terio Publico di Aruba y den coopera-            di evita, dunando por ehempel cuido na            sospecha ta di delito manera menasa,

       cion cu diferente partner.”                      e persona cu ta den e situacion dificil           bringamento den publico, maltrato,
                                                        aki. Den Reino, pues tambe na Aruba,              hortamento, atraco. “Nos muchanan
       El a splica cu banda  di leynan  penal,          tin atencion pa duna ayudo dor di intro-          ta esencial den nos comunidad y ta
       OM tin tareanan den otro ley. Manera             duci por ehempel un “crisisdienst”. Di e          importante pa e futuro tambe di nos

       ora tin cu conseha over cambio di fam            forma aki ta duna e cuido necesario na            comunidad. Den nan interes, diferente
       di un persona of ora ta conseha over             hende cu ta malo y ta trata di evita cu           iniciativa ta wordo tuma dor di e poder
       di un peticion di clemencia. E tareanan          algo mas grave por sosode.                        ehecutivo, pero tambe priva y funda-
       primordial ta menciona entre otro den                                                              cionnan subsidia. Mi ta pensa si cu

       e Ley encuanto e ministerio publico.             PREOCUPACION DI HOBENNAN                          ainda falta mas, cu nos tur hunto por
       Tur e tareanan ta represivo. Esta “achter        E di dos preocupacion  di Procurador              haci den interes di nos muchanan.”
       af” y no preventivo. Aunke cu OM ta              General Flanegin ta e mucha  y
       participa  den cierto grupo di trabou            hobennan cu ta haya nan mes envolvi               Pa nos muchanan ta esencial pa  nan

       cu ta encarga cu  e parti preventivo,            cu husticia. Informa cu e ta haya for             tin structura den nan bida  diario,
       manera den e Veiligheidshuis, primor-            di diferente instancia ta c e problema            wordo educa, no solamente na scol
       dial ta tareanan represivo. Manera               cu muchanan ta haya nan mes aden                  caminda  nan ta  haya  les di  entre
       ta bisa den Papiamento: Ministerio               ta varia. Nan tin problema di compor-             otro idioma, rekenen y historia, pero

       Publico ta hunga su rol ora e baca a             tacion, falta di guia, drop-outs di scol,         primordialmente, educacion na cas dor
       hoga caba.                                       problema di adicion na droga y alcohol,           di nan  mayornan,  famia o otro grupo
                                                        problema  mental, falta di sosten  di             di sosten rond di un mucha. Pesey mi
       “Mi a ripara cu ta spera di ministerio           mayornan, amistadnan problematico,                ta haci un apelacion pa hunto nos haci

       publico cu ley  penal como  instru-              no tin un “steunend netwerk”, peer                un esfuerso pa evita cu ta yega asina
       mento,  por  soluciona  tur  problema,           pressure.                                         leu  cu  ta ministerio  publico mester
       hasta problema cu eigenlijk no ta su             Di 2016 pa 2019 e cantidad di mucha               actua ora un mucha comete un delito.
       “core  business”. Ademas di e  hecho             cu ta wordo sospecha di a comete un               Pasobra e ora ey nos ta laat caba mien-

       cu nos no por actua riba tur tereno,             delito a subi di 98 pa 114 (16%). Na              tras cu nos tur sa cu keto bay preveni
       pasobra simplemente nos no tin sufi-             2020 ta tin un bahada te 107 menor di             ta miho cu lamenta.”
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10