Page 307 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม
P. 307
การเจาะสภาวะคืออะไร
ณ ศูนย์วิปัสสนายุวพุทธฯ เขมรังสี (ศูนย์ ๔) จ.พระนครศรีอยุธยา วันที่ ๑๕ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๓
คําว่ําเจําะสภําวะ เกิดขึ้นจํากกํารปฏิบัติธรรม จํากกํารพิจํารณําสภําวธรรม กํารยกจิตขึ้นสู่วิปัสสนํา นะ ทําไมถึงมีคําว่ําเจําะสภําวะ ควํามหมํายของกํารเจําะสภําวะนั้นคืออะไร โดยปกติแล้ว เวลําเรําเจริญ กรรมฐําน กําหนดรู้อํากํารพระไตรลักษณ์ รู้อํากํารเกิดดับของอํารมณ์ต่ําง ๆ ไม่ว่ําจะเป็น อํากํารเกิดดับ ตํามรู้ กําหนดรู้อํากํารของพองยุบ ตํามกําหนดรู้อํากํารของลมหํายใจเข้ําออก ตํามกําหนดรู้เวทนํา หรือว่ํา ควํามคิดก็ตําม
ก่อนท่ีจะใช้คําว่ําเจําะสภําวะ เกิดจํากว่ําตอนที่โยคีปฏิบัติ เคยบอกให้กําหนดรู้ ให้ตํามกําหนดรู้ อํากํารเกดิ ดบั ของอํารมณต์ ํา่ ง ๆ ตํามทกี่ ลํา่ วมํา ไมว่ ํา่ จะเปน็ อํากํารพองยบุ ไมว่ ํา่ จะเปน็ อํากํารของลมหํายใจ หรืออํากํารของเวทนําก็ตําม เวลํากําหนดรู้นี่นะ โยคีมักจะตําม...คําว่ําตํามกําหนดรู้ เข้ําไปกําหนดรู้นี่นะ ส่วนใหญ่แล้ว จะเป็นผู้ดูอํากํารท่ีเกิดขึ้น หรือนิ่งดูอํากํารที่กําลังปรํากฏ นิ่งดู ดูลมหํายใจก็นิ่ง ๆ ใช้คําว่ํา ตํามรู้แล้ว แต่ก็ยังเข้ําไม่ถึงอํากําร
และในขณะเดียวกัน ก็จะเป็นลักษณะที่บอกว่ํา ตํามรู้อํากํารน่ีนะ ตํามรู้ก็จริง แต่ว่ําขําดเจตนําที่จะ รถู้ งึ ลกั ษณะควํามเปลยี่ นไป ควํามตํา่ งไปของอํากําร แตล่ ะขณะอํากํารเกดิ ดบั ของอํารมณ์ แตล่ ะขณะ ๆ นะ ไม่มีเจตนําที่จะเข้ําไปรู้ว่ํา อํากํารแต่ละขณะน้ันเปล่ียนไปอย่ํางไร เพรําะฉะน้ัน จึงมี ๆ กํารใช้ควํามรู้สึก ใชค้ ํา วํา่ เจําะสภําวะขน้ึ มํา จรงิ ๆ แลว้ คํา วํา่ เจําะสภําวะตรงน้ี กม็ ําจํากทม่ี งุ่ เขํา้ ไปใหถ้ งึ อํากําร หรอื กํารกํา หนด อํารมณ์ให้ได้ปัจจุบัน สติอยู่ที่เดียวกับอํากําร
และคําว่ําเจําะสภําวะนี่นะ หมํายถึงว่ํา มุ่งที่จะรู้อํากํารเกิดดับ ของอํารมณ์ที่กําลังปรํากฏว่ําเปล่ียน ไปอย่ํางไร ต่ํางจํากเดิมอย่ํางไร มุ่งที่จะรู้อํากํารเกิดดับ ทีนี้สังเกตนะ เวลําเรําเจําะสภําวะ มุ่งเข้ําไปนี่นะ รู้ท่ีมําท่ีไปของกํารเจําะสภําวะแล้ว ทีน้ีเวลําปฏิบัตินะ โยคีก็จะเข้ําใจคําว่ําเจําะอย่ํางหนึ่ง ก็คือว่ํา เหมือน ต้องใช้อะไรคม ๆ ไปเจําะสภําวะ เวลํากํารเจําะสภําวะ กํารกําหนดรู้อํากํารเกิดดับ เรําจะเจําะเม่ือไหร่
239
