Page 308 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม
P. 308
240
ตรงนนี้ ะ กํา หนดตอนไหนถงึ จะเจําะสภําวะ...เมอื่ ไหรท่ มี่ อี ํากํารปรํากฏ มอี ํากํารเกดิ ดบั หรอื อํารมณ์ ใดอํารมณ์หนึ่งปรํากฏขึ้นมํา มีเจตนําที่จะเข้ําไปกําหนดรู้อย่ํางต่อเนื่อง ๆ รู้อํากํารเกิดดับกํารเปลี่ยนแปลง นั้นอย่ํางต่อเนื่อง ประกอบกับสังเกตว่ํา ยิ่งตํามกําหนดรู้เข้ําไป ๆ ๆ เรื่อย ๆ ตรงนั้นแหละ ที่เรํากําหนดรู้ เข้ําไป ๆ ๆ ๆ ที่อํากํารเกิดดับนั้นอย่ํางต่อเนื่อง ตรงนี้ที่เรําเรียกว่ําเจําะสภําวะ ยิ่งเข้ําไปแล้ว อํากํารเกิดดับ เขําเปลี่ยนไปอย่ํางไร
สงั เกตดนู ะวํา่ ถํา้ โยคปี ฏบิ ตั แิ ลว้ พอมอี ํากํารเกดิ ดบั ขนึ้ มํา เขํา้ ไปทอี่ ํากํารเกดิ ดบั ครงั้ หนงึ่ พออํากําร เกดิ ดบั ๆ ปบ๊ึ ไป เปลยี่ นไป แลว้ กน็ งิ่ นงิ่ แลว้ กลํายเปน็ ผดู้ ู อํากํารเกดิ ดบั ใหมข่ นึ้ มํา ไมเ่ ขํา้ ไปอกี ไมไ่ ดเ้ ขํา้ ไป ที่อํากํารนั้นอีก พอเข้ําไปแล้วเขําดับปึ๊บ ว่ํางไปแล้วก็นิ่ง พออํากํารเกิดดับใหม่ขึ้นมํานิ่งดูเฉย ๆ อยู่ ดูเฉย ๆ ไม่ได้เข้ําไปที่อํากํารเกิดดับนั้นต่อ สภําวะควํามเปลี่ยนแปลง อํากํารพระไตรลักษณ์ กํารเกิดดับนั้นก็ไม่ ชัดเจน หรือไม่เปลี่ยน สติไม่มีกําลัง หรือกําลังของสติไม่เพิ่มขึ้น สมําธิเองก็จะ เอ่อ! จิตจะไม่ตั้งมั่น สมําธิ เองเหมือนมี แต่ควํามตั้งมั่นของจิตตรงนี้นะก็จะน้อย
เพรําะฉะนั้น กํารที่บอกว่ํากํารเจําะสภําวะ จึงเป็นสิ่งที่โยคีผู้ปฏิบัติเจริญวิปัสสนํากรรมฐํานนี่นะ ควรจะใช้และทําให้ต่อเนื่อง ใช้ให้กําหนดกับทุก ๆ อํารมณ์ ไม่ใช่ว่ําเขําว่ํางแล้วไปเจําะหําสภําวะนะ สังเกต ไหมว่ําบํางครั้งนี่นะ พอพูดคําว่ําเจําะสภําวะ พออํากํารเกิดดับนี้ดับไปปึ๊บ...ว่ําง เขําว่ํางแล้ว พอกว้ําง ๆ ๆ โยคีพยํายํามเจําะควํามว่ํางข้ํางหน้ํา...หําสภําวะ ไม่ใช่เจําะบําดําล คนละอย่ํางกันนะ
คือเวลําว่ํางอย่ํางนั้นทําอย่ํางไรนะ ทําอย่ํางไร จริง ๆ แล้ว ต้องสํารวจที่จิตเรํา เวลําอํากํารเกิดดับ สมมุติว่ํา เรําตํามรู้อํากํารเกิดดับเฉพําะที่ปรํากฏขึ้นมํา ตํามไปกําหนดรู้ไป อํากํารเกิดดับนั้นเกิดดับเป็น ขณะ ๆ ๆ ๆ แล้วก็หมดไป ว่ํางไป พอว่ํางไปแล้วนี่นะ ตอนนั้นเรําเจําะสภําวะต่ออย่ํางไร อันนี้นะ ต้องเจําะ ต่อหรือทําอย่ํางไร จริง ๆ แล้ว คําว่ําเจําะสภําวะ เรําจะมุ่งเข้ําไปที่อํากํารเกิดดับ ต่อเมื่ออํารมณ์นั้นมีอํากําร เกิดดับ อย่ํางใดอย่ํางหนึ่งปรํากฏขึ้นมํา และมีเจตนําที่จะเข้ําไปรู้ทันที ต่อเนื่องแบบนี้
ทีนี้ต้องแยกเป็นอํารมณ์ เรําเจําะสภําวะอํากํารเกิดดับนี่นะ เรําจะเจําะอํากํารเกิดดับที่เกิดขึ้น ใน... จํากข้ํางหน้ําอย่ํางเดียว หรือใช้ได้กับทุกอํารมณ์ อันนี้คือตัวที่เรําต้องพิจํารณํา บํางครั้งนี่นะ อํากํารเกิดดับ ที่เกิดขึ้น โยคีเคยเห็นว่ํา พอจิตว่ํางจิตสงบแล้ว มีอํากํารเกิดดับปรํากฏข้ํางหน้ํา ที่มันวุบวับ ๆ ๆ ก็จะรู้สึก ว่ํา เอ่อ!เห็นอํากํารเกิดดับ อันนี้อย่ํางหนึ่ง อันนี้ไม่มีปัญหํา จะไม่มีควํามสงสัย แต่พอมีอํารมณ์ภํายนอก อย่ํางเช่น มีเสียงเกิดขึ้นมําปึ๊บ จะเจําะอํากํารเกิดดับได้ไหม เจําะสภําวะได้ไหม อันนี้อย่ํางหนึ่ง เสียงที่เกิด ขึ้นที่ได้ยิน เอํามําเป็นอํารมณ์กรรมฐํานได้ ก็เจําะสภําวะได้
แต่สังเกตนิดหนึ่งนะ จะมีอยู่สองลักษณะก็คือว่ํา หนึ่ง โยคี...พอเขําบอกว่ําเจําะสภําวะ คือเจําะ เข้ําไปในเสียง เจําะเข้ําไปในรูปของเสียง ๆ เป็นลักษณะอย่ํางไร คือเจําะเข้ําไปในรูปของเสียง เวลําได้ยิน เสียงปึ๊บ เสียงวําบเป็นดวงขึ้นมํา แล้ววับ ๆ เป็นดวง ๆ ขึ้นมําปึ๊บ เจําะเข้ําไปข้ํางในดวง อํากํารเกิดดับของ เสียงที่เป็นดวงนั้น พอเจําะเข้ําไปในเสียงที่เป็นดวง แล้วในดวงในเสียงแต่ละขณะที่เกิดขึ้นมํานี่นะ ในนั้นมี อํากํารเกิดดับแป๊บ ๆ ๆ ๆ ขึ้นมําอีก พอเจําะเข้ําไปอีก จํากแป๊บ ๆ เปลี่ยนเป็นละอองยิบ ๆ ๆ ๆ ขึ้นมําอีก
