Page 30 - 30Nov2022
P. 30

PAGINA 30                                                         DIARIO                                DIARANZON 30 NOVEMBER 2022
                                                Milton Ponson di Rainbow Warriors:
  Aruba ta califica como un pais ‘vulnerable’



                                    pa e cambio climatico




                             diferente  parti di mundo     Kima combustibel fossil  emisor mas
                             causando rionan grandi      ta genera gasnan di efecto  grandi 68%.
                             casi seca por completo,  y   invernadero (broeikasgas- Tur pais tin cu
                             finalmente  perdida  grandi   sen, greenhouse gases)  cu  actua, pero es-
                             di cosechanan den agricul-  ta actua como un  manta  nan cu ta crea
                             tura y perdida di bida ani-  (deken)  cubriendo henter  mas problema
                             mal salvahe alarmante.      Tera, atrapando calor di  tin un respon-
                               E impactonan di cambio    solo y elevando e tempera- sabilidad mas
                             climatico  ta grandi, afec-  tura.                       grandi pa ac-
                             tando economianan, segu-      Ponson a duna algun ehe- tua promer.
                             ridad alimentario, salud,   mpel di gasnan di efecto     “Nos ta en-
                             bienestar y  hasta e fun-   invernadero cu ta causa  frenta un reto
                             cionamento di democracia    cambio climatico  ta di- grandi, pero
                             rond mundo.                 oxido di carbon, methano,  ya ta dispone
                                Den un serie compacto    Esaki nan ta procediente  di solucionan.
                             di ocho articulo Rainbow    di uso di diesel of gasolin  Hopi solucion
                             Warriors Core Foundation    pa corre auto of kima car- pa      cambio
                             (Resilient Worlds  Inter-   bon, azeta of gas pa keinta   climatico por
                             national)  lo cubri tur as-  edifcio. Roza tereno y kap- aporta   ben-
 ORANJESTAD (AAN):  pecto di cambio climatico,           mento di mata den boske  eficio        eco-
 Como 2 y 3 siman pasa a  nan  relevancia  pa Aruba,     tambe por libera dioxido di  nomico y  na
 tuma lugar na Sharm-el-     e instrumentonan  y cam-    carbon.                      mes momento mehora nos      financiero pa paisnan mas
 Sheikh na Egipto e Confer-  pañanan clave  pa accion,      Dumpnan pa sushi ta un  bida y proteha e medio am-    vulnerabel of cu menos re-

 ence of Parties 27 (COP27)  mitigacion y  adaptacion    fuente importante di emi- biente.                        curso financia e ahustenan
 den cuadro di e United Na-  climatico  y  na  final  pro-  sion di methano.  Energia,  Nos ta conta cu framework   necesario.
 tions Framework Conven-     duci un rapport cu e status   industria, transporte, edifi- y acuerdonan global pa guia       Enfoke  riba  islanan
 tion on Climate  Change  quo y recomendacionan pa       cionan, agricultura y e uso  e proceso di accion clima-  chikito den desaroyo:
 (UNFCCC),  e di 27  edi-    accion climatico di acuer-  di suelo ta principal emisor  tico manera e Sustainable   Cambio   climatico   por
 cion di e cumbre climatico  do cu e cuadro pa esaki di   di gasnan di efecto  inver- Development Goals, e UN     afecta nos salud, agricultu-
 annual di Naciones Uni.     Nacionnan Uni pa Aruba.     nadero.                      Framework Convention on     ra, cria y pesca, vivienda,
    E organizacion local di      Cambio climatico  y e   Hopi hende ta kere cu  Climate Change y Acuerdo          seguridad y trabao.
 Rainbow Warriors Interna-   necesidad pa actua: Cam-    cambio climatico ta nifica  di Paris,” Ponson a bisa.        Islanan Chikito den De-
 tional  Core Foundation a  bio climatico ta referi  na   temperaturanan mas halto.     Tin tres categoria amplio   saroyo (Small  Island De-
 sigui tur e desaroyonan aki  cambionan a largo plazo    Pero aumento di tempera- di accion:  reduci emisio-      veloping States) ta mas
                                                                                                                  vulnerabel na  impactonan
 hopi di cerca.  Esey ta loke  di temperatura  y patron-  tura ta solamente  e prin- nan, adaptacion na impac-    climatico.  Erosion di ar-
 e president Milton Ponson  chi di tempo. E cambionan    cipio di e historia. Pasobra  tonan climatico y financia
 a indica na DIARIO.         aki por ta natural manera   Tera ta un sistema, den cual  ahustenan necesario.       eanan costal, aumento di
    El a splica cu den e peri-  causa pa variacion  den e   tur cos ta conecta, cambio    Cambio pa energia ren-  nivel di  laman, intrusion
 odo 2020 pa 2022 Planeta  ciclonan solar. Pero desde    den  un  area  ta  influencia  ovabel lo reduci emisionan   di awa salo, scarsedad di
                                                                                                                  awa dushi, degradacion di
 Tera a conoce un racha di  e comienzo di siglo XIX      cambio den tur otro area.    cu ta provoca cambio cli-
 ola di calor, tormenta,  ti-  (19) actividadnan huma-     Consecuencianan di cam- matico. Aunke tin un can-      tereno pa agricultura y dis-
 fon y horcan  devastador,  no ta e principal motor di   bio climatico ta inclui awor,  tidad cada bes mas grandi   minucion di biodiversidad
 yobidanan torrencial, in-   cambio climatico, princi-   entre otro, secura intenso,  di pais cu compromiso pa    ta particularmente impacta
 undacionan cubriendo ar-    palmente a  consecuencia    scarsedad di awa dushi, in- yega na  “net zero emis-     isla, y tambe desaster natu-
 eanan enorme, candelanan  di kimamento  di combus-      cendionan di boske grave,  sions” na 2050,  e realidad   ral manera tormenta, hor-
                                                                                                                  can, inundacion y secura.
 forestal y tambe e peor  tibel fossil manera carbon,    aumento di nivel di laman,  ta cu mitar di tur reduccion         Ta premira cu refugia-
 securanan  den siglos na  gas y petroleo.               inundacionan, dirtimento  di emision  mester keda        donan climatico lo aumen-
                                                         di capanan polar di ijs, tor- concretisa promer cu 2030   ta drasticamente den canti-
                                                         mentanan catastrofico y un  pa mantene e keintamento      dad, cu un parti substancial
                                                         disminucion di biodiver- global bao di 1.5° C.           procediente di Islanan
                                                         sidad, incluyendo di espe-    Produccion di combus-      Chikito den Desaroyo
                                                         cie pa consumo humano.       tibel fossil mester reduci   cu literalmente  ta corre e
                                                             Cada aumento den  aproximadamente 6%  pa             riesgo di desaparece den
                                                         keintamento global ta  aña entre 2020 y 2030.            laman.
                                                         importante: Den un serie      Adaptacion  na con-          No ta  por nada  cu e
                                                         di rapport di Nacionnan  secuencianan climatico ta       promer version di e Envi-
                                                         Uni,  miles  di  cientifico  y  proteha hende, negoshi,   ronmental    Vulnerability
                                                         oficialnan  di  gobierno  ta  medio di subsistencia, in-  Index di Naciones Uni a
                                                         di acuerdo cu un aumento  frastructura y medio ambi-     ser crea y publica na 2004
                                                         di  temperatura global cu  ente. E ta cubri esnan ac-    basa riba e vulnerabilidad
                                                         no mas cu 1.5° C lo yuda  tual y pronostica pa futuro.   di  islanan chikito door  di
                                                         nos evita  e peor impacto- Adaptacion mester tin tur     e  South  Pacific  Applied
                                                         nan di cambio climatico y  caminda, pero cu prioridad    Geoscience Commission
                                                         mantene un  clima habita- pa esnan mas vulnerabel y      na Fiji, den cual ta usa 50
                                                         bel. Sinembargo e politica  menos recurso pa enfrenta    “smart indicators” pa cal-
                                                         actual  ta punta den direc- riesgo climatico.            cula e  vulnerabilidad di
                                                         cion di un aumento di tem-    Accion climatico  ta re-   medio ambiente di un pais
                                                         peratura di 2.8° C na final  quiri  inversionan  finan-    pa futuro impactonan.
                                                         di siglo.                    ciero substancial  di parti      Ponson a finaliza bisan-
                                                           E emisionan causando  di gobierno y empresanan.        do,  cu segun  e Global
                                                         cambio climatico ta bin di  Pero  inaccion ta sali hopi   Climate  Risk  Index(CRI)
                                                         tur parti di mundo, pero al- mas caro. Na nivel interna-  2020 compila  pa e NGO
                                                         gun pais ta genera mas cu  cional e paisnan desaroya     GermanWatch, “Aruba ta
                                                         otro.  E 100 pais emisor  y emisornan  mas grandi        califica como un pais vul-
                                                         mas abao ta genera apenas  tin e responsabilidad  pa     nerabel.”
                                                         3% di e total,  e 10 pais  yuda crea mecanismonan
   25   26   27   28   29   30   31   32