Page 326 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม

258
แต่ขณะที่เขาเงียบขึ้นแล้วดิ่ง เงียบขึ้น เงียบขึ้น แล้วดับ ตอนที่เขาเงียบมากขึ้นสังเกตลักษณะ อาการดิ่งให้ชัดเจน ตอนที่ดิ่งลงแล้วเขาดับอย่างไร ลึกลงแล้วก็ดับ ลึกลงแล้วก็ดับ ลึกลงแล้วเขาดับ พอ เขาหยุดปุ๊บกลับมาดูสภาพจิตเราเลย ถ้าแช่อยู่ตรงนั้นประมาณสักอึดใจหนึ่งก็หลับเหมือนกัน ดิ่ง ๆ แล้วก็ แช/่ หยดุ นดิ หนงึ่ ...กจ็ ะหลบั ถา้ ดงิ่ ปบุ๊ กใ็ หถ้ อยกลบั มาดบู รรยากาศตรงขา้ งหนา้ ทงั้ หมด เหมอื นเราดกู วา้ ง ๆ ไปนี่เขาจะตื่นตัวขึ้นมา ถ้าอาการเกิดดับไหนชัดขึ้นมา ก็เข้าไปรู้อาการเกิดดับนั้นต่อเลย รู้ให้ชัด ๆ ๆ ๆ จนเขาดับ ให้กาหนดแบบนี้ทุกครั้งแล้วอาการง่วงจะน้อยลง นั่นคือวิธีป้องกันความง่วง แต่ถ้าแก้ความง่วง ความรู้สึกที่ขยายนั้นโล่งหมดแล้ว มากาหนดอาการต่อ
การแก้ความง่วง ถ้านั่งแล้วง่วง นั่งแล้วง่วง... ให้เปลี่ยนอิริยาบถ ให้ลุกเดิน เดินจงกรมอย่างหนึ่ง เดนิ กลบั ไปกลบั มาอกี อยา่ งหนงึ่ แลว้ อกี อยา่ งหนงึ่ กค็ อื กา หนดอริ ยิ าบถยอ่ ย แตท่ นี วี้ า่ ขณะทเี่ ดนิ จงกรมบาง คนกห็ ลบั เดนิ แลว้ ยงั หลบั เลย เดนิ ไปกห็ ลบั ไป เพราะสมาธเิ ยอะ ทนี วี้ ธิ กี ารอยา่ งหนงึ่ กค็ อื วา่ กอ่ นทจี่ ะเดนิ พอเราขาดกาลังปุ๊บ ยกจิตขึ้นมา ขยายความรู้สึกให้กว้าง กว้างที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ กว้างแล้วต้องดูจิตที่ กว้างนะ ถ้าไม่ดูความรู้สึกที่กว้าง ปล่อยให้กว้างไป ฉันจะอยู่ตรงนี้แหละ... หลับอีก! ตั้งสติ...ขยายความ รู้สึกให้กว้าง จิตที่กว้างออกไปรู้สึกอย่างไร ? มันสว่างขึ้นไหม ? ถ้าสว่างขึ้น ให้ความรู้สึกที่กว้างนา ให้เรา เดินอยู่ในความว่าง
แล้วเพิ่มการสังเกตต้นจิต ใครที่รู้สึกว่าง่วงบ่อย ๆ ให้กาหนดต้นจิตให้มาก “ต้นจิต” ก่อนที่จะ ขยับ ก่อนที่จะกระพริบตา ก่อนที่จะเคลื่อนไหว ก่อนที่จะหันซ้ายหันขวา สังเกตอาการของต้นจิตที่เกิดขึ้น หรืออาศัยอารมณ์ภายนอก เราลืมตาขึ้นมาแล้วก็กาหนดอารมณ์ภายนอกได้ มานั่งมองอะไรสักอย่าง หนึ่ง เขาเกิดดับอย่างไร เกิดดับอย่างไร เกิดดับอย่างไร... ลืมตา! ถ้าหลับตาแล้วหลับ...ให้ลืมตาไว้ก่อน! ลืมตาในการกาหนดอาการ แล้วอีกอย่างหนึ่งก็คือลุกแล้วล้างหน้าล้างตา แล้วก็เปลี่ยนอิริยาบถ จะทาให้ อาการง่วงลดลง ไม่ไหวจริง ๆ ก็ดื่มกาแฟ! บางคนดื่มกาแฟแล้วนอนไม่หลับ นั่งสมาธิแล้วง่วง...ไม่ กล้าดื่มกาแฟ ของเราใช้ได้นะ ตื่นเพราะกาแฟก็ไม่ผิดหรอก อาศัยความตื่นนั้นมารู้อาการเกิดดับของ สภาวธรรมที่เกิดขึ้น
วิธีแก้ความง่วง เวลาความง่วงเกิดขึ้น กาหนดเข้าไปแล้วก็ขยาย ทีนี้อีกนิดหนึ่ง ตอนที่เราขยาย ความรู้สึกที่ง่วง ขยายกระจายความง่วงให้หมด ไม่ต้องไปกังวลว่าอาการเกิดดับไม่ชัดหรือกาหนด อาการเกิดดับไม่ได้ เพราะงานหลักคือการดับความง่วง ไม่ใช่กาหนดอาการเกิดดับ ความง่วงหมดไปแล้ว ค่อยกลับมารู้อาการเกิดดับ เอาเป็นอย่าง ๆ เอาเป็นเรื่อง ๆ แก้ปัญหาทีละอย่าง ตรงนี้ก็เหมือนกับเวลามัน เกิดความรู้สึกไม่สบายใจขึ้นมา...ให้ไปดับความรู้สึกไม่สบายใจ แต่เราก็กังวลว่ามันกาลังอึดอัดอยู่เลย หาอาการเกิดดับไม่ได้ อยากจะกาหนดอาการเกิดดับ... งานหลักคือดับความอึดอัด ไม่ใช่ไปหาอาการเกิด ดับอย่างอื่น
ต้องเป็นเรื่อง ๆ แล้วเราจะรู้ว่าพอกาหนดปุ๊บอาการอึดอัดเขาดับไหม เขาดับอย่างไร นั่นแหละ คืออาการเกิดดับของเขา อาการดับของความอึดอัดเขาดับอย่างไร... ค่อย ๆ จางไป บางไป เบาไป แล้ว