Page 264 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม

196
ทาอย่างไรต่อ ถ้าลมหายใจหายไปแล้วข้างหน้ารู้สึกสว่าง ใจเรารู้สึกโล่งรู้สึกเบา รู้สึกสงบ โล่งเบาสว่างสงบ อาจจะเกดิ ไมพ่ รอ้ มเหมอื นกนั กไ็ ดน้ ะ อาจจะเปน็ ลมหายใจหายไป รสู้ กึ สงบเงยี บ ๆ ไมม่ อี ะไรใหต้ ามรู้ ไมม่ ี อะไรเกิดขึ้นเลย รู้สึกเงียบ ๆ ไป อันนี้ก็ต้องสังเกต อันนี้อย่างหนึ่ง บางทีลมหายใจหายไป ใจมันรู้สึกโล่ง ขึ้นมาโปร่งขึ้นมาเบาไปเลย แบบนี้ก็มี บางทีลมหายใจหายไป รู้สึกสว่างขึ้นมา รู้สึกสว่างจ้าขึ้นมาก็มี เพราะ ฉะนั้นนี่ อาการจะเป็นอย่างไร จะเปลี่ยนแปลงอย่างไร ขอให้เราใส่ใจและสังเกตอาการที่ปรากฏเกิดขึ้น อย่างต่อเนื่อง จะทาให้สติเรารู้อยู่กับปัจจุบันอย่างต่อเนื่อง เช่นเดียวกัน
เมอื่ สตริ อู้ ยกู่ บั ปจั จบุ นั อยา่ งตอ่ เนอื่ ง อาการพระไตรลกั ษณก์ ารเกดิ ขนึ้ ตงั้ อยดู่ บั ไป หรอื อาการเกดิ ดบั ของอารมณต์ า่ ง ๆ กจ็ ะคอ่ ยชดั เจนขนึ้ มา จะปรากฏชดั ขนึ้ มาเองโดยทเี่ ราไมต่ อ้ งบงั คบั เพราะเขาเกดิ ขนึ้ จากกาลังของสติสมาธิปัญญาของเรา
ทีนี้ถ้าเกิดว่าตอนนี้ลมหายใจหายไป ถ้าหายไปนาน ๆ ๕ นาที ๑๐ นาทีจะทาอย่างไร หายไปนาน ๆ สัก ๕ นาที ๑๐ นาที ลักษณะอย่างนั้นไม่ต้องกังวลหรอก ขออย่างเดียวอย่าหลับ หายไปประมาณ ๕ นาที ๑๐ นาที แล้วรู้สึกว่า รู้สึกสงบจังเลย นิ่งอยู่กับความสงบ ถ้าเราไม่หลับ เดี๋ยวก็จะมีสภาวะอื่นเกิดขึ้นมา ให้รับรู้อย่างแน่นอน เพราะธรรมชาติของจิต เขาจะต้องมีอารมณ์ให้รับรู้อยู่เสมอ เพราะฉะนั้นถ้ารู้สึก ว่างไป สงบว่างไม่มีลมหายใจแล้ว เราก็สังเกตดูว่า ขณะที่ลมหายใจหายไป ใจรู้สึกอย่างไร รู้สึกสงบ รู้สึก เบา รู้สึกโล่งรู้สึกโปร่งหรือสว่าง ให้สังเกตตรงนี้
การสังเกตแบบนี้หมายถึงว่าเป็นการดูจิตเรา เราจะได้รู้ว่าสภาพจิตใจตอนนั้นเป็นอย่างไร ดีหรือ ไม่ดีอย่างไร ไม่ใช่แค่รู้ว่าลมหายใจหายไปอย่างเดียว รู้ว่าลมหายใจหายไปอย่างเดียว โดยที่ไม่สนใจจิตใจ ตนเองวา่ เปน็ อยา่ งไร เรากไ็ มร่ ถู้ งึ ผลทเี่ กดิ ขนึ้ จากการตามรลู้ มหายใจเมอื่ กนี้ ี้ ขณะทเี่ รามสี ตติ ามรถู้ งึ อารมณ์ ถึงลมหายใจที่เป็นปัจจุบัน เห็นการเปลี่ยนแปลงเกิดดับไปเรื่อย ๆ นี่นะ หลังจากลมหายใจหมดไปหายไป แล้ว สภาพจิตใจเป็นอย่างไร สภาพจิตใจเป็นอย่างไร...ตรงนี้ จะเห็นว่าจิตเราสงบขึ้น เบาขึ้นโล่งขึ้นใสขึ้น หรือสว่างขึ้น นั่นคือผลที่ตามมา ทีนี้ถ้าเขาว่างไป อย่างที่บอกแล้วถ้าเขาว่างไปนาน จะทาอย่างไร ให้สังเกต แบบนี้ว่า ในขณะที่ลมหายใจหายไป เหลือแต่ความว่าง ๆ นะ ว่าง ๆ ข้างหน้า และรอบ ๆ ตัว เขาว่างด้วย ไหม ใหพ้ จิ ารณาในลกั ษณะอยา่ งนี้ มาดใู นตวั ขา้ งในตวั เราวา่ งหายไป วา่ ง ๆ ดว้ ยหรอื เปลา่ ในเมอื่ ลมหายใจ หายไป
ถ้ามารู้ที่ตัวแล้วรู้สึกตัวก็ว่าง ตัวก็ว่าง ให้มานิ่งอยู่ที่ความว่างในตัว ความว่างภายในตัว ถ้ามาดู ความว่างภายในตัว เพราะความว่างภายในตัวจะเป็นความว่างของสภาพจิตใจเรา จะเห็นว่าจิตเราว่าง แต่ ถ้านิ่งในจิต จิตที่ว่างตรงนั้น พอนิ่งนิดหนึ่งเป็นการเพิ่มกาลังให้กับจิตเรา พอนิ่งแล้วมีกาลังขึ้นมาเมื่อไหร่ อาการเกดิ ดบั ของอารมณใ์ ดอารมณห์ นงึ่ จะปรากฏขนึ้ มา อารมณใ์ ดอารมณห์ นงึ่ ปรากฏขนึ้ มาในความวา่ งนนั้ อาจจะปรากฏขึ้นมารอบตัว ใกล้ ๆ ตัว ข้างหน้า หรือว่าข้าง ๆ ก็แล้วแต่ ในขณะที่เรานิ่งเข้าไปดูจิตที่ ว่างภายใน เขาจะต้องมีอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งปรากฏเกิดขึ้น ทีนี้เมื่อมีอารมณ์อะไรก็ตามที่ปรากฏขึ้นมา ขณะนั้น ก็ให้กาหนดรู้ไป มีสติตามกาหนดรู้ เหมือนเราดูลมหายใจในตอนแรกนั่นแหละ เข้าไปกาหนดรู้