Page 16 - AHATA
P. 16

A6   LOCAL
                Diasabra 24 December 2022


















            Minister Wever a reuni cu miembro di Raad


                       van State Sra. mr. M. Schwengle



            December 19, 2022, Minis-
            ter mr. Geoffrey Wever di                                                                Pascu o Pasco, origen di e celebracion Cristian
            Economia, Comunicacion                                                                   Den e dianan di fiesta aki lo ta interesante pa profundiza un
            y  Desaroyo  Sostenibel  a                                                               poco den origen di e celebracion di Pascu (o Pasco), cu cerca
            reuni cu miembro di Raad                                                                 nos ta e nomber tambe pa celebracion di Pascu di Resureccion,
            van  State  Sra.  mr.  Milly                                                             o na Papiamento tambe ‘Pascu Grandi’.
            Schwengle.  Sra.  Schwen-                                                                Pa nos no cuminza di biaha cu atende e discusion si e manera
            gle  ta  representa  Aruba                                                               corecto pa pronuncia y skirbi ta ‘Pascu’ o ‘Pasco’, ta bon pa nos
            den  Raad  van  State  na                                                                conta algo di e origen di e palabra ‘Pascua’ o su plural ‘Pas-
            Hulanda cu ta un organo                                                                  cuas’. E palabra ta origina den idioma Hebreo y ta relaciona
            di estado cu ta duna con-                                                                cu e salida di e pueblo Hudiu di sclavitud na Egipto y e biahe
            seho  riba  conceptonan  di                                                              tormentoso pa pasa pa e Tera Priminti, loke lo a sucede na 1513
            ley.                                                                                     promer cu Cristo. E palabra original tabata ‘Pesaj’ aunke lo tin
                                                                                                     otro forma di skirbi esaki, dependiendo di e diaspora dentro di
            E  representante  di  Aruba,                                                             e pueblo Hudiu. En todo caso, di aki a surgi den e parti His-
            hunto cu e representantenan                                                              pano di Iglesia Catolico e palabra Pascua, via un ruta largo di
            di e otro paisnan den Reino  Aruba su beachnan y pa full  mirando cu hopi biaha nan ta   adoptacion via idioma Griego y Latin. E celebracion di e fiesta
            cu ta Korsow y Sint Maarten  e  sector  turistico,  pues  pa  esnan cu ta ‘heavy poluters’.   Hudiu tabata cay den mesun tempo cu e celebracion Catolico
                                                                                                     di e morto y resureccion di Cristo, mientras ambos tabata cay
            te  duna  conseho  riba  con-  economia di Aruba y tur ciu-  Riba  nivel  internacional  tin   den mesun temporada di fiestanan pagano den cual desde miles
            ceptonan di ley ora esakinan  dadano.                     varios  combersacionnan  con   di aña tabata celebra e retorno di luz (di solo), cu ta coincidi cu
            ta concerni tur e paisnan den  E  topico  aki  cada  biaha  ta  pa  proteha  paisnan  chikito   e ‘equinox’, e dia cu luz di dia  ta igual na scuridad, cu ta dia
            Reino.                       keda bin back den tur comb-  contra  e  efectonan  negativo   21 di maart segun e calendario Gregoriano cu nos ta maneha.
            Den e reunion a toca varios  ersacion tambe riba nivel in-  di cambio di clima.          En todo caso, e termino ‘Pascua’ no a keda usa solamente pa
            punto  interesante  pa  Aruba  ternacional mirando cu cam-                               e fiesta di Resureccion, sino cu den e tradicion Catolico esaki
            manera e efectonan cu cam-   bionan  climatico  lo  afecta  “Como  Minister  encarga  cu   a haya aplicacion tambe pa Pascu di Nacimento, pa  fiesta di e
            bio di clima por tin riba eco-  henter  mundo  pero  special-  economia  y  tambe  desaroyo   ‘Tres Reyes Magos’ (6 di januari), Pentecoste, entre otro. Esaki
            nomia di Aruba, por ehempel  mente paisnan chikito mane-  sostenibel esaki ta un topico   ta entre otro e caso na Spaña, Filipinas, Chile, y Cuba. Es decir,
            ora e nivel di awa subi como  ra Aruba, cu no tin influencia  cu  tin  mi  atencion  y  lo  bira   nos custumber di aplica e termino Pascu na diferente fiesta re-
            consecuencia di e aumento di  riba e aumento di clima door  sumamente  relevante  den  e   ligioso no ta algo para riba su mes, sino cu e tin un base mas
            temperatura na mundo, esaki  cu  Aruba  ta  asina  chikito.  periodo  nos  dilanti”,  segun   amplio, aunke na hopi pais di habla Hispana ta papia di ‘Navi-
            por  tin  efectonan  grandi  pa  Paisnan  grandi  si  tin  efecto  Minister Geoffrey Wever.   dad’ so. E fiesta di Pascu – di Nacimento – tambe ta trata di un
                                                                                                     celebracion alrededor di un fenomeno natural na hemisferio
                                                                                                     norte, y esey ta e celebracion di e dia mas cortico, entre salida
            A.T.A. y APA ta informa:                                                                 y bahada di solo (21 di december), despues di cual e dianan ta
                                                                                                     bira mas largo atrobe. Mescos cu e celebracion di e fenomeno
            Durante fin di siman di Pasco y fin di siman di Aña                                      na fin di maart, di e inicio di e temporada mas caluroso di aña,
                                                                                                     di primavera y verano, e tabata un celebracion promer cu reli-
               nobo, diferente crucero lo ta bishitando nos isla                                     gion Catolico a yega na celebra nacimento, y despues morto y
                                                                                                     resureccion di Cristo.
                                                                                                     E termino ‘pascua’ o ‘pascuas’ a duna origen tambe, via e ad-
                                                                                                     jetivo  ‘pascual’  (por  ehemplo:  e  temporada  ‘pascual’),  entre
                                                       Den caso di e fin di siman di Aña nobo nos lo   otro via idioma Latin, na e nomber Pascual o Pascal na Spaño,
                                                       ta recibiendo un total di 5 barco crucero: Re-  Frances, Ingles y mas idioma Europeo. E nomber ta referi na e
                                                       gal Princess, Zaandam y Costa Pacifica dia 31;   persona naci den tempo di Pascu.
                                                                                                     Awor, pa bolbe na e asunto di Pascu o Pasco na Papiamento:
                                                       Norwegian Epic y Royal Caribbean Vision of    den sentido etimologico nos no por haya un conexion cu e
                                                       the Seas dia 1.                               forma “Pasco’ manera esaki a bira e forma comun di pronun-
                                                                                                     ciacion na Aruba. E palabra original ta parce di ta ‘Pascu’ pero
                                                       Turistanan cu ta yega Aruba riba crucero lo   e afan di pronuncia practicamente tur palabra cu ta termina cu
                                                       ta moviendo rond den diferente area durante   ‘u’ como un ‘o’, ta mustra e origen di e actual pronunciacion
                                                       nan bishita pues lo por tin areanan cu ta poco   cerca nos. Sin embargo, e no tin nada di haci cu e pronuncia-
                                                       mas ocupa cu normalmente durante dianan       cion di un ‘o’ na fin di un palabra, mientras cu por ehemplo na
                                                       di fiesta. E yegada di bishitantenan den e tem-  Corsou y Bonaire ta sigui e tradicion Portugues, unda ta skirbi
            Dianan di fiesta ta e momento cu hopi  porada aki ta duna nos e oportunidad di com-      un ‘o’ pero ta pronucia esaki manera un ‘u’. Ehemplo: ‘amigo’
            persona  ta  opta  pa  bay  vakantie  y  di  e  parti nos cultura y tradicionnan di fin di aña   na Spaño (y Aruba) skirbi y pronuncia como ‘amigo’; mientras
            forma  aki  disfruta  cu  nan  ser  keri  nan.  cu nan y laga nan sinti na cas na Aruba.   e mesun palabra (amigo) na Portugues ta pronuncia ‘amigu’.
            Na Aruba tambe esaki ta un di e tempo-                                                   Como cu den e caso aki Pascu no ta origina den e distincion
            radanan cu nos ta ricibi mas bishitante.   Turismo crucero tambe ta riba caminda di re-  aki entre Spaño y Portugues, no por argumenta cu pronuncia y
                                                       cuperacion den comparacion cu 2019, tanto     skirbi ‘Pascu’ lo no ta bon den Papiamento di Aruba. No ta tur
            Den caso di e fin di siman di Pasco nos lo ta  den cantidad di bishitante como tambe den   palabra cu ta termina cu un ‘u’, automaticamente mester con-
                                                                                                     verti den un ‘o’. Ehemplo di esaki ta un palabra manera ‘tribu’
            ricibiendo un total di 7 barco crucero: Nor-  cantidad di crucero cu a yega nos isla. Mester   cu den e idiomanan di cual nos a ‘fia’ e palabra, ta ‘tribu’ y no
            wegian Pearl y Aidaperla dia 24; Norwegian  remarca cu e siman cu ta bin lo tin 3 crucero   ‘tribo’. Di otro banda, den evolucion di adoptacion y adapta-
            Epic y Seven Seas Navigator; Norwegian En-  cu ta yega Aruba pa prome biaha, pues 3 First   cion di palabra no semper pueblo ta sigui e ruta di ciencia, y
            core, Seabourne Sojourn y Royal Caribbean  Calls, algo cu semper ta crea un sentimento di   esey ta perfectamente OK pa nos. Un Bon Pascu, o Pasco na
            Voyager of the Seas dia 26.                orguyo pa nos.                                tur lector.
   11   12   13   14   15   16   17   18