Page 381 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม
P. 381
ทบทวนหลักในการปฏิบัติธรรม
ณ สานักวิปัสสนาพัฒนาทางจิต จ.ตรัง วันท่ี ๑๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๙
ปฏิบัติธรรมพร้อมกับฟังธรรมะไป พรุ่งน้ีคงจะได้รู้ว่าสภาวธรรมท่ีต้องปรับปรุง ต้องพัฒนา ตอ้ งแกไ้ ขนน้ั เปน็ อยา่ งไรหลงั จากทพี่ วกเราไดส้ ง่ สภาวะแลว้ กอ่ นอนื่ ในการปฏบิ ตั ธิ รรมทกุ ครงั้ ในการเจรญิ กรรมฐาน จะให้ดีให้ยกจิตขึ้นสู่ความว่าง ทาใจให้ว่าง ๆ ทาใจให้สบาย ๆ สิ่งหนึ่งที่เราควรสังเกตก็คือว่า เมื่อยกจิตขึ้นสู่ความว่าง สภาพจิตเรารู้สึกอย่างไร... ทาให้จิตเราว่างมากขึ้น สงบมากขึ้น เบามากขึ้น หรือ เป็นอย่างไร ? เม่ือยกจิตขึ้นสู่ความว่างแล้ว ถ้าอาการข้างหน้ายังไม่ปรากฏ ให้กลับมาดูที่รูป รูปที่นั่งอยู่น้ัน เป็นอย่างไร...รูปมีลักษณะโปร่ง ๆ ว่าง ๆ โล่ง ๆ เบา ๆ ใส ๆ หรือว่ามีความหนาแน่น เต็มไปด้วยความ สงบ เต็มไปด้วยความนุ่มนวล เต็มไปด้วยความอ่อนโยน ?
ถ้ารู้สึกว่าที่รูปไม่มีอาการ ไม่มีรูปเลย รู้สึกว่ามันว่าง ๆ เบา ๆ โปร่ง ๆ อยู่ สังเกตความรู้สึก โปร่ง ๆ โล่ง ๆ เบาๆ ที่รูปน่ันแหละ ให้นิ่งตรงกลางความว่าง ความโปร่ง ความเบา และสังเกตดูว่าในความ รู้สึกที่โล่ง ๆ โปร่ง ๆ เบา ๆ เขามีอาการอะไรปรากฏขึ้นมา มีอะไรเปลี่ยนแปลงไหม... ให้สังเกตในลักษณะ อย่างนี้ แต่ถ้าใครยกจิตขึ้นสู่ความว่างแล้ว มีอาการเกิดดับอย่างใดอย่างหน่ึงปรากฏชัดขึ้นมา ก็ให้ตามรู้ อาการเกิดดับนั้นไป และอีกอย่างหนึ่งที่เราพึงสังเกต ขณะที่ยกจิตขึ้นสู่ความว่าง มาดูที่รูป นอกจากดูว่า รูปว่าง ๆ โปร่ง ๆ เบา ๆ แล้ว สาหรับผู้ที่รู้สึกว่ายังมีรูปอยู่ รูปที่ตั้งอยู่น้ีตั้งอยู่ที่ไหน... ตั้งอยู่ในความว่าง ตั้งอยู่ในความโล่ง ตั้งอยู่ในความโปร่ง ต้ังอยู่ในที่เบา ๆ หรือตั้งอยู่ในความสงบ ?
ให้สังเกตในลักษณะอย่างนี้ พิจารณาแบบนี้ เราจะเห็นถึงอาการของรูป ถ้ารูปตั้งอยู่ในที่โล่ง ๆ เบา ๆ รูปเป็นอย่างไร รูปรู้สึกหนักหรือเบา ? ถ้ารูปตั้งอยู่ในความสงบ รูปรู้สึกอย่างไร รูปน้ีสงบด้วยหรือ เปล่า ? อันน้ีอย่างหนึ่ง ถามว่า การพิจารณาอย่างนี้เราได้เห็นอะไร ? เราเห็นรูปตั้งอยู่ในความสงบ ถาม ว่า สภาพจิตเราสงบไหม ? ถ้าจิตไม่สงบ รูปไม่สามารถตั้งอยู่ในความสงบได้ ก็เหมือนเรายกจิตขึ้นสู่ ความว่าง ถ้าเรารู้สึกว่ารูปตั้งอยู่ในที่ว่าง ๆ รูปรู้สึกหนักหรือเบา ? ตรงน้ีเป็นตัวบอกอย่างหน่ึงว่าถ้าเรา ยกจิตขึ้นสู่ความว่างได้จริง ๆ ถ้ารู้สึกว่ารูปนี้ตั้งอยู่ในที่ว่าง ๆ น้าหนักของรูปจะเปลี่ยนไปต่างไป หรือรูปน้ี จะไม่มีน้าหนัก จะรู้สึกเบา ๆ ถึงมีน้าหนักบ้างแต่ก็ต่างจากความมีน้าหนักอย่างมีตัวตน
313
