Page 24 - Başak Dergisi TEMMUZ 2021 4. Sayı

Akademik Yayınlar ve

Veri Tabanları

Kadim dünyada kültür, sanat ve ilim yazılarını keskin bir şekilde ayırmak zorken gü-
nümüzde bunlar net bir şekilde ayrılabilmektedir. Hatta ortaya çıkan şubeler ve türler kendi
içinde de ayrılmakta uzmanlaşmanın ve bilgi birikiminin alabildiğine arttığı çağımızda her-
kes kendi hedefleri ve meşrebince çeşitli tür ve konularda yayınları takip edebilecektir. Hal
böyleyken bilim ve sanat merkezi olma iddiasındaki bir kurumun öğrencileri ve danışman-
larının bilimsel, akademik yayın alemini takip edebilme kabiliyetleri olması gerektiği orta-
dadır. Kütüphaneler, arşivler ve bunun gibi geleneksel kaynaklarla beraber dijital kaynaklar
da önen kazanmıştır. Kısa vadede de dijital yayınların başat hale geleceğini ön görmek de
sanırım zor değil. Koşullarımız itibariyle akademik yayın türleri ve onlara nasıl ulaşabilece-
ğimiz konusunu hakkını vererek sizlere sunmak isterdik fakat şimdilik dijital kaynaklar ve
veri tabanları ile yetinmek durumundayız.
Dünyanın önde gelen edeb yat derg ler nden Granta, “Hazla ve hızla okunan derg ” hedef yle 1996 yılın-
md Everest Yayınları b rl ğ yle Türkçe okurlarıyla dan ber sırasıyla; Öküz, Hayvan ve son olarak 2013 Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de hızla dijital yayınların yaygınlaştığını görmek-
bulu uyor. Altı ayda b r yayımlanacak olan derg , Granta yılında “Maksat Ye ll k Olsun” sloganı le yayın ha- teyiz. İnternet ortamı üzerinden araştırmacılar bunlara kolaylıkla ulaşabilmektedir. Tabii bu
İng ltere’n n gen ar v nden seç len öykü ve deneme- yatına ba layan OT derg s köklü b r geleneğ tem- yayınların bir kısmı yasal bir kısmı da yasa dışı olarak nitelenebilir. Yasal olmayan şekiller-
ler özgün Türkçe met nlerle b r araya get recek. Granta s l eder. OT derg s kök olarak kend ne m zah ve de birçok internet sitesinden pdf formatında akademik/bilimsel yayınlara ulaşılabilmektedir.
Türk ye’n n, “K ml k” temalı bu lk sayısı, yalın olanı, edeb yatı alıp, dallarını futboldan s yasete, sokak- Telif hakları konusunda boynumuz kıldan ince lakin bilmenin önünde bir engel olarak ücretli
hep söylenm olanı b r kez daha tazeley p taze b r ses- tan müz ğe, hayata da r h çb r eye yabancı kalma- dijital yayınlara da dikkat çekmek gerek. Gelelim açık erişimle ulaşabileceğimiz dijital kay-
le yen den söylemey ve yen den tartı ılab l r kılmayı yarak, ülkede sözü olan herkesle b r araya geleb l- naklara. Dünya genelinde araştırmacıların en çok kullandığı tarama aracı Google Akademik
amaçlıyor. K ml kler m z gerçekten hap shaneler m z me cesaret ve steğ n her da m göstererek büyür.
m , yoksa sadece ver l b r durum da b z m onunla ne (Bakınız: https://scholar.google.com/schhp?hl=tr&as_sdt=0,5) olmaktadır. Arama motoru
yaptığımıza karar verd ğ m zde k m olduğumuzu bel r- Google gibi bu da sürpriz değil. Bilimsel kabul edilebilecek yayınların hemen hemen tama-
l yoruz? İ te “K ml k” sayısında bu sorular rdelen yor. mını tarayan bu sistem ve bunun gibi sistemlere akademik veri tabanı denmektedir. Google
Akademik gibi dünya çapında itibarlı ve yaygın kullanılan birçok veri tabanı mevcut; fakat
ayrıntılarını siz kendiniz de araştırabilirsiniz, bilgi çağındayız ne de olsa. Türkiye’de akade-
mik taramalarda en sık kullanılan veri tabanları TÜBİTAK ve YÖK ile ilişkili görünmektedir.
Dünyada özel şirketlerin teşekkülleri olarak ortaya çıksalar da Türkiye’de birçok şeyde oldu-
ğu gibi devlet öncü olmaktadır. Türkçe derslerinde öğrencilerimle de paylaştığım şekliyle en
kullanışlı Türkçe akademik yayın tarama araçlarını sizlerle paylaşıyorum:

1. Tüm akademik dergilerin bir tek çatıda toplandığı “dergipark”.
Bakınız: https://dergipark.org.tr/en/

2. Tüm tez türü yayınların toplandığı “YÖK Tez” ya da “Ulusal Tez Merkezi”.
Bakınız: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

3. Tüm nitelikli makalelerin bir araya getirildiği veri tabanı/dizin “TÜBİTAK
TR Dizin”. Bakınız: https://trdizin.gov.tr/

Değerli okurlar, sevgili öğrenciler; Anadolu irfanı ve güzel dilimizin söz varlığı okumayı
yalnızca harfleri seslendirmek olarak görmemektedir. Hakikate, doğru bilgiye, akılcı olana,
insanca yaşam biçimine, refaha, ilerlemeye ulaşmak yolunda okumak -hangi anlamıyla alır-
sanız alın- bir eşik mahiyetindedir. Bilge ozan Yunus Emre’nin bir kütüphane sözden tesirli
bir şiiri akla gelir insanın: … Sen kendin bilmezsen bu nice okumaktır.

23