Page 4 - HOH
P. 4

A7
                                                                                                          SALUD Diasabra 15 Juli 2023



















            Hulanda:
                        Ola di calor ta causa 5% mas morto cu a spera prome den juni



             (NLTimes)—Den e segun-                                                                                             den siman 23 pa 25—durante
             da  kwartaal  di  2023,  mas                                                                                       e ola di calor.
             cu 39.000 hende a muri na                                                                                          Den e segunda kwartaal, casi
             Hulanda, 1.900 of 5% mas                                                                                           900 (4%) hende mas di 80 aña
             cu a spera pa e temporada                                                                                          of mas a muri den e periodo.
             aki.  Den  e  tres  siman  di                                                                                      Mortalidad  tabata  mas  halto
             juni,  tabatin  un  mortali-                                                                                       cu e spera den casi tur siman,
             dad  excesivo  entre  hende                                                                                        y  tin  tabatin  un  mortalidad
             den cuido den plaso largo                                                                                          excesivo den siman 23 pa 25.
             y ciudadanonan mayor di                                                                                            Den e grupo di edad di 65 pa
             edad. Esaki ta coincidi cu                                                                                         89, casi 800 (7%) hende mas a
             un ola di calor den e pais,                                                                                        muri den e segunda kwartaal,
             segun CBS Hulandes a re-                                                                                           cu  un  mortalidad  excesivo
             porta diabierna.                                                                                                   den mita di e simannan.

             Juni  2023  tabata  e  juni  mas                                                                                   Den  hendenan  mas  jong  cu
             calor  desde  medidanan  di                                                                                        65 aña, mortalidad tabata casi
             temperatura  a  cuminsa  na                                                                                        200 (4%) mas halto cu a spera
             Hulanda  na  1901.  Temper-                                                                                        den e segunda kwartaal. Ape-
             aturanan tabata mas cu 3 gra-                                                                                      nas tabatin un mortalidad ex-
             do mas halto cu normal. An-                                                                                        cesivo den e grupo di edad aki
             cianonan y hende cu sistema  talidad excesivo ta nifica ora  por  ta  circulando  ainda  den  entre  hende  den  cuido  di  den siman 14,16 y 24, pero e
             di immuun zwak ta cay vul-  e  cantidad  di  morto  ta  hopi  e  pais,  aunke  e  cantidad  di  largo plaso, manera casnan y  cantidad di morto tabata bao
             nerabel pa calor.           mas  halto  cu  a  spera  prome  particula  di  virus  den  riool-  institucion di cuido pa hende  di expectativanan den seis si-
             Den  e  segunda  kwartaal,  cu  e  ta  supera  e  fluctuacion  ering a reduci den e segunda  cu descapacidad, y ciudadan-  man y den cercania di e nivel
             aproximadamente  150  hen-  cual ta representa caba.     kwartaal.  Segun  CBS,  319  onan mayor di edad. Mortali-  expectativo pa e resto.
             de  mas  a  muri  tur  siman,                            hende  a  muri  di  Covid-19  dad  entre  hende  den  cuido  Den  e  prome  kwartaal  di  e
             pero esey tabata solamente e  E cantidad di morto mas halto  na februari, e figuranan mas  di largo plaso tabata casi 10%  aña, un averahe di 225 hende
             mortalidad  excesivo  durante  den e segunda kwartaal por ta  recien.                 mas halto cu a spera den e se-  mas  a  muri  pa  siman.  Taba-
             siman 23, 24 y 25—e tres si-  parcialmente debi tambe na e                            gunda kwartaal, cual ta conta  tin  un  mortalidad  excesivo
             man den juni ora tabatin un  epidemia di griep na Hulanda  E  mortalidad  excesivo  den  pa 1.350 morto. Na juni, ta-  den e prome dos siman di e
             ola di calor den e pais. Mor-  den  april.  Covid-19  tambe  juni  tabata  exclusivamente  batin un mortalidad excesivo  kwartaal.


                                  WHO ta declara aspartame posible causa di cancer

                                                        Pero guia di consumo ta keda mescos


             (CNN) – Pa prome biaha,  tabaco.                         vestigacion  riba  aspartame  y  balmente.                riba sweetener cu no ta sucu
             un  comite  semi-indepen-                                un posible vinculo, si esaki ta  Aspartame  por  ta  inclui  den  pa control di peso, hopi biaha
             diente  pa  Organisacion  Aspartame ta considera como  existi, cu cancer.             productonan inespera, mane-  ta  usa  aspartame  den  bebida
             Mundial  di  Salud  a  bisa  un  di  e  aditivo  di  cuminda                          ra toothpaste of remedi, pero  di “dieet” pasobra e tin me-
             diahuebs  cu  a  determina  mas  studia  den  existencia.  FDA  a  bisa  riba  su  website  mas  comunmente  por  hay’e  nos  caloria  cu  sucu  regular.
             cu aspartame, un sucu ar-   Varios   cuerpo   regulador  ayera cu no ta di acuerdo cu  den   productonan   marca  Compara  cu  sucu  regular,
             tificial  popular  haya  den  manera  FDA  di  Merca  vari-  e conclusion di IARC cu as-  como “dieet” of “sin sucu.”  aspartame  tambe  ta  como
             miles di producto manera  os biaha a bisa cu aspartame  partame  ta  un  posible  carci-                           200  biaha  mas  zoet,  pues  e
             soft di dieet y bals sin sucu,  ta safe pa consumo humano  nogenico pa humano. Tabata  Maske  WHO  a  bisa  den  un  productonan no mester asina
             mester ta categorisa como  si  ta  us’e  cu  cierto  guia.  De  den disputa e estudionan riba  decision  separa  na  mei  cu  hopi di dje.
             “posible carcinogenico pa  hecho, un comite di experto  cual  e  comite  a  depende  pa  hende  no  mester  depende
             humano.”                    separa di WHO tambe a haci  yega na su conclusion, bisan-
                                         un  evaluacion  di  riesgo  riba  do den un e-mail pa CNN cu
             Pero maske e designacion aki  aspartame  y  a  bisa  diahuebs  e  investigacion  tin  “fayonan
             por causa alarma, e no ta ni-  cu no mester cambia e propio  significante.”
             fica cu e soft di dieet ta causa  guianan di WHO.
             cancer. E designacion ta nifi-                           Aspartame ta un di e sucunan
             ca cu algun di e investigacion  Mientras  algun  cientifico  y  artificial mas usa na mundo.
             cu  Agencia  Internacional  fabricante di bebida ta preo-  E  ta  riba  mercado  pa  deca-
             pa  Invetigacion  riba  Cancer  cupa  cu  e  label  di  “posible  das.  E  Conseho  di  Control
             (IARC) di WHO a revisa, ta  carcinogeno”  di  WHO  ta  di Caloria, un asociacion in-
             mustra cu por tin un posible  bay  causa  confusion  cerca  ternacional  cu  ta  representa
             vinculo  entre  aspartame  y  consumidornan,  e  agencia  industria  di  cuminda  y  be-
             cancer di higra, pero e cien-  a bisa cu su speransa ta cu e  bida cu caloria abao y reduci,
             cia aki ainda no ta conclusivo,  designacion  aki  lo  impulsa  ta bisa cu por haya aspartame
             manera si e ta pa asbestos of  cientificonan pa haci mas in-  den como 6mil producto glo-
   1   2   3   4   5   6   7